2024 yılında Türkiye’de 2 milyon 682 bin 673 kişi, yaşadığı illeri terk ederek başka illere göç etti. Bu sayının 47,6’sını erkekler, 52,4’ünü ise kadınlar oluşturuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, göç oranı toplam nüfusun %3,13’ü seviyelerine gerileyerek, 2008 yılındaki %3,18 oranından hafif bir düşüş yaşanmış durumda. İç göçlerde en fazla hareketliliğin İstanbul’da gözlemlendiği ve 20-24 yaş aralığındaki bireylerin göç ettiği en yoğun grup olduğu ifade ediliyor. Ayrıca, göç etme nedenleri arasında “bağımlı göç” en sık tercih edilen neden oldu. 2023’te yaşanan depremler sonrasında bazı bireylerin memleketlerine geri dönmesi de dikkate değer bir durum olarak kayıtlara geçti.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) En hareketli il İstanbul |
| 2) İstanbul’un ardından Ankara geliyor |
| 3) En fazla hareketlilik 20-24 yaş aralığında |
| 4) Göç etme nedenlerine bakıldığında, ilk sırada bağımlı göç yer aldı |
| 5) Deprem sonrası geri dönüşler |
En hareketli il İstanbul
2024 yılı itibarıyla Türkiye’de iç göç istatistiklerinde İstanbul, 395 bin 485 kişi ile en fazla göç alan il oldu. Bununla beraber, aynı zamanda 369 bin 453 kişi ile en fazla göç veren il de İstanbul olarak kayıtlara geçti. Bu durum, İstanbul’un hem büyük bir çekim merkezi hem de, bazı bireyler için yaşadığı çevreden memnun kalmamanın bir sonucu olarak terk edilen bir şehir olduğunu gösteriyor. İstanbul, iktisadi, sosyal ve kültürel imkanları açısından Türkiye’nin en büyük metropolü konumundadır ve bu nedenle sürekli bir göç akışı yaşanmaktadır.
Göç alan iller arasında İstanbul’un ardından Ankara 202 bin 402 kişi ile ikinci sırada, İzmir ise 117 bin 889 kişi ile üçüncü sırada yer aldı. Ülkenin diğer şehirlerinin durumuna bakıldığında ise, nüfus yoğunluğunun düşük olduğu Ardahan, Bayburt ve Tunceli gibi illerin en az göç alan şehirler olduğu görüldü. Bu veriler, büyük şehirlerin göç alanında avantajlı olduğunu ve daha küçük, yerleşim yoğunluğu düşük şehirlerin göç çekmekte zorluk yaşadıklarını göstermektedir.
İstanbul’un ardından Ankara geliyor
Göç veren iller incelendiğinde ise, İstanbul’dan sonra en fazla göç veren il Ankara olmuştur. 150 bin 373 kişi ile Türkiye’nin başkenti de grupta yer almaktadır. İzmir de 102 bin 40 kişinin göç ettiği bir başka önemli merkezdir. Bu durum, Ankara ve İzmir’in de yaşam kalitesi ve iş imkanları açısından tercih edilen şehirler olduğunu göstermektedir. Diğer yandan, en az göç veren iller arasında da Ardahan (6 bin 441 kişi), Kilis (8 bin 41 kişi) ve Bayburt (8 bin 639 kişi) dikkat çekmektedir. Bu noktada, yerel yönetimlerin göç politikaları ve cazip yaşam koşulları oluşturma çabalarının önemi ortaya çıkmaktadır.
En fazla hareketlilik 20-24 yaş aralığında
2024 yılına ait iç göç verilerine göre, 20-24 yaş aralığında yer alan bireylerin, 549 bin 43 kişi ile en fazla hareketlilik gösterdiği belirlenmiştir. Bu yaş grubundaki göç edenlerin %58,1’ini kadınlar, %41,9’unu ise erkekler oluşturuyor. Yaş grubu üzerindeki göç nedenleri incelendiğinde, en büyük nedenlerin eğitim olduğu gözlemleniyor. Yaklaşık 209 bin 40 kişi eğitim almak amacıyla il değiştirmeyi tercih etmiştir. İkinci sıradaki grup ise iş bulma amacıyla yapılan göçlerdir ve bunu iyileştirilmiş yaşam koşuları izlemektedir. Dolayısıyla, genç bireylerin eğitim ve kariyer fırsatlarını artırma çabası, göç kararlarını yönlendiren başlıca faktörler arasında yer almaktadır.
Göç etme nedenlerine bakıldığında, ilk sırada bağımlı göç yer aldı
Türkiye genelinde göç eden bireylerin nedenlerini incelediğimizde, “hanedeki fertlerden birine bağımlı göç” ilk sırada yer almaktadır. 2024 yılında bu gerekçeye dayalı olarak 579 bin 507 kişi il değiştirmiştir. İkinci sırada ise 512 bin 370 kişiyle “daha iyi konut ve yaşam koşulları” seçeneği gelmakta, üçüncü sırada ise eğitim göçü, yani 479 bin 622 kişinin eğitim sebepli göç ettiği kaydedilmiştir. Bu tablo, bireylerin değil, aile yapılarının göç sürecinde etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Cinsiyet bağlamında incelediğimizde, erkeklerde daha iyi yaşam koşulları üst sıralarda yer alırken, kadınlar için bağımlı göç, yanı sıra yaşam koşulları ve eğitim önemli faktörler arasında bulunmaktadır.
Deprem sonrası geri dönüşler
TÜİK, 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası farklı illere göç eden bireylerin, sonrasında memleketlerine geri dönüşlerinin “aile yanına/memlekete geri dönme” başlığı altında değerlendirileceğini de belirtmiştir. Bu durum, afet sonrası göçlerin kalıcı nüfus değişikliklerinden farklı olarak ayrı bir kategoride incelendiğini göstermektedir. Bu veriler, afetlerin neden olduğu yer değiştirme hareketliliğinin, yerleşim alanlarının yeniden düzenlenmesi ve toplumsal yapının yeniden inşası açısından önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | 2024 yılında 2,6 milyon kişi iller arasında göç etti. |
| 2 | İç göçte kadınların oranı %52,4, erkeklerin oranı %47,6’dır. |
| 3 | İstanbul, hem en fazla göç alan hem de göç veren il oldu. |
| 4 | 20-24 yaş grubu, en fazla göç hareketliliği gösteren yaş aralığıdır. |
| 5 | “Bağımlı göç”, en yaygın göç nedeni olarak belirlendi. |
Haberin Özeti
Türkiye’deki iç göç hareketleri, yerleşim alanlarının dinamiklerini etkilemeye devam ediyor. TÜİK’in verileri, göç etme nedenlerinin genellikle ailevi bağlarla ve yaşam kalitesiyle ilişkilendirildiğini ortaya koymaktadır. Özellikle İstanbul, hem yoğun göç alanı hem de kaybeden şehir konumunda dikkat çekiyor. Depremler sonrası geri dönüşler gibi büyük olaylar da göç dinamiklerini etkilemiş ve ilginç katmanlar eklemiştir. Genç bireylerin eğitim ve iş arayışlarının yanı sıra, toplumsal yapı ve ekonomik koşullar da göç kararlarında belirleyici rol oynamaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: 2024 yılında Türkiye’de kaç kişi iç göç etti?
Cevap: 2024 yılında Türkiye’de toplam 2 milyon 682 bin 673 kişi iç göç etti.
Soru: İstanbul neden bu kadar fazla göç alıyor?
Cevap: İstanbul, ekonomik fırsatlar, sosyal olanaklar ve altyapı gibi birçok cazibeye sahip bir şehir olduğu için yüksek bir göç almaktadır.
Soru: En fazla hangi yaş grubu göç ediyor?
Cevap: 20-24 yaş aralığındaki bireyler en fazla göç eden yaş grubunu oluşturuyor.
Soru: Göç etme nedenleri nelerdir?
Cevap: Göç etme nedenleri arasında bağımlı göç, daha iyi yaşam koşulları, eğitim ve iş bulma gibi faktörler bulunmaktadır.
Soru: Depremler göç dinamiklerini nasıl etkiledi?
Cevap: Depremler sonrası yaşanan yer değiştirme hareketliliği, aile yanına veya memlekete geri dönme olarak sınıflandırıldı, bu da kalıcı nüfus değişikliklerinden farklı bir durumu ortaya koymaktadır.
