Çalışanlar için kritik uyarı: 6 gün içinde adım atılmazsa haklı fesih hakkı kayboluyor!

İş Kanunu, işçi ve işveren taraflarına belirli yükümlülükler ve haklar tanıyıp, ahlâk ve iyi niyet ilkelerine uyulmasını zorunlu kılıyor. Taraflardan herhangi birinin bu ilkelere aykırı davranış sergilemesi durumunda, diğer tarafın iş sözleşmesini derhal feshetme hakkı doğuyor. Kanunun 24. maddesi işçiler, 25. maddesi ise işverenler için haklı fesih nedenlerini belirtiyor. Bu düzenlemelere bağlı olarak, tarafların dikkat etmesi gereken belirli süreler mevcut. Özellikle derhal fesih hakkının kullanımı konusunda tanınan 6 iş gününe dikkat edilmesi gerektiği vurgulanıyor.

İşverenin hırsızlık gibi ahlâk dışı bir eylemi zamanında bildirmemesi durumunda, kıdem ve ihbar tazminatı ödeme zorunluluğu da ortaya çıkabilir. Aynı şekilde, işçiler de ücretin ödenmemesi gibi sebeplerle sözleşmelerini geçerli nedenlerle sona erdirebilirler. Ancak bu süreçlerin dikkatle izlenmesi ve işlem yapılması, hak kayıplarının önüne geçilmesi açısından son derece kritik bir önem taşıyor. İşçi ya da işveren karşılaşabileceği hukuki sonuçları önceden değerlendirmeli ve gerekli önlemleri almalıdır.

Derhal fesihte 6 iş günü şartı

İş Kanunu uyarınca, ahlâk ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlarda bulunan tarafın diğer tarafa derhal fesih hakkını kullanabilmesi için belirli bir süre zarfına dikkat etmesi gerekmektedir. Bu süre, ilgili eylemin ya da ihlalin öğrenildiği günden itibaren başlar ve işveren, bu durumdan dolayı 6 iş günü içerisinde gerekli fesih işlemlerini gerçekleştirmek zorundadır. Aksi takdirde hak kaybı yaşayabilir.

Örneğin, işyerinde bir hırsızlık olayı yaşanırsa, işveren bu suçu öğrendiği tarihten itibaren 6 iş günü içerisinde fesih işlemini gerçekleştirmezse, kıdem ve ihbar tazminatı ödeme zorunluğuyla karşı karşıya kalır. Bu süre zarfında gerek işveren gerekse de işçi tüm haklarını kaybetmemek adına hızlı hareket etmelidir.

İşçinin derhal fesih hakkı ve ücret sorunu

İşçilerin derhal fesih hakkı konusunda da yasal düzenlemeler mevcuttur. Özellikle ücretin ya hiç ödenmemesi ya da eksik ödenmesi gibi durumlarla karşılaşan işçiler, 6 iş günü kuralının geçerli olmadığı özel bir durumla karşı karşıya kalıyor. Bu bağlamda işçi, maaşının ödenmediği süre boyunca dilediği zaman sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Ancak bu fesih hakkı, ücret ödendikten sonra sona erer.

Ayrıca, görev yeri değişikliği gibi durumlarda da işçinin fesih hakkını kullanabilmesi için yine belirli bir süre içinde hareket etmesi beklenmektedir. İşçi, kendisine yapılan bu değişiklikten sonra 6 iş günü zarfında fesih işlemi için başvurması gerekmektedir.

Raporlu olmak süreyi etkilemiyor

İşçi hastalık izni aldığında dahi, 6 iş günlük hak düşürücü süre işlemesine devam eder. Bu durum, işçilerin haklı fesih nedenlerini zamanında bildirmekle yükümlü olduklarını gösteriyor. Yani işçi, rahatsızlık durumu olduğunda dahi, öğrendiği fesih sebeplerine karşı 6 iş gününde işlem yapmak zorundadır ve bu süre ihlal edilirse haklarını kaybedebilir.

Bu bağlamda, işveren ile işçi arasındaki hukuki süreçlerin dikkatlice yürütülmesi, her iki tarafın mağduriyet yaşamaması adına büyük önem taşır. İşçi raporlu dahi olsa, fesih nedenlerini zamanında bildirmelidir.

Fesih gecikirse haklı neden sayılmaz

Fesih işleminin zamanında yapılmaması durumunda ise, işçinin ya da işverenin haklı fesih koşulunu kaybetme riski bulunuyor. Eğer işçi, 6 iş günü içinde harekete geçmezse, sözleşmeyi feshettiğinde kıdem tazminat hakkını kaybedebilir ve işverene ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğabilir. Benzer şekilde işveren de geciktiği takdirde, işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödemek durumunda kalır.

Özellikle işveren, bir suistimali tespit ettiğinde sadece uyarı ya da disiplin cezası vererek durumu geçiştirirse, ileride aynı gerekçeyle işçiyi işten çıkaramaz; bu durumda da işçiye tazminat ödemesi gerekecektir.

6 iş günlük süreyi takip etmek hayati önemi taşıyor

İşçi ve işveren açısından haklı fesih sürecinin en kritik unsuru, 6 iş günlük hak düşürücü sürelerdir. Bu sürelerin doğru bir şekilde yönetimi, olası hak kayıplarının önüne geçilmesini sağlar. Özellikle ahlâk ve iyi niyet kurallarına aykırı durumlarda hızlı hareket etmek ve gerekli işlemleri zamanında yapmak hem hukuki hem de maddi açıdan büyük önem taşır.

Yasal sürelerin ihlali, taraflar arasında hukuki uyuşmazlıkların doğmasına yol açabilir. Bu yüzden, işçi ve işverenin süreci dikkatlice izleyerek gerekli adımları zamanında atması tavsiye edilmektedir.

Haberin Özeti

İş Kanunu, işçi ve işverenlerin haklarını koruma amacıyla önemli düzenlemeler içermektedir. Özellikle derhal fesih hakkı konusunda belirli sürelerin, tarafların olası hak kayıplarını engellemek adına dikkatle izlenmesi gerekiyor. İş verenin hırsızlık gibi ciddi ihlallerde hızlı bir şekilde harekete geçmemesi durumunda, hukuki risklerle karşılaşabileceği gibi işçiler de ücret ödenmemesi durumunda sözleşmelerini derhal feshetme hakkına sahiptir. Tüm bu durumlar, iş ilişkilerinde her iki tarafın da haklarını koruma adına büyük önem taşımaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Soru: İşverenin derhal fesih hakkı ne zaman başlar?

İşverenin derhal fesih hakkı, ihlal ya da aykırılık durumunu öğrendiği günden itibaren başlar.

Soru: İşçi, hangi durumlarda derhal fesih hakkına sahiptir?

İşçi, ücretin eksik ya da hiç ödenmemesi gibi hallerde derhal fesih hakkına sahiptir.

Soru: 6 iş günü kuralı her duruma uygulanır mı?

Hayır, ücretin ödenmediği durumlarda bu kural geçerli olmaz; işçi dilediği zaman fesih yapabilir.

Soru: Raporlu olan bir işçi neler yapmalıdır?

Raporlu olan bir işçi, öğrendiği fesih sebeplerine karşı 6 iş gününde işlem yapmalıdır.

Soru: Fesih süresi aşılırsa ne olur?

Fesih süresi gecikirse, taraflar hak kaybı yaşayabilir; tazminat ödemek zorunda kalabilirler.