Son dönemde Türkiye ekonomisinde yaşanan zorluklar, sanayi sektörünü derin bir kriz içine sürüklüyor. Yüksek enflasyonun ve buna bağlı olarak artan üretim maliyetlerinin, sanayi üretimini olumsuz etkilemesiyle iş dünyasından da kritik uyarılar gelmeye başladı. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, mevcut ekonomik koşulların üretim gücünü tehdit ettiğini ve birçok fabrikanın kapanma riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor. Bu durum, istihdam kaybıyla birleşince, sektördeki tablonun ne kadar vahim olduğunu gözler önüne seriyor.
Sanayi üretiminin azalmasının yanı sıra, kayıt dışı üretim ve ithalat da sektörün karşılaştığı başka bir büyük sorun. İçten, iç pazarda satılan ayakkabıların büyük bir kısmının kayıtdışı olduğunu ve bunun sektörde ciddi bir rekabet kaybına yol açtığını ifade ediyor. Ayrıca, pek çok çalışan sanayi sektöründen hizmet sektörü gibi daha az riskli alanlara yönelmeye başladığını belirtiyor. Bu durum, Türkiye’nin sanayi kapasitesini tehdit eden bir başka kriz boyutunu temsil ediyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Enflasyon ve Üretim Krizi |
| 2) İstihdamda Düşüş |
| 3) Kayıt Dışı Üretim Sorunu |
| 4) İthalatın Artışı |
| 5) Hükümetin Önlemleri |
Enflasyon ve Üretim Krizi
Türkiye’de enflasyon oranları hızla yükselmeye devam ederken, sanayi sektörü bu durumdan oldukça olumsuz etkileniyor. TASD Başkanı Berke İçten, içinde bulunduğumuz durumu “yüksek enflasyon mu, üretim yapamayan Türkiye mi” şeklinde iki seçenek olarak ortaya koyuyor ve üretim gücünün kaybının geri dönüşünün zor olacağına dikkat çekiyor. Özellikle yüksek enflasyonun mevcut durumuyla fabrikaların kapanış oranları artarken, birçok üretici, sanayinin geleceği konusunda endişelerini dile getiriyor.
Sektörde karşılaşılan zorluklar, iş dünyasında ciddi kaygılara sebep olmakla birlikte, bu yalnızca ekonomik bir kriz değil, aynı zamanda toplumsal bir sorun da yaratma potansiyeline sahip. Üretim yapamayan fabrikalar ve artan maliyetler, ekonomideki dengenin sarsılmasına yol açıyor. Üretim gücündeki gerilemenin etkisi, ihracat ve istihdam verilerine de yansıyor.
İstihdamda Düşüş
Türkiye’nin ayakkabı sanayi, gün geçtikçe daha fazla iş gücü kaybetmeye başlıyor. Berke İçten, sektör çapında üretici sayısının 14 binden 10 bine kadar düştüğünü belirtirken, bu durumun istihdam üzerindeki etkilerini de aktarıyor. Son bir buçuk yıl içerisinde 380 bin kişilik istihdamın 280 bine düştüğünü ifade eden İçten, bu rakamın yıl sonunda 240 bine kadar gerileyebileceğine dikkat çekiyor.
Birçok çalışan, daha az risk taşıyan hizmet sektörüne yönelirken, sanayide kalan iş gücünün de daha fazla baskı altında kalması bekleniyor. Yüksek faiz oranları ile iş yapmanın zorlaşması, firmaların yeni eleman alımlarını da vurma noktasına getirmiş durumda. Bu da, sektörün geleceği açısından oldukça tehdit edici bir durum oluşturarak, işsizlik oranlarının artmasına neden oluyor.
Kayıt Dışı Üretim Sorunu
Kayıt dışı üretim, ayakkabı sanayi için önemli bir başka sorun alanı. İç pazarda satılan 400 milyon çifti aşkın ayakkabının yaklaşık yüzde 40’ı kayıtdışı olarak üretiliyor. Bu durum, hem yerli üreticiler için büyük bir rekabet kaybı anlamına geliyor hem de devletin vergi kaybını artırıyor. TASD Başkanı İçten, bu kayıtdışı üretimin, sektörün geleceği için büyük bir tehdit oluşturduğunu ifade ediyor.
Kayıt dışı ürünlerin çoğu, sosyal medya platformları ve online satışlar üzerinden tüketiciye ulaşıyor. Bu nedenle, devletin kayıt dışı ile mücadelesinde daha etkili politikalar geliştirmesi gerekiyorken, mevcut uygulamaların yeterli olmadığı belirtiliyor.
İthalatın Artışı
Ayakkabı sanayi, ithalat konusuyla da başa çıkmakta zorlanıyor. TASD Başkanı İçten, 2020-2021 yıllarında yüzde 6-7 seviyesinde olan ithal ayakkabı payının son yıllarda yüzde 21’e çıktığını, bu yıl ise bu oranın yüzde 25’e çıkabileceğini ifade ediyor. Yüksek vergi oranıyla önlenmeye çalışılan ithalat, sektörü tehdit eden yeni bir alan olarak ortaya çıkıyor.
Özellikle Temu üzerinden yapılan bireysel alımların yüksekliği dikkat çekiyor. İçten, Temu’dan alınan ayakkabıların toplam ithalat içindeki payının yüzde 10’a ulaştığını ve bu rakamın 7-8 milyon çift civarında olduğunu belirtiyor. Bu durum, sektörü tehdit eden durumlardan biri olarak görülüyor.
Hükümetin Önlemleri
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışı üretimle mücadele kapsamında bazı önlemler alacaklarını belirtmişti. Ancak İçten, OSB’lere maliyeci yerleştirmenin çözüm değil, sadece bir geçici çare olduğunu ifade ediyor. Oysaki sorun, kayıt dışı çalışan firmalarla değil, vergi ve sigorta primini ödeyen firmalarla mücadele edilmesine yönelik düzenlemelerde yatıyor.
Sektör temsilcileri, kayıt dışı üretimle mücadelede etkili bir yol haritası oluşturmadan, sanayi sitelerine denetçi yerleştirmenin yeterli olmayacağını söylüyor. Sanayi sektörünün sürdürülebilir bir geleceğe sahip olabilmesi için öncelikle bu alandaki kayıtdışılığı engelleyecek çözümler geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Yüksek enflasyon, sanayi üretimini ciddi şekilde tehdit ediyor. |
| 2 | Sanayi çalışanları, artan maliyetler nedeniyle hizmet sektörüne geçiyor. |
| 3 | Kayıt dışı üretim, sektördeki rekabet kaybını artırıyor. |
| 4 | İthalatın artışı, yerli üreticileri olumsuz etkiliyor. |
| 5 | Devletin kayıtdışı ile mücadelesinde daha etkili önlemler alınması gerekiyor. |
Haberin Özeti
Türkiye ayakkabı sanayi, artan enflasyon ve kayıt dışı üretim sorunlarıyla karşı karşıya kalırken, sektördeki istihdam da hızla azalmaktadır. Yerli üreticiler, ithalat karşısında rekabet gücünü kaybetmekte ve birçok işletme kapanma riskiyle yüz yüze gelmektedir. Bu durum, hükümetin daha etkili önlemler almasını gerektirmektedir. İş dünyası, yüksek enflasyon karşısında sanayinin kaybolmaması için acil önlemler talep etmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Türkiye’deki enflasyon oranı neden bu kadar yüksek?
Yüksek enflasyon, maliyetlerin artması, talep yetersizliği ve döviz kurlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanmaktadır.
Soru: Kayıt dışı üretim ne anlama geliyor?
Kayıt dışı üretim, resmi belgelere kaydedilmeyen ve devletin vergi tahsil edemediği faaliyetleri ifade eder.
Soru: Çalışmaların sanayi sektöründen hizmet sektörüne kaymasının sebepleri nedir?
Çalışanlar, daha az risk taşıyan ve daha iyi ücret sunan hizmet sektörüne yönelmektedir.
Soru: Hükümet, kayıt dışı üretim için ne tür önlemler almayı planlıyor?
Hükümet, kayıt dışı üretimle mücadele etmek için çeşitli denetim ve yaptırımlar uygulamayı düşünüyor.
Soru: İthalatın artması yerli üreticileri nasıl etkiliyor?
İthalatın artması, yerli üreticilerin piyasa üzerindeki rekabet gücünü zayıflatmakta ve ekonomik sürdürülebilirliği tehdit etmektedir.
