Sapphire Alışveriş Merkezi’nin mülkiyeti, eski AKP Milletvekili Vahit Kiler tarafından yönetilen Kiler Holding tarafından 2019’da Halkbank’a 100 milyon dolara satılmıştı. 2023 yılında ise bu gayrimenkul, Kiler Holding’e çok düşük bir fiyatla, yalnızca 48 milyon dolara tekrar satıldı. Sayıştay’ın bu alışverişin değerini 78.9 milyon dolar olarak belirlemesi, kamu zararı iddialarını gündeme getirmiştir. TBMM’deki tartışmalarda, bu durumun kamu kaynakları açısından endişe verici sonuçlar doğurduğuna dikkat çekilmiştir. Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan, satışın perakende sektörü üzerinde olumsuz etkiler yaratması nedeniyle gerçekleştirildiğini savunmuş ve aynı zamanda bu işlemin yasalara uygun olduğunu belirtmiştir.
Kamuya ait olan kaynakların nasıl yönetildiği, bu tür işlemlerle gün yüzüne çıkmaktadır. Alışveriş merkezi gibi büyük değer taşıyan gayrimenkullerin, borç ilişkileri nedeniyle değersizleşmesi ve asıl sahiplerine çok daha düşük fiyatlarla geri verilmesi, mali şeffaflık açısından soru işaretleri doğurmakta ve vatandaşın güvenini sarsmaktadır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Sapphire Alışveriş Merkezi’nin Tarihçesi |
| 2) Satışın Gerekçeleri ve Detayları |
| 3) Kamu Zararına Dair İddialar |
| 4) Halkbank’ın Açıklamaları |
| 5) Gelecek Perspektifleri |
Sapphire Alışveriş Merkezi’nin Tarihçesi
Sapphire Alışveriş Merkezi, İstanbul’da bulunan önemli bir ticari gayrimenkul olarak 2019 yılında Vahit Kiler tarafından Halkbank’a devredilmiştir. Bankanın mülkiyetine geçmeden önce, söz konusu alışveriş merkezi, alışveriş alanları, restoranlar ve çeşitli hizmetler sunan mekânları ile tanınmış bir cazibe merkeziydi. Folklorik mimarisi ve sunmuş olduğu olanaklarla, bölgedeki ticari etkileşimi artırdığı düşünülmektedir. Faaliyet göstermeye başladığı günden bu yana, birçok yerli ve yabancı markaya ev sahipliği yaparak önemli bir gelir kaynağı haline gelmiştir.
Ancak, zaman içerisinde hem global hem de yerel ekonomik dalgalanmalar, alışveriş merkezinin performansını olumsuz yönde etkilemiştir. 2020 yılında patlak veren COVID-19 pandemisi, bu durumu daha da kötüleştirmiştir. İnsanların sosyal mesafeye uyması ve alışveriş alışkanlıklarını revize etmesi, AVM’lerin faturalarını artırırken, gelirlerinde ciddi düşüşlere neden olmuştur. Dolayısıyla, 2019’da bankaya yüksek bir bedelle satılan bu gayrimenkul, 2023 yılına geldiğinde değer kaybına uğramış ve neredeyse yarı fiyatına satılmıştır.
Satışın Gerekçeleri ve Detayları
2023 yılında Sapphire Alışveriş Merkezi, Kiler Holding’e yalnızca 48 milyon dolara satılmıştır. Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan, bu satışın nedenini alışveriş merkezinin pandemi döneminde zarar etmesi olarak açıklamıştır. Arslan, “Zarar edince firmaya biz teklif ettik. İşletemiyoruz, zarar ediyoruz” şeklinde belirterek, durumun içinde bulundukları ekonomik sıkıntılara işaret etmiştir. Ancak, Sayıştay tarafından belirlendiği üzere, AVM’nin ekspertiz değeri 78.9 milyon dolar olarak tespit edilmiştir. Bu durum, satış fiyatının oldukça düşük olduğuna işaret etmektedir.
Halkbank, yapılan bu işlemde yalnızca kendi alacaklarının korunması için hareket ettikleri iddiasında bulunurken, Mehmet Tahtasız gibi muhalefet milletvekilleri, bu durumun kamu zararı doğuracağını öne sürmektedir. Satış sürecinin tıkanması ve başka bankaların da alacaklarının bulunduğu bilgisi henüz kamuoyuna tam olarak açıklanmamıştır.
Kamu Zararına Dair İddialar
Kamu zararına dair tartışmalar, TBMM’de gündem olmuştur. Özellikle Mehmet Tahtasız, Sapphire Alışveriş Merkezi’nin satışıyla birlikte oluşan kamu zararının daha fazla incelenmesi gerektiğini savunmaktadır. Kiler Holding, borcunun bir kısmını ödeyebilmek amacıyla AVM’yi satmak zorunda kalmıştır. Bu durumun yaratmış olduğu baskı, yalnızca Kiler Holding için değil, aynı zamanda Halkbank gibi kamu kurumları için de çözülmesi gereken bir tehdit haline gelmiştir.
Sonuç olarak, bu tür işlemler, hem kamu güvenliği açısından hem de ekonomik istikrar açısından dikkate alınmalıdır. Sayıştay’ın belirlediği değerlerin altında bir satış yapılması ve bu durumun üstüne gidilmemesi, ileride çok daha büyük kamu zararlarına yol açabilir.
Halkbank’ın Açıklamaları
Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan, satışların ardındaki gerekçeleri detaylandırmaktadır. Arslan, AVM’yi satma kararının çeşitli faiz oranlarını ve kredi alacaklarını göz önünde bulundurarak alındığını, bankanın likit kalma ihtiyacı olduğunu ifade etmiştir. Özellikle, AVM’nin zarar vermesi nedeniyle, bu işlemin gerçekleşmesinin kaçınılmaz olduğu belirtilmektedir.
Arslan, “AVM bizde kalsa, doğuracağı zararlar, artı nakite ulaşmamamızın getirdiği sonuçlar çok daha büyük olacaktı.” diyerek, bankanın durumunun daha da kötüleşmesini önlemek adına bu adımı attıklarını savunmuştur. Gerçekleştirilen satışta şartların uygun olduğuna, dolayısıyla yasalara aykırı bir durum oluşmadığına dair ifadeler kullanmıştır.
Gelecek Perspektifleri
Sapphire Alışveriş Merkezi’nin geleceği, yapılan satışın sonuçlarına bağlı olarak şekillenecektir. Bankanın bu tür mülkiyetlerdeki etkisi ve ekonomik krizler, mülkiyet transferlerini oldukça zor bir hale getirmiştir. Eğer bu tür işlemler etkin bir biçimde denetlenmezse, benzer durumların gelecekte de yaşanması kaçınılmaz görünmektedir.
Kamuoyundaki endişelerin giderilmesi adına, benzer satışların daha şeffaf bir biçimde gerçekleştirilmesi gerektiği, bu konuda muhalefet ve iktidar tarafından bir uzlaşma sağlanması gerektiği aşikardır. Kiler Holding’in bu durumu nasıl yöneteceği ise yine finansal raporlarla ve zamanla izlenebilecektir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Sapphire AVM, 2019 yılında 100 milyon dolara Halkbank’a satıldı. |
| 2 | 2023 yılında yaklaşık yarı fiyatına, 48 milyon dolara geri satıldı. |
| 3 | Sayıştay, AVM’nin ekspertiz değerini 78.9 milyon dolar olarak belirledi. |
| 4 | Halkbank, AVM’yi zarar ettiği için satmak zorunda kaldığını belirtti. |
| 5 | Muhalefet, kamu zararına yol açtığı gerekçesiyle satışın incelenmesini talep ediyor. |
Haberin Özeti
Sapphire Alışveriş Merkezi’nin satışıyla ilgili gelişmeler, kamu kaynaklarının nasıl yönetildiğine dair önemli soru işaretleri ortaya çıkarmaktadır. Halkbank’ın gerçekleştirdiği satışın ardından, muhalefet, kamu zararı oluştuğu iddialarıyla TBMM’ye başvurmuş ve inceleme talep etmiştir. Yapılan açıklamalar, Banka yönetiminin böylesi kararları almak zorunda kaldığını öne sürse de, süreçteki şeffaflık eksiklikleri dikkate alındığında, gelecekte benzer durumların yaşanabileceği endişeleri ortaya çıkmaktadır. Kamuoyunun bu konudaki talepleri ve beklentileri, mali katılımların ne kadar etkili bir biçimde sağlanabileceği konusunu doğrulamak adına kritik öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Sapphire Alışveriş Merkezi neden bu kadar düşük bir fiyata satıldı?
Halkbank, AVM’yi pandemi döneminde finansal sıkıntılar nedeniyle zarar ettiği için neredeyse yarı fiyatına sattığını belirtmiştir.
Soru: Sayıştay’ın belirlediği değer nedir?
Sayıştay, Sapphire Alışveriş Merkezi’nin ekspertiz değerini 78.9 milyon dolar olarak tespit etmiştir.
Soru: Halkbank bu satışın yasalara uygun olduğunu savunuyor mu?
Evet, Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan, yapılan işlemin yasal çerçevede olduğunu savunmuştur.
Soru: Kamu zararı konusunda muhalefet ne düşünüyor?
Muhalefet, bu işlem sonucunda kamu zararının oluştuğu gerekçesiyle inceleme talep etmektedir.
Soru: Gelecekte benzer durumların yaşanmaması için ne yapılmalı?
Bu tür işlemlerin daha şeffaf bir biçimde gerçekleştirilmesi, denetimlerin artırılması ve kamu kaynaklarının koruma altına alınması gerekmektedir.
