2025 yılının ilk çeyreği, Türkiye’nin tekstil ve hazır giyim sektörleri için pek de iç açıcı başlangıçlar sunmadı. 2024 yılı, sektörde yaşanan büyük istihdam kayıplarıyla sona ererken, yeni yıl da olumsuz verilerle devam etti. Ocak ayında, bu sektörlerde toplam 15 bin kişi işten çıkarılırken, birçok firma da ya kapandı ya da üretimini durdurmak zorunda kaldı. Sektör temsilcileri, önümüzdeki yıllara dair belirsizliklerin ve zorlukların artmasını öngörerek, toparlanma sürecinin halâ uzakta olduğunu belirtiyorlar.
Geçen yıl 65 bin kişilik istihdam kaybının ardından 2025’e de kötü başlayan tekstil ve hazır giyim sektörleri, Ocak ayı itibarıyla sadece bir ayda yaklaşık 15 bin kişilik daha bir kayıpla karşı karşıya kaldı. Sektör analistleri ve temsilcileri, yüksek enflasyon, artan maliyetler ve iç pazardaki daralmaların etkisini vurgulayarak, önümüzdeki süreçte toparlanma umutlarının ne kadar sürdürülebilir olduğuna dair endişeler taşıyor. Bu bağlamda, hem ihracatta hem de üretimde beklenen olumsuz trendlerin devam edeceği öngörülüyor.
Bu gelişmelerin ardından sektör oyuncuları, 2024 yılında bekledikleri toparlanmanın 2025’in ilerleyen dönemlerine ertelendiğini ifade ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) açıkladığı veriler de, sektördeki sıkıntının ne denli derin olduğunu gözler önüne seriyor. Şu an için gelecek yıllara yönelik yapılan tahminler, pek iç açıcı görünmüyor. Sektör temsilcileri, beklenmeyen gelişmelerin ve dalgalanmaların olası etkilerini de göz önünde bulundurmak zorunda kalıyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) İşten Çıkarmalar ve İstihdam Kayıpları |
| 2) Kapanan Firmalar ve Sektör Analizi |
| 3) Ekonomik Zorluklar ve Durgunluk Sebepleri |
| 4) Büyük Ölçekli Şirketlerin Durumu |
| 5) Ücret Artışları ve Etkileri |
İşten Çıkarmalar ve İstihdam Kayıpları
2024 yılı, tekstil ve hazır giyim sektörlerinde yoğun bir işten çıkarma süreciyle kapandı. 65 bin kişilik istihdam kaybı, özellikle kriz dönemlerinde yaşanan zorlukları gözler önüne serdi. 2025’in başlangıcında ise Ocak ayı itibarıyla sadece bir ayda yaklaşık 15 bin kişi daha işten çıkarıldı. Bu dönemde, hazır giyim sektöründe 10 bin 640, tekstil sektöründe ise 4 bin 80 kişilik istihdam azalmaları yaşanmıştır.
Aynı zamanda, bu demografik kayıpların yanı sıra, sektörün genel istihdam tablosu da belirgin bir şekilde olumsuz etkilenmiştir. Ocak ayında bu iki sektörde toplam istihdam 14 bin 715 kişi azalarak 944 bine geriledi. Sektör temsilcileri, iki yıl üst üste gelen bu kayıpların, yıllar itibarıyla artış göstermesi ile büyük bir sorun oluşturmaya devam edeceğini belirtiyor. Bu durum, hem sektördeki çalışmaya devam eden bireyler hem de yeni istihdam olanakları sunup sunmama açısından derin bir kaygı yaratmaktadır.
Kapanan Firmalar ve Sektör Analizi
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, özellikle geçtiğimiz günlerde sektördeki kapanan firma sayısı dikkat çekti. Tekstil sektöründe 230, giyimde ise 917 firmanın kapanmasının yanı sıra, sektördeki toplam firma sayısında da önemli bir düşüş yaşandı. Ocak ayında firmaların sayısı 59 bin 101’den 57 bin 954’e geriledi. Bunun yanında, konfeksiyon sektöründe toplam firma sayısı 38 bin 723’e düşerek, yıllık kayıplar adeta gözler önüne serildi.
Bu kapanmalar, sektördeki ciroların ve pazar paylarının hangi düzeye düştüğünü simgeliyor. Birçok firma, artan maliyetler ve pazar talebinin ciddi oranda düşmesi nedeniyle kapanmak zorunda kalıyor. Tasarruf tedbirleri alarak ayakta kalmaya çalışan firmalar da, mevcut ekonomik şartlar altında uzun vadeli planlar yapmakta zorlanıyorlar.
Ekonomik Zorluklar ve Durgunluk Sebepleri
Tekstil ve giyim sektöründeki istihdam kayıpların ardındaki en önemli faktörlerden biri de ekonomik belirsizliklerin devam etmesidir. Yüksek enflasyon, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve artan üretim maliyetleri, sektörü olumsuz etkileyen başlıca unsurlar arasında yer alıyor. 2024 yılına dair tahminler, bu şartların göz önünde bulundurulması gerektiğini söylüyor. Sektör temsilcileri, pazar taleplerinin azalmış olmasının ve Avrupa pazarında yaşanan durgunluğun sektördeki toparlanma umutlarını etkilediğini belirtiyorlar.
Ayrıca, işçilik maliyetleri ve kaliteli hammadde temininde yaşanan zorluklar, üretimi zorlaştırıcı etkenler olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle yerli hammadde kaynaklarının kısıtlı kalması, firmaların dışa bağımlılığını artırırken, bu durum da maliyetleri yükseltiyor. Sektör üniteleri, 2025 yılı sonrası global koşulların nasıl şekilleneceği konusunda kaygılıdır.
Büyük Ölçekli Şirketlerin Durumu
SGK verilerine göre, sektörü temsil eden büyük ölçekli firmaların sayısında da düşüş gözlemleniyor. 250 kişi ve üzeri istihdam sağlayan şirket sayısı, tekstil sektöründe 263’ten 260’a, giyimde ise 219’dan 204’e kadar düştü. Bu durumu, büyük ölçekli firmaların üretimlerini sonlandırmak zorunda kalması olarak değerlendirmek mümkündür. Böylece, sektörde ciddi bir daralma ve istihdam azalması yaşanmaktadır.
Büyük ölçekli firmaların kapanması, sadece kendi çalışanları açısından değil, bunu çevreleyen tedarik zinciri ve yan sanayi için de tehlike arz etmektedir. Bu dönemde, tedarikçilere yansıyan etkiler, genel sektördeki sağlık durumunu sorgulattırıyor. Ekonomik belirsizliklerin bu süreçte daha da derinleşmesi, hem istihdam hem de üretim açısından olumsuz senaryoları gündeme getirmektedir.
Ücret Artışları ve Etkileri
İki sektördeki istihdam kaybını etkileyen diğer bir önemli husus da maliyetlerin artmasıdır. 2025 yılı için belirlenen asgari ücret artışı, %30 olarak belirlenmiş olsa da, tekstil ve giyim sektöründeki ücret artışlarının aynı oranda gerçekleşmediği rapor edilmiştir. Alınan veriler doğrultusunda, tekstil sektöründe ortalama günlük kazanç ocak ayında geçen yıla göre %16,62 artarak 1,135.16 TL’den 1,323.85 TL’ye çıkarken, giyimde ise %23,47 artışla 826.04 TL’den 1,019.97 TL’ye yükselmiştir.
Ancak diğer verilerle karşılaştırıldığında, bu artışların asgari ücrete oranla daha düşük kaldığı anlaşılmaktadır. Özellikle değişken ekonomik koşullar altında, çalışanların alım gücü üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. İki sektörde de ortaya çıkan ücret artışlarının çalışanların geçim standartlarını karşılamadığı, eğilimlerin nereye gideceği konusunda kaygılar doğurmaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | 2024 yılında tekstil ve hazır giyim sektöründe toplam 65 bin kişilik istihdam kaybı yaşandı. |
| 2 | Ocak ayında sadece bir ayda 15 bin kişi işten çıkarıldı. |
| 3 | Tekstil ve giyim sektöründe 230 ve 917 firmanın kapanması rapor edildi. |
| 4 | Ücret artışları, asgari ücret artış oranının altında kaldı ve çalışanları olumsuz etkiledi. |
| 5 | Sektördeki büyük şirketlerin sayısı da azalmış durumda; 250 kişiyi istihdam eden şirket sayısı düştü. |
Haberin Özeti
Sonuç olarak, 2024 yılı ve 2025’in ilk çeyreği, Türkiye’nin tekstil ve giyim sektörleri için istihdam kayıpları ve kapanan firmalar bakımından üzücü tablolar sergilemektedir. Sektör temsilcilerinin ifadeleri, beklentilerin 2026 ve 2027 yıllarına ertelendiği ve pazar taleplerindeki düşüşlerin Türk tekstil sanayi üzerinde derin yaralar açtığını göstermektedir. Bu durum, sektördeki iş gücü ve firma sayısının azalmasıyla da net bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Gelecek için atılacak adımlar, hem şirket sahipleri hem de çalışanlar açısından kritik önem taşımaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: 2024 yılı tekstil ve hazır giyim sektöründe ne kadar istihdam kaybı yaşandı?
2024 yılında söz konusu sektörlerde toplam 65 bin kişilik istihdam kaybı gerçekleşti.
Soru: Ocak ayında işten çıkarılan kişi sayısı ne kadardır?
Ocak ayında yaklaşık 15 bin kişi işten çıkarıldı.
Soru: Hangi sektörlerde kapanan firmalar bulunmaktadır?
Tekstil sektöründe 230, giyimde ise 917 firmanın kapanması rapor edildi.
Soru: Ücret artışları asgari ücret artışına göre nasıl bir seyir izledi?
Ücret artışları, asgari ücret artış oranının altında kalmıştır, bu durum çalışanların alım gücünü olumsuz etkilemiştir.
Soru: Büyük ölçekli şirketlerin sayısı ne kadar düştü?
Büyük ölçekli şirketlerin sayısı, 250 kişi ve üstü istihdam sağlayan işletmelerde azalma göstermektedir; sayıları 263’ten 260’a düşmüştür.
