Türkiye’de sosyal medya ve internet haberciliğini düzenleyen kapsamlı bir yasal değişiklik süreci, TBMM Adalet Komisyonu’ndan geçti. Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, internet haber sitelerini süreli yayın tanımı kapsamına alarak, bu platformların faaliyetlerini düzenleyecek önemli maddeleri içeriyor. Bu düzenlama ile birlikte, internet üzerinden haber sunan sitelere ilişkin yeni tanımlar ve yükümlülükler getirilirken, basın kartı uygulaması da yeniden şekillendirildi. İnternet haber sitelerinin içeriklerinin korunması, basın kartı başvurularının şartları ve diğer yasal gereklilikler hakkında ayrıntılı düzenlemeler sunulmaktadır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) İnternet Haber Siteleri ve Yeni Düzenlemeleri |
| 2) İçeriklerin Muhafazası ve Yasal Süreçler |
| 3) Basın Kartı Uygulaması |
| 4) Basın Kartı Başvurularının Şartları |
| 5) Basın Kartı Komisyonu ve İşleyişi |
İnternet Haber Siteleri ve Yeni Düzenlemeleri
2023 yılı itibarıyla, TBMM Adalet Komisyonu, internet haber siteleri için yeni bir düzenleme gerçekleştirmiştir. Bu düzenleme ile birlikte, internet haber siteleri de, daha önce süreli yayınlar tanımında yer bulamamış olmalarına karşın, artık bu tanım altında değerlendirilecektir. Bu değişiklik, internet üzerinden haber sunan platformların yasal statülerini belirleyecek ve düzenli bir şekilde denetlenmelerini sağlamayı amaçlamaktadır.
İnternet üzerinden haber sunan her platform, İletişim Başkanlığı tarafından tanımlanacak ve belirli yükümlülüklere tabi olacaktır. Yasa tasarısında, internet haber sitelerinin iletişim bilgileri, faaliyet adresleri ve diğer önemli bilgilerin “iletişim” başlığı altında kullanıcılarla paylaşılması gerektiği belirtilmiştir. Böylelikle, kullanıcılar internet haber sitelerine daha şeffaf bir şekilde ulaşabileceklerdir.
Ayrıca, internet haber sitelerinin içeriklerini ilk kez sundukları tarih ile güncellemeleri, içeriğin üzerinde açık bir biçimde belirtilecektir. Bu, tüketicilerin sunulan bilgilerin geçerliliği ve güncelliği hakkında daha fazla bilgiye sahip olmalarını sağlayacaktır.
İçeriklerin Muhafazası ve Yasal Süreçler
Yeni düzenlemeyle birlikte, internet haber sitelerinde yayınlanan içeriklerin, gerektiğinde Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere iki yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekmektedir. Bu durum, internet haber sitelerinde yayınlanan bilgilerin doğruluğu ve güvenilirliği açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmiştir.
Yargı mercilerinin yayımlanan içeriklerin soruşturma veya kovuşturma konusu olduğunu bildirmesi halinde, bu içeriklerin kaydının saklanması zorunlu olacaktır. Böylelikle, adaletin sağlanmasına yönelik olarak gerekli işlemler ticari operasyonlar sırasında da eksiksiz bir şekilde gerçekleştirilebilecektir.
İnternet haber siteleri, zarar gören kişi tarafından gönderilen düzeltme ve cevap yazılarını, bu yazıların alındığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde yayınlayacaklardır. Bu durum, haberlerin tarafsızlığını ve gazetecilik ilkelerine olan bağlılıklarını artıracaktır.
Basın Kartı Uygulaması
Yeni düzenlemelerle birlikte, basın kartı başvuruları, İletişim Başkanlığına yapılacak ve bu kart resmi bir kimlik belgesi olarak kabul edilecektir. Basın kartı, gazetecilerin meslek hayatlarında daha dikkat çekici bir statü kazanmalarına olanak tanıyacak, sahte gazetecilik faaliyetlerinin önüne geçilecektir.
Düzenlemede yer alan basın kartı türleri, görev bağlı basın kartı, süreli basın kartı, geçici basın kartı, serbest basın kartı ve sürekli basın kartı olarak tanımlanmaktadır. Bu türlerin her biri, farklı koşullara ve ihtiyaçlara göre düzenlenmiştir.
Süreli basın kartı, Türkiye’deki yabancı medya mensupları için düzenlenirken, geçici basın kartı ise Türkiye’yi kapsamayan ancak haber amaçlı kısa süreli gelen medya mensuplarına verilecektir. Bu türden farklı uygulamalar, basın kartlarının etkinliğini artırmayı hedeflemektedir.
Basın Kartı Başvurularının Şartları
Basın kartı talep eden bireylerden bazı şartlar aranacaktır. Özellikle, 18 yaşını doldurmuş olmak, en az lise mezunu olmak ve belirli suçlar nedeniyle yasaklı olmamak gibi kriterler öne çıkmaktadır. Bu kriterler, basın kartı alacak kişilerin mesleki yeterliliklerini belirlemeye yardımcı olacaktır.
Basın kartı başvurusunda bulunan kişiler, medya alanında faaliyet gösterdiklerine dair belgelendirme yapmalıdırlar. Bunun yanı sıra, gazetecilik mesleğinde süreklilik gösteren bireylerin basın kartı alması daha da kolaylaştırılacak, mesleki deneyim ve başarılar ön planda tutulacaktır.
Bunun yanı sıra, basın kartı alacak kişilerin arka planda istihdam durumlarını belgelemeleri gerektiği gibi, işten ayrılma durumu da göz önünde bulundurulacaktır. Bu durum, yeni kart başvurularında mesleki sürekliliği destekleyici bir unsur olarak değerlendirilmektedir.
Basın Kartı Komisyonu ve İşleyişi
Basın Kartı Komisyonu, 9 üyeden oluşacak ve bu komisyonun yapısı, meslek sahibi gazetecilerin ve sendikaların temsiline dayalı olarak belirlenmiş olacaktır. Komisyon, başvuru sahiplerinin mesleki yetkinliklerini, deneyimlerini ve başarılarını değerlendirecek ve uygun görülenlere basın kartı verilmesi yönünde karar alacaktır.
Komisyon toplantılarında, üyeler iki yıl süreyle görev yapacak ve süresi dolmuş olan üyeler yeniden seçilebilecektir. Bu türden bir yapı, komisyonun mevcut ihtiyaçlara yönelik esnekliğini artıracak, belirli zamanı değerlendirmeyi sağlar.
Ayrıca basın kartı sahibi bireylerin, basın ahlakına aykırı davranışlarda bulunması durumunda, hem uyarı hem de iptal söz konusu olabilecektir. Bu durum, basın meslek etiğine bağlılığın artırılması ve basın kartı alacak kişilerin sorumluluklarını daha iyi anlamaları açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | İnternet haber siteleri, süreli yayın tanımı altında değerlendirilmeye başlandı. |
| 2 | İçerikler, 2 yıl süreyle muhafaza edilecek ve gerektiğinde teslim edilecektir. |
| 3 | Basın kartı başvuruları, İletişim Başkanlığına yapılacak ve resmi kimlik belgesi olarak kabul edilecektir. |
| 4 | Basın kartı, farklı türleriyle gazetecilere verilecektir. |
| 5 | Basın Kartı Komisyonu, başvuru sahiplerinin niteliklerini değerlendirerek kararını verecektir. |
Haberin Özeti
Türkiye’deki sosyal medya ve internet haberciliğine dair düzenlemeleri içeren kanun teklifi, halkın doğru ve güvenilir bilgilere erişimini sağlamak amacıyla önemli adımlar atmaktadır. Bu yeni yasalar, internet haber sitelerinin yasal dayanıklılığını artıracak, gazetecilik mesleğinin itibarını koruyacak ve basın özgürlüğünü destekleyecek biçimde geliştirilmiştir. Her ne kadar yasal düzenlemeler gereksinimlerden kaynaklansa da, bu kapsamlı değişikliklerin basın mensupları ve medya organları üzerindeki etkileri izlenmeye devam edecektir. Ayrıca, kullanıcıların bu yasal düzenlemeleri nasıl karşılayacakları da önemli bir husus olarak öne çıkmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Bu yeni düzenlemeler ne zaman yürürlüğe girecek?
Düzenlemelerin yürürlük tarihi, TBMM’de onaylandıktan sonra belirlenecektir. Genel olarak, her yasa tasarısının yürürlüğe girmesi için belirli bir süre tanınır.
Soru: İnternet haber siteleri için hangi yükümlülükler getiriliyor?
Yükümlülükler arasında iletişim bilgileri ve içeriklerin korunması gibi zorunluluklar bulunmaktadır. Ayrıca, içeriklerin üzerindeki tarih bilgisi ve güncellemeler yapılma şartı da yer alır.
Soru: Basın kartı almak için hangi şartlar gereklidir?
Basın kartı almak için 18 yaşını doldurmuş olmak, en az lise mezunu olmak ve belirli suçlardan mahkûm olmamak gibi koşullar bulunmaktadır.
Soru: İçerikler nasıl muhafaza edilecektir?
İnternet haber sitelerinde yayınlanan içerikler, Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere iki yıl süreyle muhafaza edilecektir.
Soru: Basın Kartı Komisyonu nasıl çalışacak?
Komisyon, başvuru sahiplerinin özelliklerini değerlendirerek, basın kartı verilip verilmeyeceğine karar verecek ve düzenlemeleri yürütecektir.
