Son dönemlerde Türkiye’nin hazır giyim sektöründe büyük bir daralma yaşanıyor. Pandemi sürecinde kaydedilen 7 milyar dolarlık iş hacminin ardından, sektör sonrası toparlanma sürecinde de yaşanan ekonomik zorluklar, ticaretin merkezi olan İstanbul’un Laleli ve Osmanbey bölgelerinde belirgin bir şekilde hissedilmeye başlandı. İş yerleri, yüksek kira bedelleri ve azalan müşteri talebi sebebiyle kapanma noktasına gelmiş durumda. Söz konusu gelişmeler, bu bölgeyi etkileyen Rusya-Ukrayna savaşı gibi küresel olayların etkisiyle daha da derinleşti. Giyim firmaları, küçülmeye giderek mağaza sayılarını azaltmakta ya da tamamen işlerini kapatmayı düşünmektedir.
Ekonomik göstergelerin kırmızı alarm verdiği bu süreçte, sektördeki firmaların yaşadığı zorluklar derinleşirken, hayatını ekmek parası kazanarak geçiren iş yeri sahipleri için bu durum, günlük yaşamı olumsuz etkileyen bir kriz haline geldi. Özellikle hazır giyim sektöründe, döviz fiyatlarının artması ve yüksek maliyetlerin getirdiği sıkıntılar, tedarik zincirinde de aksamalara yol açıyor. Yakın gelecekte olumsuz etkilerin daha da artabileceği endişesi, sektördeki birçok oyuncuyu paniğe sevk ediyor. Tüm bu gelişmeler ışığında, İstanbul’un bu iki dinamik bölgesinde meydana gelen değişiklikleri detaylı bir şekilde ele almak önem arz ediyor.
Farklı iş yeri sahiplerinin gözlemleri, iş ortamındaki derin krizin boyutlarını ortaya koyuyor. İşlerin durduğuna dair yaygın bir görüş öne çıkarken, iş yeri sahipleri arasında gerçekleşen kiralama şartlarından ve müşteri taleplerindeki düşüşlerden dolayı yaşanan sorunlar da dikkat çekiyor. Bu durumu daha iyi anlayabilmek adına, aşağıda belirtilen alt başlıklar çerçevesinde incelemelerde bulunacağız.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Kapanmalar ve Kiralık Dükkanlar |
| 2) Yüksek Kiralar ve İşçi Çıkarmalar |
| 3) Sektördeki Genel Durgunluk |
| 4) Sendikanın Görüşleri |
| 5) Geleceğe Yönelik Beklentiler |
Kapanmalar ve Kiralık Dükkanlar
İstanbul’un Laleli ve Osmanbey bölgelerinde, pek çok iş yeri artık dükkanlarını kiralık ve satılık olarak ilan etmeye başladı. Pandemi döneminde büyük bir iş hacmine ulaşan bu bölgelerde, işler son derece durgunlaşmış vaziyette. Yaklaşık 7 milyar dolarlık iş hacmi, pandemi sonrası dönemde ise 3 milyar dolara geriledi. Bu çerçevede, iş yeri sahipleri mağazalarını kapatmayı ya da daha uygun fiyatlarla kiralık yer aramayı tercih ediyorlar. Örneğin, iş yeri sahiplerinden biri, daha önce 3 şubesi olan bir firmanın şu an yalnızca 1 ya da 2 şube ile faaliyet gösterdiğini belirtiyor.
Kapanmaların etkisi, gözlemlenen kiralık ve satılık dükkan sayısıyla belirginleşiyor. Birçok firma, işlerini sürdürebilmek adına daha uygun kiralar için Merter gibi alternatif bölgelere yönelmeye başladı. Üst üste gelen ekonomik zorluklar, birçok iş yeri sahibinin katlanamadığı yükler haline geldi. Özellikle, pandemi sonrası toparlanma dönemindeki beklentilerin karşılanmaması, iş yeri sahipleri arasında kaygı yaratıyor ve istikrarsız bir ekonomi ortamında faaliyetlerini sürdürmek oldukça güçleşiyor.
Yüksek Kiralar ve İşçi Çıkarmalar
Osmanbey bölgesinde, yüksek kira bedelleri nedeniyle birçok iş yeri sahibi zorunlu küçülmelere gitmek zorunda kalıyor. Daha önce iki dükkanı olan işletmeler şimdi tek dükkana dönüşmeye başladı. Aynı şekilde, on çalışanı bulunan firmalar, istihdamlarını azaltarak birkaç çalışana düşürüyorlar. Bir iş yeri sahibi, “İki dükkanım var, birisini kapatmak zorundayım,” diyor. Yüksek kira bedellerinin de etkisiyle, birçok firma işçi çıkarmak zorunda kaldı. Öncelikle işçi sayısını azaltarak, iş yönetimini sürdürebileceklerini düşündükleri yeni bir yol arıyorlar.
Kiraların mevcut seviyelerde kalması, işletmeleri zor durumda bırakırken, yeni başlangıçlar yapmak isteyenler için pazar oldukça daralmış durumda. Uzun zamandır uygulanmakta olan kira uygulamalarının sürdürülebilirliğine dair kaygılar giderek artıyor. Özellikle, daha önceki yıllarda minimum geçim düzeyini sağlayan firmalar, şimdi yüksek kiralar sebebiyle işleri bırakma noktasına gelmiş durumdalar.
Sektördeki Genel Durgunluk
Sektördeki genel durgunluk, yalnızca işletmeleri etkilemekle kalmıyor, aynı zamanda işgücü üzerinde de olumsuz etkiler yaratıyor. Yüksek fiyatlar ve azalan müşteri sayısı, firmaların kapanma oranlarını artırıyor. Bir iş yeri sahibi, “İş yok, durgun,” diyerek mevcut durumu özetliyor. Bu durum, İstanbul’un giyim sektöründeki iş sahiplerinin sürekli bir belirsizlik içinde yaşamasına neden oluyor. Firmaların çoğu, savaş öncesinde kendi işlerini sürdürmek için ihtiyaç duydukları geliri elde ederken, şimdi bu durumun gerisinde kalmış durumdalar.
Sorunların daha da derinleşmesi, sektördeki güven kaybı ve karamsarlığı artırıyor. İşlerin yavaşladığına dair yapılan tespitler, piyasa hareketliliğinin azalmasıyla birleşince alarm verici bir hal alıyor. İş yeri sahipleri, artık yalnızca müşteri talebine değil, aynı zamanda kiracı ilişkilerine de dikkat etmekte zorlanıyorlar.
Sendikanın Görüşleri
Öz-İplik İş Sendikası Başkanı Rafi Ay, içinde bulunulan zorlu durumu vurgulayarak, sektörde yaşanan krizin büyüklüğünü ifade etti. Diğer yıllara göre çok daha ağır bir kriz olduğunu belirten Ay, “İş yeri kapatma oranı yükselmekte,” dedi ve bunun tehlikeli bir süreç olduğunu ifade etti. Sendika verilerine göre, bir yıl içinde tekstil, konfeksiyon ve deri sektörlerinden toplamda 2 bin 960 iş yeri kapandı ve 67 bin 528 kişi işini kaybetti.
2022 yılı itibariyle kaydedilen bu oranla birlikte, sektördeki kayıpların sayısının giderek arttığı gözlemleniyor. Sektör, son bir yılda 7 bin 805 iş yerini kaybederken, istihdam kaybı da 315 bin 107 kişiye ulaşmış durumda. Ay, yürütülen politikalara dikkat çekerek, sektörün geleceği için alacakları önlemlerin rasyonel bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Geleceğe Yönelik Beklentiler
İstanbul’un Laleli ve Osmanbey bölgelerinde yaşanan ekonomik zorluklar, iş yeri sahipleri ve temsilcileri tarafından geleceğe dair kaygılarla değerlendirilmektedir. Kişilerin yüksek kira taleplerine karşı, alternatif pazar arayışları içinde olmaları öngörülmektedir. İşlerin daha da durgunlaşabileceği yönünde yapılan yorumlar, sektör temsilcileri tarafından endişeyle karşılanmaktadır. Ekonomi uzmanları, döviz cinsinden maaş ödenen iş yerleri için mevcut durumun sürdürülebilir olmadığını belirtmektedirler.
Ayrıca, daha küçük ölçekli işletmelerin kaybolması sırasında büyük firmaların pazar paylarının artacağı kaygısı da dile getiriliyor. Çoğu işletme, bu dönemde güçlü kalabilmek adına inovatif stratejilere yönelmek zorundadır. Ancak, bu stratejilerin hayata geçirilmesi için mevcut koşulların uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Henüz net bir çözüm önerisi sunulmadan mevcut dalgalanmaların, sektörde yol açacağı zararların büyümesi endişe verici bir hal almış durumda.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Pandemi sonrası dönemde hazır giyim sektöründe daralma yaşanıyor. |
| 2 | İş yerleri yüksek kiralar nedeniyle kapanma noktasına geldi. |
| 3 | Osmanbey’deki firmalar durumu “Büyük kriz var” şeklinde yorumluyor. |
| 4 | Sektörde toplamda 7 bin 805 iş yeri kapandı, 315 bin 107 kişiyi etkiledi. |
| 5 | Gelecek dönemde inovatif stratejilere yönelim zorunluluk haline geldi. |
Haberin Özeti
Türkiye’nin hazır giyim sektöründe yaşanan büyük kriz, özellikle İstanbul’un ticaret merkezleri olan Laleli ve Osmanbey’i derinden etkiliyor. İş yeri sahipleri, artan kira bedelleri ve azalan müşteri talepleri nedeniyle zor bir dönem geçiriyor. Birçok firma küçülme ya da tamamen işlerini kapatma kararı alırken, ekonomik ortamın durumu sektörde büyük bir belirsizlik oluşturuyor. Özellikle sendika verilerinde ortaya çıkan iş kaybı ve kapanma oranları, mevcut durumu endişe verici bir hale getiriyor. Sektör, gelecekte daha fazla inovatif stratejilere ihtiyaç duyacak gibi görünüyor; aksi takdirde mevcut durumun sürdürülmesi pek mümkün olmayacak.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Neden hazır giyim sektörü bu denli zor bir dönem geçiriyor?
Hazır giyim sektörü, pandemi sonrası dönemde azalan talep, yüksek kira bedelleri ve küresel etkilerin bir araya gelmesi ile daralma yaşıyor.
Soru: İş yerleri için kiraların etkisi nedir?
Yüksek kiralar, birçok iş yerinin kapanma veya küçülme kararı almasına neden oluyor, bu da sektördeki durgunluğu artırıyor.
Soru: Sektördeki istihdam durumu nedir?
Sektörde son bir yılda 315 bin 107 kişilik istihdam kaybı yaşanmış durumda; bu, iş bulma ve istihdam fırsatlarını büyük ölçüde zorlaştırıyor.
Soru: Gelecekte ne tür stratejiler uygulanmalı?
Gelecekte, sektörün sürdürülebilirliği için inovatif çözümler geliştirmek ve mevcut koşullara uyum sağlamak şart.
Soru: Sendikanın sektörel duruma bakışı nedir?
Sendika, mevcut durumu “büyük kriz” olarak tanımlıyor ve iş yeri kapatma oranlarının yükseldiğini belirtiyor. Bu durum, sektördeki tehlikeleri gündeme getiriyor.
