Yeni teşvik sistemi, 29 Mayıs 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu düzenleme ile birlikte, 2012 yılından beri geçerli olan eski yatırım teşvik sistemi ortadan kaldırılarak, daha modern bir yapıya geçiliyor. Yeni düzenleme, yatırımcılar için belirli sınırlamalar ve yenilikler getirmekte, daha seçici bir yaklaşım sergilenmekte. 2025/9903 sayılı karar ile yatırım alanlarının netleştirilmesi ve destek programlarının belirginleştirilmesi amaçlanıyor. Bu yazıda, yeni sistemin detayları, destek programları ve genel görünümü ele alınacak.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Yeni teşvik sisteminin genel yapısı |
| 2) Destek programlarının detayları |
| 3) Uygulanan yeni sınırlamalar |
| 4) Yatırımcılar için fırsatlar |
| 5) Sonuç ve gelecek öngörüleri |
Yeni teşvik sisteminin genel yapısı
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar, Türkiye’nin ekonomik hedeflerine ulaşması amacıyla uygulanan bir dizi destek ve teşvik programını kapsamaktadır. 2012 yılından beri geçerli olan eski 3305 sayılı kararın yerini alan bu yeni düzenleme, daha modern ve etkin bir yatırım ortamı sunmayı amaçlamaktadır. Bu karar, 31 Aralık 2030 tarihine kadar geçerli olacaktır. Karar, genel olarak yeni yatırım teşvik sisteminde belirli sınırlamaları ve yenilikleri içeriyor.
Birçok yenilik ile birlikte, daha önceki sistemin sunduğu fırsatlarla kıyaslandığında, seçeneklerin daraldığı söylenebilir. Eski teşvik sisteminde kullanılan genel ve bölgesel teşvik mekanizmaları kaldırılmış ve bunun yerine dört farklı destek programı oluşturulmuştur. Yeni sistem, yerel ihtiyaçları gözeterek yatırım alanlarını daha belirgin hale getirmiştir.
Bu sistemin önemli özelliklerinden biri, desteklenecek yatırım konularının açıkça tanımlanmış olmasıdır. Bu sayede, teknoloji düzeyi, katma değer ve ihracat potansiyeli gibi kriterler göz önüne alınarak daha seçici bir yaklaşım benimsenmiştir.
Destek programlarının detayları
Yeni teşvik sistemi, temelde Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi, Sektörel Teşvik Sistemi ve Bölgesel Teşvikler olarak üç ana başlığa ayrılmıştır. Bu başlıklar altında toplam beş ana program mevcuttur. Ancak, eski sistemdeki bölgesel teşvik uygulamalarından farklı olarak, yeni sistemde yalnızca sigorta primi desteği verilmektedir.
Teknoloji Hamlesi Programı, belirli ürün ve teknolojilere yapılan yatırımları desteklerken, Yerel Kalkınma Hamlesi, yerel sosyo-ekonomik ihtiyaçlara yönelik yatırımları teşvik etmektedir. Ayrıca, Dijital Dönüşüm Programı ve Yeşil Dönüşüm Programı gibi spesifik kriterlere dayanan başka destek programları da oluşturulmuştur.
Yatırımcılar, bu programlar kapsamında desteklenecek projeleri belirli kriterlere göre sunabilir. Bunun yanı sıra, yatırımcıların başvurularının değerlendirilmesi için oluşturulan komiteler sayesinde, daha doğrudan ve hızlı bir değerlendirme süreci hedeflenmektedir.
Uygulanan yeni sınırlamalar
Yeni sistem, belirli durumlarda cömert teşvik imkanları sunsa da, genel olarak destek oranları ve sürelerinde sınırlamalar getirilmiştir. Bu durum, yatırımcıların projelerinin onay sürecini daha karmaşık hale getirmekte ve başvuru süreçlerinin zorlaşmasına yol açmaktadır.
Ayrıca, dolaylı vergilerin artırılması ile dar ve orta gelirli kesimlerin yük olarak hissedeceği bir ortam yaratıldığı yönündeki eleştiriler giderek yayımlanmaktadır. Yeni mevzuata göre, vergi indirimleri ve destekler üzerindeki kısıtlamaların artması beklenmektedir.
Teşvik uygulamalarına rahatlıkla ulaşabilen yatırımcılar için hazırlanan devlet destekli projelerin belirli bir süreyle sınırlı olacağı belirtilmiştir. 2025 yılına kadar başvurusu yapılmış olan ve hak kazanmış desteklerden yararlanma süresi devam etmektedir.
Yatırımcılar için fırsatlar
Yeni teşvik sistemi, yatırımcılar için bazı avantajlar da sunuyor. Özellikle, hibe niteliğinde makine desteği, iş gücünün güçlenmesine yönelik bir fırsat sağlayabilir. Bu destek, belirli kriterleri karşılayan yatırımlar için geçerli olacaktır.
Ayrıca, yatırımcıların başvurularının daha hızlı ve etkili bir şekilde değerlendirileceği umulmaktadır. Yatırım olanaklarının belirginleşmesiyle, üretim süreçlerini ve rekabetçiliklerini artırmaya yönelik adımlar atılması hedeflenmektedir. Geçmişte olduğu gibi yatırımcılar, yerel ihtiyaçları karşılamaya yönelik projeleri öne çıkararak destek alabilecekler.
Dijital dönüşüm ve yeşil yatırımlara yönelik olan özel teşvik programları, ülkemizin ekonomik büyümesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Sonuç ve gelecek öngörüleri
Yeni teşvik sistemi, ülkemizin ekonomik büyüme stratejilerine önemli katkılar sağlamayı hedeflemektedir. Ancak, uygulama aşamasında yaşanabilecek belirsizlikler, destek süreçlerini etkileyebilir. Bu noktada, devletin teşvik programlarını daha esnek bir yapıya kavuşturması önem taşımaktadır.
Yeni sistemin, yatırım alanlarının netleşmesi ile birlikte çağdaş ihtiyaçlara daha iyi cevap verebilmesi, ülkenin ekonomik kalkınmasına katkıda bulunabilir. Ancak, uygulamada karşılaşılacak sorunların bir an önce çözüme kavuşturulması, yatırımcılar açısından daha elverişli bir ortam yaratabilir.
Sonuç olarak, yatırımcıların yeni fonksiyonel sistemden faydalanabilmesi için devlet desteklerinin etkin bir şekilde uygulanması ve sürdürülebilir kontrol mekanizmalarının oluşturulması gerekmektedir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Yeni teşvik sistemi, 29 Mayıs 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir. |
| 2 | Karar, 31 Aralık 2030 tarihine kadar geçerli olacaktır. |
| 3 | Eski teşvik sisteminin yerine dört yeni destek programı oluşturulmuştur. |
| 4 | Başvuru süreçlerinin karmaşıklaşması beklenmektedir. |
| 5 | Hibe niteliğinde makine desteği, yatırımcılar için bir fırsat sunmaktadır. |
Haberin Özeti
Yeni teşvik sistemi, Türkiye’nin ekonomik büyüme stratejilerine önemli katkı sağlamayı hedeflemektedir. Ancak, uygulamanın getirdiği yeni sınırlamaların yatırımcıların var olan fırsatlarını kısıtlayabileceği yönünde endişeler bulunmaktadır. Teşvik uygulamalarının etkin bir şekilde uygulanması ve sürdürülebilir yapılar oluşturulması, gelecekte daha etkili bir ekonomik atmosfer sağlayabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Yeni teşvik sisteminin ana hedefi nedir?
Yeni teşvik sisteminin ana hedefi, Türkiye’nin ekonomik büyümesini desteklemek ve yatırımları daha belirgin hale getirmektir.
Soru: Eski teşvik belgeleri geçerli olacak mı?
Evet, 2025 yılına kadar başvurusu yapılmış ve hak kazanılmış İzleme ve Değerlendirme Raporları, eski sistem kapsamında geçerli olmaya devam edecektir.
Soru: Yeni teşvik sisteminde hangi destek programları mevcut?
Yeni sistemde, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi, Sektörel Teşvik Sistemi ve Bölgesel Teşvikler olarak tanımlanan üç ana program bulunmaktadır.
Soru: Hibe destekleri neyi kapsamaktadır?
Hibe destekleri, belirli kriterleri karşılayan makinelerin alınmasında ve belirli projelerde kullanılmak üzere sunulmaktadır.
Soru: Teşvik süreçlerinde hangi sınırlamalar var?
Yeni sistemde, destek miktarları, süreleri ve başvuru süreçlerinde belirli sınırlamalar uygulanmaktadır.
