Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), 2025 Nisan ayı işsizlik ve istihdam görünümüne ilişkin alarm verici bir rapor yayımladı. Rapora göre, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 32,2’ye ulaşarak, 2014 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıkmış durumda. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 30 Mayıs 2025 tarihinde yayımlanan Hanehalkı İşgücü Araştırması’na göre, dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,6 olarak açıklanırken, DİSK-AR’ın hesaplamalarına göre gerçek işsizlik çok daha yüksek ve mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı 13 milyona dayandı. DİSK-AR’ın verileri, Türkiye’deki istihdam sorununun derinleştiğini ve kadın işsizliğinin özellikle dikkat çekici boyutlara ulaştığını ortaya koyuyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) İşsizlik Pandemi Dönemini Geride Bıraktı |
| 2) Kadınlarda İşsizlik Çığ Gibi Büyüdü |
| 3) Bir Yılda 2 Milyon Kişilik Artış |
| 4) Dar Tanımlı İşsizlik de Artıyor |
| 5) İşsizlik Ödeneği Yine Yetersiz |
İşsizlik Pandemi Dönemini Geride Bıraktı
DİSK-AR raporuna göre, Nisan 2025’teki geniş tanımlı işsiz sayısı, pandemi döneminde kaydedilen sayılara kıyasla daha yüksek bir rakama ulaşmış durumda. Ocak 2021’de geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 29 iken ve işsizlik sayısı 10,5 milyon olarak belirlenmişti. Ancak günümüzde geniş tanımlı işsizlik oranı, 12 milyon 996 bin kişiye kadar yükseldi. Bu durum, iş gücü piyasasındaki derin krizini gözler önüne seriyor.
Pandemi dönemindeki işsizlik oranıyla kıyaslandığında, bu rakamın 2,5 milyon üzerinde olduğunu vurgulamak gerekir. DİSK-AR, mevsimsel etkilerden arındırılmış bu verilerin, Türkiye’nin ekonomik olarak kötü bir noktada olduğunu açıkça gösterdiğini ifade ediyor.
Sonuç olarak, işsizlik oranlarındaki yükseliş, ekonomik belirsizliklerin devam etmesinden kaynaklanıyor. Sıfır istihdam veya iş kaybı yaşayan kişilerin sayısındaki artış, bu tabloyu daha da çarpıcı hale getiriyor.
Kadınlarda İşsizlik Çığ Gibi Büyüdü
DİSK-AR raporunda özellikle kadın işsizliğiyle ilgili çarpıcı bulgular yer almakta. Nisan 2025 itibarıyla geniş tanımlı kadın işsizliği oranı yüzde 40’a ulaştı. Bu durum, kadınların iş gücü piyasasında son derece dezavantajlı bir konumda kaldığını gösteriyor. Kadın işsizlik oranlarının artışı, işten çıkarılma ve işe alım süreçlerindeki eşitsizlikten kaynaklanıyor. Ekonomik krizlerin genellikle kadınları daha fazla etkilediği göz önüne alındığında, bu oranın yükselmesi dikkat çekici bir durum olarak karşımıza çıkıyor.
Kadınların iş gücüne katılım oranları, mevcut krizle birlikte daha da düşerken, sosyal politikaların bu durumu ele almadığı da bir başka gerçektir. Kadın istihdamını destekleyecek politikaların acilen hayata geçirilmesi gerekmektedir.
DİSK-AR, bu durumu düzeltmek adına sosyal politikalarda köklü değişiklikler yapılması gerektiğini savunmaktadır.
Bir Yılda 2 Milyon Kişilik Artış
2024 Nisan ayında yüzde 27,4 olan geniş tanımlı işsizlik oranı, Mart 2025’te yüzde 28,8’e çıkmıştır. Ancak sadece bir ay içinde bu oran bir sıçrama yaparak Nisan 2025’te yüzde 32,2’ye ulaştı. DİSK-AR, bu durumun iş gücü piyasasındaki aşırı istikrarsızlığı simgelediğini belirtiyor.
Geniş tanımlı işsizlik sayısının Mart ayında 11,8 milyon olduğu, Nisan’da ise 13 milyona yaklaştığı kaydedilmiştir. Son bir yıl içinde bu durumda 2 milyon 229 bin kişilik bir artış gözlemlenmiştir. Sadece son bir ayda bu sayının 1 milyon 240 bin kişi arttığı belirtilmektedir. Bu istihdam kaybı, sadece ekonomiyi değil, toplumsal dayanışmayı da tehdit eden bir durum olarak değerlendirilmektedir.
Türkiye’de işsizlik oranlarındaki bu artış, uzun vadeli ekonomik sorunların bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor.
Dar Tanımlı İşsizlik de Artıyor
Uzun bir süre boyunca azalma eğiliminde olan dar tanımlı işsizlikte de artış kaydedildiği gözlemlenmektedir. Nisan 2025 itibarıyla dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,6 olarak açıklanmıştır. Bu dönem itibarıyla dar tanımlı işsiz sayısı ise 3 milyon 63 bin kişi olmuştur.
Aylık bazda kaydedilen artış ise 200 kişi iken, yıllık artış 21 bin olarak kayda geçmiştir. Her ne kadar dar tanımlı işsizlik, geniş tanımlıya göre daha düşük görünse de, bu artışlar, Türk ekonomisinin daha büyük sıkıntılarla yüzleşebileceğinin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir.
TÜİK verileri ve DİSK-AR raporları, iş gücü piyasasındaki durumun ciddiyetini vurgularken, resmi istatistiklerin kamuoyunu yanıltabileceği konusunda dikkat çekmektedir.
İşsizlik Ödeneği Yine Yetersiz
DİSK-AR raporunda dikkat çeken bir diğer husus, işsizlik ödeneği alanların sayısındaki azlık. Sadece işsizlerin yüzde 15’i işsizlik ödeneğinden faydalanabiliyor. Bu durum, mevcut sosyal güvenlik sisteminin yetersizliğini ve işsizlerin korunmasındaki eksiklikleri ortaya koymaktadır.
Bu oran, iş gücü piyasasında yaşanan bu denli yüksek işsizlik oranlarıyla birleştiğinde, toplumsal bir krizi daha da derinleştiriyor. Sosyal güvenlik sistemine yapılan katkıların, işsizlik oranlarının bu denli yüksek olduğu bir ortamda nasıl ilerleyeceği merak ediliyor.
Gelecekte daha fazla insanın sosyal yardımları talep edeceği öngörülmektedir.
Haberin Özeti
DİSK-AR’ın 2025 Nisan ayına ilişkin yayımladığı rapor, Türkiye’deki işsizlik sorununu bir kez daha gözler önüne serdi. Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 32,2 ile rekor seviyelere ulaşırken, kadın işsizlik oranındaki artış da dikkat çekmektedir. Ekonomik koşulların zorlaştığı bu dönemde, işsizlik ödeneği gibi sosyal yardımların da yetersizliği, kötüleşmiş olan durumu daha da ciddileştirmektedir. Tüm bu veriler, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal politikalarında acil müdahale gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Geniş tanımlı işsizlik oranı nedir?
Geniş tanımlı işsizlik, iş bulma umudu kalmamış kişilerle birlikte iş bulmayanların sayısını kapsayan bir ölçüttür.
Soru: Kadın işsizliği neden artıyor?
Kadın işsizliği, ekonomik krizlerin etkisiyle, kadınların iş gücü piyasasında daha dezavantajlı konumda olmalarından kaynaklanmaktadır.
Soru: İşsizlik ödeneğinden kimler yararlanabilir?
İşsizlik ödeneğinden faydalanabilmek için belirli şartları yerine getiren işsiz bireyler yararlanabilmektedir. Ancak şu anda yalnızca işsizlerin %15’i bu ödenekten faydalanabiliyor.
Soru: Türkiye’de işsizlik oranları neye işaret ediyor?
Artan işsizlik oranları, ekonomik sorunların derinleştiğini ve mevcut politikaların toplumun ihtiyaçlarını karşılayamadığını göstermektedir.
Soru: DİSK-AR’ın verileri ne anlam ifade ediyor?
DİSK-AR’ın raporları, iş gücü piyasasındaki yapısal sorunları ve işsizlik oranındaki artışı gözler önüne sererek, siyasi ve ekonomik müdahale gerekliliğini ortaya koymaktadır.
