Türkiye’de yenidoğan ölümleriyle ilgili olarak Türk Tabipleri Birliği (TTB) tarafından yapılan basın toplantısında yayımlanan rapor, bu ölümlerin sebeplerini ve bölgesel eşitsizlikleri ele alıyor. Raporda, deprem bölgelerinde temel ihtiyaçların karşılanmasındaki aksaklıkların, bebek ölüm oranlarının artışına neden olduğu belirtiliyor. Özellikle Adıyaman, Kahramanmaraş ve Hatay gibi illerde bebek ölüm hızındaki artış dikkat çekiyor. Ülke genelinde bebek ölümlerinin çoğunun önlenebilir nedenlerden kaynaklandığına vurgu yapılırken, sağlık politikalarının bu konudaki olumsuz etkileri de ortaya konuyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Deprem Bölgelerinde Bebek Ölüm Oranları |
| 2) Önlenebilir Bebek Ölümleri |
| 3) Yenidoğan Bakımındaki Eksiklikler |
| 4) Neoliberal Politikaların Etkisi |
| 5) Sağlıkta Erişim Sorunları |
Deprem Bölgelerinde Bebek Ölüm Oranları
Türk Tabipleri Birliği’nin raporunda özellikle deprem bölgelerinde bebek ölüm oranlarının artması ele alındı. Rapora göre, Adıyaman’da 2022 yılında binde 10.8 olan bebek ölüm hızı, 2023 yılında binde 23’e yükselmiştir. Kahramanmaraş ve Hatay’da da benzer artışlar gözlemlenmiştir. Deprem sonrası dönemde yaşanan sağlık hizmetlerine erişimdeki aksaklıklar, temiz su ve hijyen gibi temel ihtiyaçların karşılanamaması, bebek ölümlerinin artışında etkili olmuştur. TTB, bu durumu “Bebek ölümlerinde yaşanan bölgesel eşitsizlik özellikle 2023 yılında yaşanılan deprem felaketi sonrasında daha belirgin duruma gelmiştir,” şeklinde ifade etmektedir.
Rapor, bebek ölümlerinin nedenlerini araştırırken, bu durumun sadece depremle sınırlı olmadığını, daha geniş bir sağlık problemi olarak değerlendirilmesi gerektiğine de dikkat çekiyor. Sağlık alt yapısındaki sorunlar ve erişim eksiklikleri, bebeklerin hayatta kalma oranlarını direkt etkilemektedir. Özellikle yaşanan doğal afetler sonrasında sağlık hizmetlerinin ne kadar güvenli ve erişilebilir olduğunun gözden geçirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Önlenebilir Bebek Ölümleri
Raporda, bebek ölümlerinin çoğunun önlenebilir sebeplerden kaynaklandığına dikkat çekilmektedir. Prematürelik, doğumsal anomali gibi nedenlerin yanı sıra beslenme yetersizliği, anemi ve hava kirliliği gibi çevresel etkenler de bu ölümleri artırmaktadır. TTB, prematürelik oranının %47.4 olduğunu ve doğumsal anomali oranının %23.4 civarında olduğunu belirtiyor. Rapor, Türkiye’de bebek ölüm hızının Cumhuriyet’in kuruluşundan bu yana önemli bir ölçüde düştüğünü ancak hala büyük bir kısmının önlenebilir olduğunu vurgulamaktadır. Bölgesel eşitsizliklerin ise bu durumu daha da karmaşık hale getirdiği ifade edilmektedir.
Bu noktada, sağlık sisteminin güçlendirilmesi ve koruyucu sağlık hizmetlerinin artırılması gerektiği, TTB tarafından ifade edilmektedir. Bebek ölümlerinin azaltılması için, tüm sağlık sisteminin yeniden değerlendirilmesi ve sorunların çözümü için acil önlemin alınması gerektiği belirtilmektedir. Bu, sadece sağlık çalışanlarının değil, aynı zamanda ailelerin ve devletin ortak bir çabası olarak görülmelidir.
Yenidoğan Bakımındaki Eksiklikler
Yenidoğan bakımında yaşanan eksiklikler de raporun dikkat çektiği bir diğer önemli konu. Raporda, yenidoğan bakımında uzman eksikliği ve dengesiz dağılımı üzerinde duruluyor. 2024 itibarıyla 10.000 canlı doğum başına yalnızca 3,76 yenidoğan uzmanı düşmektedir. Bu oran, ideal olarak 4,3 olarak belirlenmiştir. Yenidoğan yoğun bakım ünitesi yatak sayısı yeterli olmasına rağmen, bu yatakların çoğunun özel sektörde bulunması, kamuya erişim dengesizliklerine yol açmaktadır.
TTB, bu durumun, sadece sağlık hizmetleri açısından değil, toplum sağlığı açısından da büyük bir sorun teşkil ettiğini belirtmektedir. Yenidoğan bakımındaki bu yetersizliklerin, bebek ölümlerini artırmanın yanı sıra, sağlıklı gelişim sürecini de olumsuz etkilediği ifade edilmektedir. Yenidoğan ünitelere erişim imkanı olan ailelerin, özel sektörde alınan hizmetlerin kalitesi ve maliyeti gibi sorunlarla karşılaşması ise dikkat çekici bir durum olarak görülmektedir.
Neoliberal Politikaların Etkisi
Rapor, AKP’nin Sağlıkta Dönüşüm Projesi’nin getirdiği neoliberal politikaların bebek ölümleri üzerinde yarattığı etkileri de eleştirmektedir. Neoliberal sağlık politikalarının özelleştirme, taşeronlaşma ve performansa dayalı sistemler ile kısa vadede hizmet erişimini artırdığı belirtilirken, uzun vadede sağlık kalitesinin düştüğü ve güvencesiz çalışma koşullarının yaygınlaştığı ifade edilmektedir. TTB, bu politikaların koruyucu sağlığı zayıflattığını ve sağlık hizmetlerinin ticarileşmesine yol açtığını vurgulamaktadır.
Raporun sonunda, geçtiğimiz yılın sonlarında yaşanan “yenidoğan skandalı”nın, bu politikaların bir sonucu olarak değerlendirildiği belirtilmektedir. Uzmanlar, bu gibi skandalların yaşanmaması için toplum sağlığını önceliklendiren, sürdürülebilir ve eşitlikçi sağlık politikaları geliştirilmesi gerektiğini savunmaktadırlar.
Sağlıkta Erişim Sorunları
Rapor, Türkiye’de sağlık hizmetlerine erişim sorunlarının, bebek ölüm oranlarını artıran bir diğer faktör olduğunu ortaya koymaktadır. Sağlık hizmetlerinin bilinçli bir şekilde ticarileştirilmesi, birçok ailenin gerekli sağlık hizmetlerine ulaşmasını zorlaştırmaktadır. Özellikle, düşük gelirli aileler ve kırsal bölgelerde yaşayanların bu hizmetlerden yeterince faydalanabilmeleri için özel sağlık hizmetlerinin maliyetini karşılamakta zorluk çektikleri bildirilmiştir.
Türk Tabipleri Birliği, sağlık hizmetlerinin herkes için erişilebilir olması gerektiğini savunarak, bu konuda dayanışmanın ve toplumsal bilincin artırılmasının önemine dikkat çekmektedir. Sağlık sistemi içerisinde bu tür dengesizliklerin giderilmesi ve hizmetlerin eşit dağıtılması için gerekli eğitimlerin ve düzenlemelerin yapılması gerektiği ifade edilmektedir. Aksi halde, toplum içinde büyük sağlık eşitsizliklerinin ve buna bağlı olarak artan bebek ölüm oranlarının devam edeceği uyarısında bulunulmaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Bebek ölüm oranları, deprem bölgelerinde artmaktadır. |
| 2 | Prematürelik ve doğumsal anomaliler, bebek ölümlerinin en büyük nedenlerindendir. |
| 3 | Yenidoğan bakımında uzman eksikliği dikkat çekmektedir. |
| 4 | Neoliberal sağlık politikaları, sağlık kalitesini düşürmektedir. |
| 5 | Sağlık hizmetlerine erişim sorunları, bebek ölüm oranlarını artırmaktadır. |
Haberin Özeti
TTB’nin yayımladığı rapor, Türkiye’deki bebek ölüm oranlarının artışını ve bu durumun nedenlerini ele alıyor. Özellikle deprem bölgelerinde yaşanan sağlık hizmetleri, hijyen eksikleri ve erişim sorunları bu artışta önemli bir rol oynuyor. Rapor, önlenebilir sebeplerin büyük bir paya sahip olduğunu ve sağlık politikalarındaki eksikliklerin, bebek ölümlerini nasıl etkilediğini ortaya koyuyor. Bu durum, yalnızca sağlık sisteminin değil, tüm toplumun üzerinde düşünmesi gereken bir konudur.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: TTB’nin raporunda hangi bölgelerde bebek ölüm oranları artmış?
Rapor, özellikle Adıyaman, Kahramanmaraş ve Hatay gibi deprem bölgelerinde bebek ölüm oranlarının artış gösterdiğini belirtmektedir.
Soru: Bebek ölümlerinin en büyük nedeni nedir?
Bebek ölümlerinin en büyük nedeni olarak prematürelik ve doğumsal anomaliler gösterilmektedir. Bunun yanı sıra çevresel faktörler de etkili olmaktadır.
Soru: Yenidoğan bakımındaki eksiklikler nelerdir?
Yenidoğan bakımında uzman eksikliği ve dengesiz dağılım gibi sorunlar bulunmaktadır. 10.000 canlı doğum başına düşen uzman sayısı yetersizdir.
Soru: Neoliberal politikalar bu durumu nasıl etkiliyor?
Neoliberal sağlık politikaları, sağlık hizmetlerinin kalitesini düşürmekte ve ticarileşmesine yol açmaktadır. Bu durum, bebek ölümlerini artıran bir faktör olarak değerlendirilmektedir.
Soru: Sağlık hizmetlerine erişimdeki sorunlar nelerdir?
Sağlık hizmetlerinin ticarileştirilmesi, birçok ailenin sağlık hizmetlerine erişimini zorlaştırmakta ve bu durum bebek ölüm oranlarının artmasına katkıda bulunmaktadır.
