Son iki yıldır Türk tekstil ve hazır giyim sektörü, ihracat ve istihdam kayıpları ile zor bir dönemden geçiyor. Bu süreçte, sektördeki borçlar hızla artarken, kredi batıkları da kayda değer bir şekilde yükseliyor. Yüksek finansman maliyetleri nedeniyle sektörün toplam kredi borcu bir yılda %43 oranında artarken, batık kredi tutarındaki artış ise %69’u buldu. Sektörde yaşanan bu olumsuz gelişmeler, dayanılmaz bir noktaya ulaşmış durumda.
2024 yılı itibarıyla, bankacılık sisteminin toplam borçları hızla yükseliyor. Özellikle özel sektör borçları dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra, sektör genelinde istihdam kayıpları da gözlemleniyor. Son veriler, tekstil ve hazır giyim sektöründe çalışan sayısının hızla düştüğünü ortaya koyuyor. İhracat açısından da ciddi bir gerileme yaşanıyor ve bu durum, ülkenin ekonomik dengelerini tehdit ediyor.
Bu faydasız durum, sektörün yalnızca mevcut durumunu değil, gelecekteki potansiyelini de tehlikeye sokmakta. Çeşitli resmî yetkililer, bu sorunların çözümü için sektöre destek olunması gerektiğini vurguluyorlar. Bu yazı, bu konulardaki güncel verilere ve sektördeki genel duruma odaklanacaktır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Sektördeki Borç Artışı |
| 2) İstihdam Kaybı |
| 3) İhracat Kayıpları |
| 4) Mali Durum Analizi |
| 5) Sektöre Yönelik Çözüm Önerileri |
Sektördeki Borç Artışı
Son dönemde, Türk tekstil ve hazır giyim sektöründeki borçlar dramatik bir şekilde artış göstermiştir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre, Nisan 2024’te toplam kredi tutarı 419.1 milyar TL iken, Nisan 2025’te bu rakam %43 artarak 601.2 milyar TL’ye yükselmiştir. Söz konusu dönemde takibe düşen ve batan toplam borç tutarı da %69.6 artışla 7.9 milyar TL’den 13.4 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bu durum, sektördeki finansal sıkıntıların derinleştiğinin en önemli göstergelerinden biridir.
Kredilerdeki bu artış, yüksek finansman maliyetlerinin bir sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle bankaların kredi verme koşullarının sıkılaşması, tekstil sektörünün mali açıdan zorda kalmasına neden olmaktadır. İmalat sanayi içinde tekstil sektörü, toplamda 54.4 milyar TL olan batık kredi borcu ile en yüksek takibe düşen sektör olmuştur. Bu durum, sektördeki işletmelerin sürdürülebilirliğini büyük ölçüde tehdit etmektedir.
İstihdam Kaybı
Tekstil ve hazır giyim sektörü, istihdam açısından da zorlu bir dönem geçirmektedir. 2024 yılı Ağustos ayından itibaren istihdamda kayıplar yaşanmaya başlandığı görülmektedir. Mart 2025 itibarıyla sektörlerin toplam istihdamı 1 milyon sınırının altına düşmüş ve 924 bine gerilemiştir. Bu kaybın 374 bini tekstil sektöründe, 550 bini ise konfeksiyon alanında istihdam edilen işçilerden oluşmaktadır. Bu durumda, sektörde çalışanların iş güvencelerinin büyük oranda tehdit altında olduğu anlaşılmaktadır.
Yılın başından bu yana oluşan bu durum, özellikle işsizliğin artması ve ekonomik belirsizliklerin daha da derinleşmesine yol açmaktadır. Sektörün en yüksek istihdam kaybını yaşamış olması, çalışanların geçim kaynaklarını da doğrudan etkileyerek, aile yapılarında olumsuz sonuçlar doğurabilecektir. Dolayısıyla, bu durum sadece ekonomik açıdan değil, sosyal açıdan da önemli bir sorun teşkil etmektedir.
İhracat Kayıpları
İhracat tarafında da ciddi kayıplar yaşanmaktadır. Ocak ve Mayıs 2025 döneminde tekstil ve hazır giyim sektörleri toplamda %3.4 oranında bir ihracat kaybı yaşama sürecine girmiştir. Söz konusu dönemde, bu sektörlerin toplam ihracat değeri 10.9 milyar dolara ulaşmıştır. 2024 yılında, hazır giyim ihracatı 17.9 milyar dolar, tekstil ihracatı ise 9.4 milyar dolar seviyesinde kalmıştır. Bu rakamlar, sektörün uluslararası rekabet gücünün ciddi şekilde azaldığını göstermektedir.
İhracata dayalı büyümenin sağlanması gereken bir dönemde, bu kayıplar, ekonomik büyümeyi doğrudan etkileyebilir. Özellikle döviz kurlarının dalgalanması ve piyasa belirsizlikleri, ihracat üzerinde olumsuz etkiler bırakmaktadır. Bu durum, Türk tekstil ve hazır giyim sektörlerinin uluslararası pazarlardaki rekabet gücünü daha da zayıflatmaktadır ve ülkeye döviz girişini de tehdit etmektedir.
Mali Durum Analizi
Mali açıdan değerlendirildiğinde, 2023 yılında Türkiye’nin büyük 500 sanayi kuruluşu içinde yer alan tekstil şirketlerinin toplam mali borçları 121.1 milyar TL iken, 2024 yılında %41’lik artışla 171 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bu durum, sektörün mali yapıların ne denli kötüleştiğine dair önemli bir veri sunmaktadır. Giyim eşyaları imalatında ise 2023 yılında 7.8 milyar TL olan mali borçlar, 2024’te %43 artışla 11.2 milyar TL’ye çıkmıştır. Bu yükseliş, borçların sürdürülebilirliği açısından kaygı verici bir durum ortaya çıkarmaktadır.
Mali veriler, sektörün geleceği ve gelişim olanakları açısından da kritik bir rol oynamaktadır. Yüksek borç seviyeleri, işletmelerin yatırım yapma ve büyüme potansiyelini azaltırken, bankaların kredi verme koşullarını da daha da sıkılaştırmasına yol açmaktadır. Sonuç olarak, yüksek mali yüklerin altında ezilen sektör, bu olumsuz durumu tersine çevirebilmek için etkin politikalar ve destek mekanizmaları geliştirmelidir.
Sektöre Yönelik Çözüm Önerileri
Sektördeki mevcut sorunların çözülmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi adına bir dizi çözüm önerisi üzerinde durulması gerekmektedir. Öncelikli olarak, devlet desteklerinin artırılması, sektördeki firmalara kolay kredi imkanları sunulması ve finansman maliyetlerinin azaltılması önem taşımaktadır. Ayrıca, aşağıda sıralanan hususlar da göz önünde bulundurulmalıdır:
– Sektör temsilcileri ile gerçekleştirilecek ortak toplantılar; sorunların ve çözüm önerilerinin ayrıntılı bir şekilde dile getirilmesine olanak sağlayacaktır.
– Yenilikçi ürün geliştirme ve pazar araştırmaları, hem iç piyasada hem de uluslararası alanda rekabet gücünü artırabilir.
– İstihdamı artıracak eğitim programları ve mesleki eğitim merkezlerinin açılması, nitelikli iş gücünün sektöre kazandırılmasına yönelik bir fırsat oluşturacaktır.
Bu gibi adımlar, sektörün işleyen dinamiklerini güçlendirirken, aynı zamanda ekonominin genel dengesine de katkı sunacaktır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Tekstil ve hazır giyim sektöründe kredi borcu %43 artış gösterdi. |
| 2 | Batık kredi tutarı %69.6 oranında yükseldi. |
| 3 | 2024 yılında istihdam 924 bine geriledi. |
| 4 | İhracat %3.4 oranında kayba uğradı. |
| 5 | Sektör için çözüm önerileri üzerinde durulması gerekiyor. |
Haberin Özeti
Türk tekstil ve hazır giyim sektöründeki mevcut sıkıntılar, yüksek borçlar ve artan batık kredilerle gündeme geliyor. İstihdam kayıpları ve ihracattaki düşüşler, sektörün geleceğini tehdit ederken, gerekli tedbirlerin alınmaması durumunda durumun daha da kötüleşeceği öngörülüyor. Sektördeki aktörlere düşen önemli bir sorumluluk var; sürdürülebilirlik sağlanmalı ve sektöre yönelik destek mekanizmaları oluşturulmalıdır. Bu durumda hem ekonomik açıdan hem de sosyal açıdan önemli bir iyileşme sağlanabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Tekstil sektöründeki borç artışının nedenleri nelerdir?
Tekstil sektöründeki borç artışı, yüksek finansman maliyetleri, sıkı kredi koşulları ve azalan toplam gelirlerden kaynaklanmaktadır.
Soru: İstihdam kaybı hangi dönemden itibaren hızlandı?
İstihdam kaybı 2024 yılı Ağustos ayından itibaren hızlanmaya başlamıştır.
Soru: İhracat ne kadar düşmüştür?
İhracat, Ocak ve Mayıs döneminde %3.4 oranında bir kayıp yaşamıştır.
Soru: Sektördeki batık kredi tutarı ne kadardır?
Sektördeki batık kredi tutarı, 2025 Nisan itibarıyla 13.4 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Soru: Bu sorunun çözümü için hangi adımlar atılmalıdır?
Sektör için devlet desteklerinin artırılması, kolay kredi imkanlarının sağlanması ve yenilikçi ürünlerin geliştirilmesi gibi adımlar atılmalıdır.
