2023 yılında Türkiye’de işgücü piyasasında yapılan araştırmalar, lisans ve ön lisans mezunlarının istihdam oranları hakkında önemli veriler sunmaktadır. İstatistiklere göre, lisans mezunlarının istihdam oranı 2023 yılında yüzde 75,6 iken, bu oran 2024 yılında yüzde 75,0’a düşmüştür. Ön lisans mezunları için bu oran 2023’te yüzde 67,7 iken 2024’te yüzde 66,4 olarak hesaplanmıştır. Sağlık, mühendislik ve teknoloji alanlarındaki bölümlerin mezunları, istihdamda öne çıkarken, sağlık alanı mezunları ise en kısa süre içerisinde iş bulma başarısı göstermektedir.
Uluslararası Standart Eğitim ve Öğretim Alanları Sınıflaması’na göre, lisans seviyesinde en yüksek istihdam oranına sahip olan alanlar sağlık, mühendislik ve bilgi teknolojileri gibi sektörlerdir. Özellikle sağlık ve mühendislik alanları mezunları, iş bulma süresinin yanı sıra, kazanç açısından da avantajlı konumdadır. Lisans mezunları arasında pilotaj gibi mesleklerde aylık ortalama kazançlar oldukça yüksektir. Bu bilgiler ışığında, işgücü piyasasının dinamikleri ve yüksek lisans eğitim alanlarının önemi bir kez daha gözler önüne serilmektedir.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Lisans ve Ön Lisans Mezunlarının İstihdam Oranı |
| 2) Yüksek İstihdam Oranına Sahip Alanlar |
| 3) İş Bulma Süreleri ve Başarı Oranları |
| 4) Kazançlar ve Meslek Gruplarının Analizi |
| 5) İşgücü Piyasasında Genel Değerlendirme |
Lisans ve Ön Lisans Mezunlarının İstihdam Oranı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sağlanan verilere göre, lisans mezunları için kayıtlı istihdam oranı 2023 yılında yüzde 75,6 olarak belirlenmiş, fakat bu oran 2024 yılı itibarıyla yüzde 75,0’a düşmüştür. 2023 yılında ön lisans mezunları için hesaplanan istihdam oranı ise yüzde 67,7 iken, 2024’te bu oran yüzde 66,4 seviyesine gerilemiştir. Bu durum, işgücü piyasasında lisans seviyesinin daha avantajlı konumda olduğunu gösterse de, her iki grup arasında da önemli bir istihdam kaybı yaşandığı dikkat çekmektedir.
Bu düşüşlerin nedenleri arasında ekonomik koşullar, işgücü talebi ve sektörel dalgalanmalar yer almaktadır. Ekonomik büyüme oranlarının dalgalanması, işverenlerin alım gücünü etkileyerek istihdam oranlarında düşüşe yol açabilmektedir. Bu durum, özellikle genç nesil mezunların iş bulma süreçlerini zorlaştırır ve işsizlik oranlarını artırabilir.
Yüksek İstihdam Oranına Sahip Alanlar
Lisans mezunları arasında en yüksek istihdam oranlarına sahip olan alanlar araştırıldığında, sağlık ve mühendislik alanlarının en ön sırayı aldığı görülmektedir. Sağlık alanında yüzde 96,4 oranında bir istihdam gerçekleşirken, mühendislik ve inşaat sektörü de yüzde 82,9 ile dikkat çekmektedir. Bilişim teknolojileri alanı ise yüzde 78,7’lik bir istihdam oranı yakalamıştır.
Aynı şekilde ön lisans mezunları arasında da polis meslek eğitimi yüzde 92,3 ile en yüksek istihdam oranına sahiptir. Elektrik enerjisi üretimi ve endüstriyel kalıpçılık gibi alanlar da yüksek istihdam oranlarıyla ikinci ve üçüncü sırada yer almaktadır. Bu durum, özellikle sağlık ve mühendislik gibi alanların, gelecekteki iş olanaklarında büyük bir rol oynadığını göstermektedir.
İş Bulma Süreleri ve Başarı Oranları
Lisans mezunlarının ortalama ilk iş bulma süresi 2024 yılında değişmeyerek 14,4 ay olarak hesaplanmıştır. Ön lisans mezunları için ise bu süre 2023 yılında 15,9 ay iken, 2024 yılında 16 ay olarak belirlenmiştir. Bu bilgiler, mezunların iş bulma süreçlerinin giderek daha uzun sürdüğünü ve dolayısıyla işgücü piyasasının rekabetçi hale geldiğini göstermektedir.
Lisans mezunları arasında en çabuk iş bulan bölümler arasında 2,2 ay ile dil ve konuşma terapisi ilk sırada yer alırken, 4,1 ay ile tıp ve 4,3 ay ile özel eğitim öğretmenliği takip etmektedir. Sağlık ve refah alanındaki mezunların, diğer bölümlere oranla daha hızlı bir şekilde istihdam edildiği gözlemlenmektedir.
Kazançlar ve Meslek Gruplarının Analizi
Mezunların aylık ortalama kazançları incelendiğinde, pilotaj alanı lisans mezunları için en yüksek kazancı sunmaktadır. Diğer yüksek kazanç sağlayan bölümler ise matematik mühendisliği, uzay mühendisliği ve tıp alanlarında yoğunlaşmaktadır. Bu meslek grupları, özellikle uzmanlaşma gerektiren yüksek öğrenim alanlarını kapsamaktadır.
Eğitim ve öğretim alanında da mezunların uyumlu bir meslek grubunda çalışma oranları göz önünde bulundurulduğunda, sağlık ve refah alanı en yüksek orana (yüzde 79,9) sahipken, iş yönetimi ve hukuk alanları da oldukça yüksek oranda mezun istihdam etmektedir.
İşgücü Piyasasında Genel Değerlendirme
Yapılan araştırmalar, Türkiye’de işgücü piyasasının dinamiklerini ve mezunların istihdam durumlarını kapsamlı bir şekilde ortaya koymaktadır. Sağlık mezunları en kısa sürede iş bulma avantajına sahipken, mühendislik ve teknoloji alanındaki mezunların da istihdam oranları dikkat çekicidir. Bu durum, işgücü pazarında bu niteliklere sahip adaylara olan talebin sürekli arttığını göstermektedir.
Ayrıca, sosyal ve ekonomik faktörlerin, mezunların iş bulma süreçlerini doğrudan etkilediği unutmamalıdır. İşverenlerin talepleri, eğitim süreçlerinde değişiklikler ile daha da güçlendirilebilir. Gelecekte, argümanlar ve verilere dayanan işgücü politikalarının oluşturulması gerekmektedir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | 2023 yılında lisans mezunlarının istihdam oranı yüzde 75,6 iken 2024’te düşüş göstermiştir. |
| 2 | Sağlık, mühendislik ve bilişim alanları, yüksek istihdam oranlarıyla dikkat çekmektedir. |
| 3 | Lisans mezunları arasında en kısa iş bulma süresi sağlık alanında gerçekleşmektedir. |
| 4 | Pilotaj gibi mesleklerde lisans mezunlarının aylık ortalama kazançları yüksektir. |
| 5 | İşverenlerin taleplerine göre eğitim ve öğretim süreçlerinin yeniden şekillendirilmesi gerekmektedir. |
Haberin Özeti
Sonuç olarak, Türkiye’de işgücü piyasası 2023 ve 2024 yıllarında lisans ve ön lisans mezunu istihdamına dair çarpıcı veriler sunmaktadır. Sağlık, mühendislik ve teknoloji alanlarının mezunları, iş bulma süreçlerinde ve istihdam oranlarında belirgin avantajlar elde ederken, bu durum eğitim sisteminin de gözden geçirilmesini zorunlu kılmaktadır. Gelecekte iş gücünün daha verimli kullanılabilmesi için, mezunların yetkinliklerine uygun iş olanaklarının artırılması ve eğitim süreçlerinin bu taleplere cevap verecek şekilde yeniden şekillendirilmesi büyük önem arz etmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Lisans mezunlarının 2024 yılı istihdam oranı nedir?
Lisans mezunlarının 2024 yılı istihdam oranı yüzde 75,0 olarak belirlenmiştir.
Soru: Sağlık alanında hangi bölüm en yüksek istihdam oranına sahiptir?
Sağlık alanında en yüksek istihdam oranına sahip olan bölüm tıp bölümüdür.
Soru: Mezunların en kısa sürede iş bulduğu alanlar hangileridir?
Mezunların en kısa sürede iş bulduğu alanlar dil ve konuşma terapisi, tıp ve özel eğitim öğretmenliğidir.
Soru: Hangi alanlar mezunlarının aylık ortalama kazancı en yüksektir?
Pilotaj, matematik mühendisliği, uzay mühendisliği, tıp ve uçak mühendisliği en yüksek aylık ortalama kazancı sağlamaktadır.
Soru: İşgücü piyasasında gelecekte hangi değişimlerin yapılması gerekiyor?
İşgücü piyasasında gelecekte eğitim süreçlerinin işverenlerin talepleri doğrultusunda yeniden şekillendirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
