Küresel askeri harcamalar, jeopolitik gerilimlerin artmasıyla 2024 yılında önceki yıla göre %9,4 oranında yükselerek 2 trilyon 718 milyar dolara ulaştı. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayımlanan raporda, bu artışla birlikte askeri harcamaların tüm zamanların en yüksek seviyesi gördüğü vurgulandı. Raporda, özellikle Avrupa ve Orta Doğu’daki keskin artışların da etkili olduğu ifade edildi. Türkiye’nin askeri harcamalarının son yıllardaki trendi de dikkat çekici bir şekilde yükselirken, ABD’nin harcamalarının NATO’nun önemli bir bölümünü oluşturması dikkati çekiyor.
SIPRI’nin raporunda ayrıca, askeri harcamaların son on yılda sürekli olarak arttığı ve 2024’te, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana en büyük artışların yaşandığı belirtildi. Kişi başına düşen askeri harcama ise 1990’dan bu yana en yüksek seviyeye çıkarak 334 dolara ulaştı. Ülkeler arası bu askeri harcama yarışının dünya barışını tehdit eden faktörler üzerindeki etkileri ise hala tam olarak öngörülemiyor. Rapor, ülkelerin silahlanma yarışındaki durumunu ve gelecekteki olası gelişmeleri mercek altına alıyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Türkiye’nin Askeri Harcamalarındaki Artış |
| 2) ABD’nin Harcamaları ve NATO Üzerindeki Etkisi |
| 3) Almanya’nın Yeniden Silahlanma Süreci |
| 4) Orta Doğu’daki Askeri Harcama Artışları |
| 5) Küresel Askeri Harcamaların Geleceği |
Türkiye’nin Askeri Harcamalarındaki Artış
SIPRI raporuna göre, Türkiye’nin 2015 ile 2024 yılları arasında askeri harcamaları %110 oranında artış göstermiştir. 2023 yılı itibarıyla Türkiye’nin askeri harcamalarının, bir önceki yıla göre %12 artarak 25 milyar dolara ulaştığı kaydedildi. Bu artış, Türk hükümetinin savunma harcamalarına yönelik yönlendirmeleri ve ülkenin savunma ihtiyaçlarını karşılamak için gereksinim duyduğu modernizasyon çabalarından kaynaklanmaktadır.
Raporda, Türkiye’nin yanı sıra diğer birçok ülkenin de askeri harcamalarını artırdığı ifade edilmiştir. Özellikle, bölgedeki jeopolitik gerginlikler ve askeri tehditler, Türkiye’yi daha fazla askeri yatırıma yönlendirmiştir. Bu durum, hem iç hem de dış güvenliği sağlamak adına alınan stratejik kararlarla ilişkilendirilmiştir.
ABD’nin Harcamaları ve NATO Üzerindeki Etkisi
2024 yılında ABD’nin askeri harcamalarının %5,7 artışla 997 milyar dolara ulaştığı belirtilmiştir. ABD’nin toplam küresel askeri harcamaların %37’sini, NATO askeri harcamalarının ise %66’sını oluşturduğu ifade edilmektedir. Bu durum, NATO’nun güvenlik politikaları ve Avrupa’daki askeri durumun etkileri ile yakından ilişkilidir. Geçen yıl, NATO’ya üye birçok ülkede askeri harcamaların arttığı gözlemlenmiştir.
Raporda, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sürdüğü süreçte, ABD’nin askeri harcamalarının artış göstermesi, NATO’daki diğer üye ülkeleri de etkilemiştir. Amerika’nın liderliğindeki NATO ülkeleri, artan gerginlikler nedeniyle savunma bütçelerini gözden geçirmekte ve askeri güçlerini artırmakta oldukları görülmektedir.
Almanya’nın Yeniden Silahlanma Süreci
Almanya’nın askeri harcamaları 2024 yılında %28 artarak 88,5 milyar dolar olmuştur. Bu durum, ülkedeki savunma politikalarında köklü değişikliklerin yaşandığını göstermektedir. Almanya, 2015-2024 döneminde askeri harcamalarını %89 oranında artırarak, dünya genelinde en fazla askeri harcama yapan ülkeler arasında öne çıkmıştır.
Almanya’nın askeri harcamalarındaki artış, hem doğu komşusu olan Rusya’nın gücüne karşı gelen kaygılar hem de uluslararası askeri görevlerde üstlenilen rollerden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda, Almanya’nın savunma bütçesini genişletmeye yönelik öneriler, siyasi stratejilerin bir parçası haline gelmiştir.
Orta Doğu’daki Askeri Harcama Artışları
Orta Doğu, askeri harcamaların en fazla arttığı bölgelerden biri olmuştur. 2024 yılında Suudi Arabistan, 80,3 milyar dolarla Orta Doğu’nun en büyük askeri harcama yapan ülkesi konumundadır. Bu durum, bölgedeki siyasi ve askeri gerilimlerin etkileriyle doğrudan ilişkilidir.
Raporda, Gazze’deki çatışmalar ve diğer bölgesel krizlerin, ülkeleri daha fazla askeri harcama yapmaya yönlendirdiği belirtilmiştir. Özellikle, İsrail’in askeri harcamalarının %65 artarak 46,5 milyar dolara ulaşması, bu çarpıcı artışların bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir.
Küresel Askeri Harcamaların Geleceği
Küresel askeri harcamaların gelecekte nasıl şekilleneceği konusu pek çok faktör tarafından etkilenmektedir. SIPRI’nin verilerine göre, dünya genelinde 100’den fazla ülkenin askeri harcamalarını artırdığı belirtilmiştir. Bu durum, hükümetlerin askeri güvenliği önceliklendirmesi ile birlikle ekonomik ve sosyal ödünleşmelerin de önemli sonuçlar doğurabileceğini gözler önüne sermektedir.
SIPRI, araştırmaları ve raporlarıyla ülkelerin askeri harcama politikalarındaki değişimleri analiz etmekte, gelecekteki olası senaryoları ortaya koymaya çalışmaktadır. Süregelen çatışmalar ve jeopolitik gerginlikler, askeri harcamaların artışındaki en temel faktörler arasında yer almaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Küresel askeri harcamalar 2024 yılında %9,4 artarak 2,718 trilyon dolara ulaştı. |
| 2 | Türkiye’nin askeri harcamaları 2015-2024 döneminde %110 artış gösterdi. |
| 3 | ABD, küresel askeri harcamaların %37’sini, NATO bütçesinin %66’sını oluşturuyor. |
| 4 | Almanya, 2024’te askeri harcamalarını %28 artırarak 88,5 milyar dolara ulaştı. |
| 5 | Küresel askeri harcamaların artışı, sosyal ve ekonomik ödünleşmelerin etkilerini de beraberinde getiriyor. |
Haberin Özeti
Son yıllarda artan jeopolitik gerilimler, küresel askeri harcamaların rekor seviyelere ulaşmasına neden oldu. 2024 yılında 2 trilyon 718 milyar dolara ulaşan askeri harcamalar, ülkelerin güvenlik politikalarındaki değişimlerin, silahlanma yarışlarının ve uluslararası ilişkilerdeki gelişmelerin bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Özellikle Türkiye, ABD ve Almanya gibi ülkelerdeki artışlar, dünya genelindeki güvenlik dinamiklerini yeniden şekillendirmekte. Gelecek yıllarda askeri harcamaların ve bunların toplumsal etkilerinin dikkatli bir şekilde izlenmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Küresel askeri harcamaların artışına ne neden oluyor?
Küresel askeri harcamaların artışı, jeopolitik gerilimler, savaşa hazırlık, uluslararası çatışmalar ve güvenlik ihtiyaçlarından kaynaklanmaktadır.
Soru: Türkiye’nin askeri harcamaları nasıl bir trend izliyor?
Türkiye’nin askeri harcamaları, son yıllarda düzenli bir şekilde artış göstermekte ve 2015-2024 dönemi itibarıyla %110 oranında yükselmiştir.
Soru: ABD’nin askeri harcamaları ne düzeyde?
ABD’nin askeri harcamaları 2024 yılında %5,7 artarak 997 milyar dolara ulaşmıştır ve küresel askeri harcamaların önemli bir kısmını oluşturmaktadır.
Soru: Almanya’nın askeri harcamalarının artışı neye bağlı?
Almanya’nın askeri harcamalarının artışı, Rusya’nın tehditlerine karşı savunma stratejileri ve uluslararası anlaşmalara yönelik bağlılıkla ilişkilidir.
Soru: Orta Doğu’daki askeri harcamalar neden artıyor?
Orta Doğu’daki askeri harcamaların artışı, bölgedeki çatışmalar ve siyasi belirsizliklerden kaynaklanmaktadır.
