Son dönemde, ABD borsa endeksleri, ticaret savaşları ve karşılıklı gümrük vergileri nedeniyle büyük dalgalanmalar yaşadı. Nisan ayı itibarıyla, tarife ertelemeleri ve yeni ticaret anlaşmaları umuduyla endekslerin kayıplarını telafi etmeye yönelik hareketler gözlemlendi. Ancak, Trump yönetiminin uyguladığı gümrük tarifeleri ve bu bağlamda yaşanan belirsizliklerin piyasalara etkisi dikkat çekici oldu. Borsalarda görülen yükseliş ve düşüşlerdeki temel nedenler, global ticaret ilişkileri ve ekonomik verilerle doğrudan ilişkilidir.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) İlk Çeyrekteki Kayıplar |
| 2) Nisan Ayında Yaşanan Dip Seviyeler |
| 3) Trump’ın Piyasalara Yönelik Açıklamaları |
| 4) Tarife Gerilimlerinin Yatışması |
| 5) Jeopolitik Gelişmeler ve Etkileri |
İlk Çeyrekteki Kayıplar
2023 yılının ilk çeyreği, ABD borsa endeksleri için zorlu bir dönem olarak kaydedildi. Ocak ile Mart ayları arasında yaşanan ticaret savaşları ve belirgin ticaret tehditleri sonucunda, Dow Jones endeksi yüzde 1,3, S&P 500 endeksi yüzde 4,6 ve Nasdaq endeksi yüzde 10,4 oranında değer kaybetti. Bu süreçte, özellikle Trump yönetiminin agresif gümrük tarifeleri, ticaret gerilimlerini artırarak piyasalarda belirsizliğe yol açtı. Ekonomik verilerin zayıf olması da yatırımcılar arasında kaygılara neden oldu.
Ticaret savaşlarının yarattığı belirsizlikler, bu dönemde borsa yatırımcıları üzerinde baskı yaratırken, endekslerde gözlemlenen düşüşler ekonomik göstergelerle paralellik gösterdi. Böylece piyasalarda oluşan güvensizlik, satış baskılarını arttırdı. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksi en fazla darbe alan endeks olurken, genel olarak hisse senetlerinde ciddi bir satış hareketi yaşandı.
Nisan Ayında Yaşanan Dip Seviyeler
Nisan ayının başında, Trump’ın açıklamaları sonrasında borsa endekslerinde önemli bir düşüş yaşandı. İlk iki işlem günü, Kovid-19’un en yoğun olarak etkilediği 2020 yılındaki kayıpları geride bırakarak, Dow Jones endeksi yüzde 9,3, S&P 500 endeksi yüzde 10,5 ve Nasdaq endeksi yüzde 11,4 oranında değer kaybetti. Bu kayıplar, yalnızca iki günde ABD piyasalarından yaklaşık 6 trilyon dolar silinmesine yol açtı.
Nisan ortasında, birçok analist, endekslerde yaşanan kayıpların derinleşerek yeni bir “Kara Pazartesi” olabileceğinden korkuyordu ancak beklenen kayıplar yaşanmadı. 7 Nisan’da, yıllık en düşük seviyelerinde kapanışlar görüldü. Dow Jones 36.611,78, S&P 500 4.835,04 ve Nasdaq 14.784,03 puanla yıllık en düşük seviyelerini gördü. Bu tarihten itibaren endekslerin zirve değerleri ile arasındaki kayıplar sırasıyla yüzde 18,7, yüzde 21,3 ve yüzde 26,7 olarak belirlendi.
Trump’ın Piyasalara Yönelik Açıklamaları
Piyasalardaki dalgalanmanın etkisiyle, Trump, 9 Nisan’da sosyal medya üzerinden yatırımcılara seslenerek “Sakin olun” ifadesine yer verdi. Ek olarak, durumu düzeltme konusunda iyimser olduğunu ve ABD’nin her zamankinden daha büyük olacağını vurguladı. Bu açıklamalar sonrası, Trump’ın diğer ticaret ortakları için ek gümrük tarifelerini 90 gün boyunca durdurması, borsa endekslerinin yükselişine neden oldu.
Bu açıklamalardan sonra, Dow Jones endeksi, S&P 500 ve Nasdaq’ta önemli artışlar gözlemlendi. Piyasalarda, Dow Jones endeksi Mart 2020’den bu yana en büyük günlük artışını yaşarken, S&P 500 endeksi de 2008’den bu yana en büyük günlük kazancını elde etti. Nasdaq ise Ocak 2001’den bu yana en büyük günlük kazancını yaşadı. Bu gelişmeler, yatırımcıların tekrar piyasalara yönelmesine ve borsa değerlerinin toparlanmasına neden oldu.
Tarife Gerilimlerinin Yatışması
Nisan ayı içerisinde, ticaret gerilimlerinin azalması piyasalara can suyu oldu. ABD ve Çin arasındaki gümrük vergilerinin düşürülmesi yönünde atılan adımlar, ticaretin yeniden canlanması umudunu artırdı. 14 Mayıs itibarıyla ABD, Çin’e uyguladığı gümrük vergilerini 90 gün boyunca yüzde 145’ten yüzde 30’a indirirken, Çin de ABD mallarına uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 125’ten yüzde 10’a düşürme kararı aldı.
Bu gelişmelerle birlikte, Mayıs ayında Dow Jones endeksi yüzde 4, S&P 500 endeksi yüzde 6’dan fazla, Nasdaq endeksi yüzde 9,6 değer kazandı. Piyasalardaki bu yükseliş, güçlü finansal sonuçların açıklanması ve ekonomik verilerin olumlu sonuçlar vermesi ile de desteklendi. Yatırımcılar, ülkedeki ekonomik göstergelerin olumluye dönmesiyle güven kazandı ve piyasalarda yeniden hareketlilik gözlemlendi.
Jeopolitik Gelişmeler ve Etkileri
Haziran ayında ise, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) olası faiz indirimlerine yönelik beklentiler ve jeopolitik gerginliklerin azalması piyasalarda risk iştahını artırdı. İsrail ve İran arasındaki ateşkes, ticaret anlaşmalarının getirdiği iyimserlikle birleşince endeksler 27 Haziran’da tarihi zirvelerine ulaştı. S&P 500 ve Nasdaq, sırasıyla 6.204,95 ve 20.369,73 puan ile kapanış rekorlarını tazeledi.
Haziran ayı itibarıyla Dow Jones endeksi yüzde 4,3, S&P 500 endeksi yüzde 5, Nasdaq endeksi ise yüzde 6,6 oranında artış gösterdi. Yılın ilk yarısındaki kazançlar, Dow Jones için yüzde 3,64, S&P 500 ve Nasdaq için de yüzde 5,5 olarak hesaplandı.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | İlk çeyrekteki ticaret savaşları nedeniyle borsa endeksleri belirgin düşüşler yaşadı. |
| 2 | Nisan ayında, endeksler birbiri ardına yılın en düşük kapanışlarını gördü. |
| 3 | Trump, piyasalardaki dalgalanma üzerine yaptığı açıklamalarda iyimser kalmayı önerdi. |
| 4 | Gümrük vergilerinin düşürülmesi kararları piyasalarda olumlu etki yarattı. |
| 5 | Haziran ayında, tarihsel olarak düşük seviyelerden önemli bir toparlanma görüldü. |
Haberin Özeti
ABD borsalarında yaşanan son gelişmeler, ticaret savaşlarının etkilerini ve piyasalardaki dalgalanmaların ne denli güçlü olduğunu gözler önüne seriyor. Nisan ayında düşüş yaşayıp Mayıs ve Haziran aylarında yükseliş trendine giren endeksler, yatırımcıların karşılıklı uygulanan tarife ve gümrük vergileri ile ilgili gelişmeleri dikkatlice takip ettiğini gösteriyor. Bu tür belirsizlikler, global ticaretin geleceği açısından kritik öneme sahipken, piyasalardaki değişimler yatırımcıların güven düzeyini etkileyebilecek durumlar yaratmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Nisan ayında borsa endekslerinde ne tür değişiklikler yaşandı?
Nisan ayında, borsa endeksleri Trump’ın karşılıklı tarifeleri açıklamasının ardından önemli kayıplar yaşadı ve birçok endeks tarihsel olarak düşük seviyeler gördü.
Soru: Tarife gerilimleri piyasalarda nasıl etkiler yarattı?
Tarife gerilimleri, borsa endekslerinde büyük dalgalanmalara ve genel ekonomik belirsizliklere yol açarak yatırımcıların güvenini sarstı.
Soru: Trump’ın piyasalara yönelik açıklamaları ne anlama geliyor?
Trump’ın piyasalara yönelik açıklamaları, yatırımcılara sakin kalmalarını ve piyasaların düzeleceği konusundaki güvensizliklerini azaltmayı hedefledi.
Soru: Gümrük vergilerindeki değişikliklerin etkisi nasıl oldu?
Gümrük vergilerinin düşürülmesi, borsa endekslerinde yükselmelere yol açtı ve piyasalarda olumlu bir hava yarattı.
Soru: Gelecekte borsa endekslerinin yönü ne olmalı?
Ticaret ilişkilerindeki iyileşmeler ve ekonomik göstergeler, borsa endekslerinin yönünü olumluya çevirebilir; ancak belirsizlikler her zaman risk oluşturmaktadır.
