Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerini baz alarak hazırladığı TGDF Dijital Veri Paneli’nin nisan ayı sonuçlarını açıkladı. Ocak-nisan dönemindeki ihracat ve ithalat verileri, Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektörü açısından önemli değişikliklere işaret ediyor. Bu rapor, sektörün dış ticaret performansını detaylarıyla gözler önüne sererken, ihracatçıların karşılaştığı zorluklar ve fırsatlar hakkında önemli bilgiler sunuyor.
2023 yılının ilk dört ayında Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektörü, ihracatını bir önceki yılın aynı dönemine göre %0,53 artırarak 9,22 milyar dolara yükseltti. Aynı dönemde ithalat ise %24,1 ile 8,15 milyar dolara ulaştı. Veriler ışığında, sektör söz konusu sürede 1,06 milyar dolarlık bir dış ticaret fazlası vermiştir. Nisan ayı özelinde, ihracat rakamı geçen yılın aynı ayına göre %8,03 artış göstererek 2,11 milyar dolara çıkmıştır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) En çok ihracat ve ithalat gerçekleştiren sektörler |
| 2) En çok ihraç edilen ürünler |
| 3) En yüksek ihracat Irak, Almanya ve ABD’ye yapıldı |
| 4) Tarım sektöründe genel eğilimler |
| 5) Sektör özelindeki zorluklar ve fırsatlar |
En çok ihracat ve ithalat gerçekleştiren sektörler
Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektöründe ocak-nisan döneminde en fazla ihracat 1 milyar 83 milyon dolar ile şeker ve şekerli mamuller sektöründe gerçekleştirildi. İkinci sırada 900 milyon dolarlık ihracatı ile sert kabuklu meyveler, üçüncü sırada ise 751 milyon dolarlık ihracatı ile yaş meyve yer aldı. Bitkisel yağ sektöründe 725 milyon dolarlık ve balıkçılık ile su ürünleri sektöründe de 584 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti.
İthalat rakamları ise dikkat çekici bir artış gösterdi; yaklaşık 2 milyar dolarla hayvan yemi ilk sırayı alırken, bitkisel yağ 1,5 milyar dolarlık bir ithalat ile takip etti. Kakao ve çikolata ithalatı ise 936 milyon dolara, canlı hayvan ticareti 631 milyon dolara ve un sektörü ise 372 milyon dolara ulaştı. Bu veriler, Türkiye’nin tarım sektöründeki dış ticaret dengesini etkileyen ana faktörleri gösteriyor.
En çok ihraç edilen ürünler
İlk dört ayda Türkiye’nin en çok ihraç ettiği ürün fındık içi oldu. Fındık içi ihracatı, geçen yıla göre %10,83 artış göstererek 516,2 milyon dolara ulaştı. İkinci en çok ihraç edilen ürün ise 363,5 milyon dolarla rafine ayçiçeği yağı oldu. Bu ürünün ihracatı %26,65 artarken, buğday unu ihracatı %38,93 oranında bir düşüş yaşadı ve 293,9 milyon dolarlık bir dış satım rakamı ile sınırlı kaldı.
İthalat tarafında ise soya fasulyesi 691,5 milyon dolar ile ilk sırada yer aldı. Bunu 616,4 milyon dolarla sığır ve 591,8 milyon dolarla kakao takip etti. Bu ürünlerin dış ticaretteki yerleri, Türkiye’nin tarım ve gıda ürünleri üzerindeki bağımlılığını ortaya koyuyor.
En yüksek ihracat Irak, Almanya ve ABD’ye yapıldı
Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektörü en yüksek ihracatını Irak, Almanya ve ABD’ye gerçekleştirmiştir. Irak’a yapılan ihracat, 1 milyar 47 milyon dolar ile zirvede yer alırken, Almanya 675 milyon dolarlık bir dış satım ile ikinci sırada bulunmaktadır. ABD ise Türkiye’nin 607,9 milyon dolarla en çok ihracat yaptığı üçüncü ülke oldu. Irak’a yapılan ihracat %11,75 azalmışken, Almanya’ya %4,22 ve ABD’ye %11,83 artış yaşandığı görülüyor.
Bunun yanı sıra en çok ithalat yapılan ülke ise 1 milyar dolarla Rusya oldu. Brezilya 830,5 milyon dolarla ikinci, Ukrayna ise 718,4 milyon dolar ile üçüncü sırada yer aldı.
Tarım sektöründe genel eğilimler
Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektörü, küresel pazar dinamikleri ve yerel ekonomik koşullar sonucu çeşitli değişimler yaşıyor. İlgili veriler, sektörün cari fazlasını korumaya çalışırken, yüksek ithalatın etkisi altında kaldığını gösteriyor. Tarım, gıda ve içecek ürünlerinin arz ve talebindeki bu dengesizlik, sürdürülebilirlik ve rekabet avantajı açısından önem taşımaktadır.
Sektörün gelişiminde etkili olan bir diğer faktör ise teknolojik yeniliklerdir. Tarım teknolojileri ve otomasyon sistemleri, üretim verimliliğini artırma potansiyeli taşırken, aynı zamanda yeni pazarlara erişim imkanı sunmaktadır. Bu bağlamda, tarım sektörünün dijital dönüşüm geçirmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Sektör özelindeki zorluklar ve fırsatlar
Tarım, gıda ve içecek sektöründe karşılaşan başlıca zorluklardan biri, artan maliyetlerdir. Düşük ürün fiyatları, çiftçilerin gelirlerini tehdit ederken, bu durum aynı zamanda tarım üretiminin sürdürülebilirliğini tehlikeye atmaktadır. Ekonomik belirsizlikler ve küresel ticaretin dalgalanması, gıda taşımacılığı ve lojistik gibi alanlarda da sorunlar yaratmaktadır.
Fakat bu zorlukların yanında sektör, e-pazaryerleri ve çevrimiçi ticaret platformları gibi dijital pazarlama kanallarından büyük fırsatlar yakalamaktadır. Yeni pazarlar ve müşterilere ulaşma imkanı, gıda sektörünün dönüşümüne katkı sağlayabilmektedir. Diaspora gibi hedef kitlelerin dikkate alınması, ihracat olanaklarını pekiştiren bir başka fırsattır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektörü 9,22 milyar dolarlık ihracat yaptı. |
| 2 | Sektör, 8,15 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirdi. |
| 3 | Nisan ayında ihracat %8,03 artış gösterdi. |
| 4 | En çok ihracat yapılan ürün fındık içi oldu. |
| 5 | Tarım sektöründe dijital dönüşüm gerekliliği ön plana çıkmaktadır. |
Haberin Özeti
TGDF’nin nisan ayı raporu, Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektöründeki dış ticaretin sürdürülebilirliğine ışık tutmaktadır. İhracatın artış göstermesi ve ithalatın yüksek olması dikkate alındığında, bu durumun sektördeki zorlukları ve fırsatları barındırdığı görülmektedir. Ürün çeşitliliği ve pazar talepleri doğrultusunda stratejilerin güncellenmesi, gelecek dönemde sektörden daha verimli sonuçlar alınabilmesi adına kritik bir öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Türkiye’nin tarım, gıda ve içecek sektöründe en çok hangi ürün ihraç edilmektedir?
En çok ihraç edilen ürün fındık içidir; 516,2 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleştirilmiştir.
Soru: İthalat açısından en fazla hangi ürünler ön plandadır?
Soya fasulyesi, sığır ve kakao en fazla ithalatı yapılan ürünlerdir.
Soru: Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülkeler hangileridir?
Irak, Almanya ve ABD, Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında yer almaktadır.
Soru: Nisan ayındaki ihracat artışı ne kadardır?
Nisan ayı ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre %8,03 artış göstermiştir.
Soru: Sektörde dijital dönüşümün önemi nedir?
Dijital dönüşüm, tarım sektöründe verimlilik artışı ve yeni pazarlara erişim sağlamak açısından kritik öneme sahiptir.
