Son günlerde Orta Doğu’da meydana gelen gelişmeler, İsrail ile İran arasındaki gerilimi yeniden artırdı. 13 Haziran’da başlayan saldırılar neticesinde, İsrail çoğunlukla İran’ın batısında, Tahran ve çevresindeki nükleer tesisleri ve askeri üsleri hedef aldı. Bu saldırılarda, İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad’ın önemli bir rol oynadığı düşünülüyor. Özellikle, İran’a sızmış olduğunu iddia eden Mossad ajanlarının, ülkenin hava savunma sistemlerini hedef almak için silahlı insansız hava araçları (SİHA) kullandığı belirtiliyor. Bu durum, tarihsel olarak İsrail’in İran’a karşı yürüttüğü operasyonların bir yenisini daha gündeme getirdi ve bölgedeki istikrarı tehdit eden gelişmelere neden oldu.
İsrail’in son dönemde gerçekleştirdiği hava saldırıları, yalnızca askeri hedefleri değil, üst düzey askeri yetkilileri ve nükleer bilimcileri de hedef alarak büyük bir istihbarat operasyonu yürütüldüğünü ortaya koyuyor. İran ise, bu gelişmelere karşı tepkisini gösterirken, uluslararası kamuoyunda da bu saldırılarla ilgili soru işaretleri oluştu. İşte, bu süreç içerisinde meydana gelen bazı önemli olaylar ve geçmişte ün kazanan bazı Mossad operasyonları.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) İsmail Haniye suikastı |
| 2) Hizbullah’a cihaz bombaları |
| 3) Muhsin Fahrizade suikastı |
| 4) Mahmud el-Mabhuh Dubai’de boğularak öldürüldü |
| 5) Yahya Ayyaş ve patlayan telefon |
İsmail Haniye suikastı
Hamas’ın Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye, 31 Temmuz 2024’te Tahran’da bulunan bir misafirhanede öldürüldü. İlk başta suikastın sorumluluğunu üstlenmeyen İsrail, ilerleyen süre içinde Savunma Bakanı İsrael Katz tarafından suikastın arkasında olduklarını kabul etti. Haniye’nin nasıl öldürüldüğü ise tam olarak bilinmiyor; bazı görgü tanıkları bir füzenin Haniye’yi “doğrudan” vurduğunu öne sürerken, New York Times’a göre Haniye’nin binasına bir bombayla saldırı düzenlendi. Haniye’nin ölümü, Hamas’ın İsrail’de gerçekleştirdiği 7 Ekim 2023’te düzenlenen saldırılardan sonra, öldürülen bir dizi örgüt liderinden sadece biri oldu.
Hizbullah’a cihaz bombaları
Lübnan’da 17 Ekim 2024’te, özellikle Hizbullah’ın güçlü olduğu bölgelerde meydana gelen patlamalar kısa sürede büyük bir panik yarattı. Binlerce çağrı cihazı ve telsiz cihazı aniden infilak etti. Patlamalar sonucunda çok sayıda kişi hayatını kaybetti veya yaralandı. Olayın ardından İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ülkesinin sorumluluğunu kabul ettiği belirtildi. Saldırının detayları, iki eski Mossad ajanı tarafından CBS’e yapılan açıklamalarda, telefonlara gizlice yerleştirilen patlayıcıların varlığını ortaya koydu. Saldırıların ardından Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, bu olayları “savaş suçu” olarak nitelendirdi.
Muhsin Fahrizade suikastı
Kasım 2020’de, İran’ın en önde gelen nükleer bilimcisi olarak bilinen Muhsin Fahrizade, İran’ın başkenti Tahran’ın doğusundaki Absard kasabası yakınlarında düzenlenen suikast sonucu hayatını kaybetti. Onu taşıyan aracın konvoyuna, uzaktan kumanda ile kontrol edilen bir makineli tüfekle ateş açıldı. Olaydan önce Netanyahu, İran’ın nükleer programıyla ilgili belgeleri açıkladı ve bu belgelere dayanarak Fahrizade’nin öldürülmesi gerektiğini belirtmişti. Fahrizade’nin suikastı, İran tarafından İsrail’e atfedilen bir saldırı olarak değerlendirildi.
Mahmud el-Mabhuh Dubai’de boğularak öldürüldü
2010 yılında Hamas’ın üst düzey askeri liderlerinden biri olan Mahmud el-Mabhuh, Birleşik Arap Emirlikleri’nde bir otelde suikast sonucu öldürüldü. Başlangıçta doğal ölüm gibi görünen bu olay, Dubai polisinin kamera görüntülerini incelemesiyle birlikte suikast olarak değerlendirildi. Suikastın, Mossad tarafından gerçekleştirildiği düşünülmektedir. Bu durum, Birleşik Arap Emirlikleri’nde büyük bir tepkime yol açtı ancak ilgili İsrailli yetkililer, Mossad’ın bu olayla bağlantısını inkar etmediler.
Yahya Ayyaş ve patlayan telefon
1996 yılında, Yahya Ayyaş, Hamas’ın önemli bomba imalatçılarından biri olarak öldürüldü. Bir Motorola Alpha cep telefonundaki 50 gram patlayıcı, telefonunun içine yerleştirilmişti. Ayyaş’ın ölümünün ardından, Hamas’ın askeri harekatları ve bombalı eylemleri büyük oranda zayıfladı. Suikastın detayları yıllar sonra açığa çıktı ve Ayyaş’ın ailesinin telefon görüşmeleri ile ilgili bilgiler, medyaya sızdırılmadı.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | İsrail, İran’daki nükleer tesisler ve askeri üsleri hedef almakta kararlı olduğunu gösteriyor. |
| 2 | Mossad, saldırılarda önemli bir rol üstleniyor ve İran’daki hava savunma sistemlerini hedef alıyor. |
| 3 | Haniye suikastı, İran’da üst düzey Hamas liderleri arasında art arda gerçekleşen ölümlerden biridir. |
| 4 | Lübnan’da meydana gelen patlamalar, büyük panik ve kayıplara yol açtı. |
| 5 | Mossad’ın operasyonları, tarihsel olarak büyük başarılar ve başarısızlıklar ile dolu. |
Haberin Özeti
Sonuç olarak, İsrail’in İran’a yönelik gerçekleştirilen stratejik saldırıları ve bu saldırılardaki Mossad’ın rolü, bölgesel güvenlik dinamiklerini ve istikrarı derinden etkileme potansiyeline sahip. Süregelen gerilimler, Orta Doğu’daki birçok ülkenin güvenlik politikalarını yeniden gözden geçirmesine ve güvenlik önlemlerini artırmasına neden oluyor. Özellikle Haniye suikastı ve Lübnan’daki patlamalar, İsrail’in karşısına yeni sorunlar çıkaracak gibi görünüyor. Geçmişte benzeri durumlarda, Mossad’ın yürüttüğü operasyonlar da hem kazançlar hem kayıplarla sonuçlandı. Bu unsurlar, Orta Doğu’daki jeopolitik dengenin nasıl evrileceğini belirleyecek öneme sahip.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: İsrail’in hedefleri nelerdir?
İsrail, İran’da nükleer tesisler, askeri üsler ve isyancı grup liderlerini hedef alarak stratejik bir askeri yaklaşım benimsemekte.
Soru: Mossad’ın İran üzerindeki etkisi nedir?
Mossad, İran’daki operasyonlarda önemli bir istihbarat kaynağı sağlamaktadır ve bu durum İsrail’in hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynamaktadır.
Soru: Haniye suikastının sonuçları neler oldu?
Haniye’nin suikastı, Hamas içinde önemli bir boşluğa yol açtı ve örgütün iç dinamiklerini ciddi şekilde etkiledi.
Soru: Lübnan’daki patlamaların nedeni nedir?
Patlamalar, cihazlara yerleştirilen patlayıcıların neden olduğu bir dizi saldırı olarak kaydedilmiştir.
Soru: Bu operasyonların uluslararası etkileri neler olabilir?
Uluslararası alanda bu tür operasyonlar, bölgesel güvenlik politikalarını etkileyebilir ve ülkeler arasında gerilim yaratabilir.
