Macaristan’da yer alan Pannonhalma Başrahipliği, 1000 yıllık geçmişiyle ülkenin en önemli kütüphanelerinden biri olarak bilinmektedir. Ancak, son dönemde bu tarihi mekân, “ekmek böceği” olarak bilinen istilacı böceklerden ciddi bir saldırıya maruz kaldı. Bu durum, raflarda bulunan çok sayıda tarihi kitabın derhal bu böceklerden korumak amacıyla özel kasalara alınmasına ve dezenfeksiyon çalışmaları başlatılmasına neden oldu. Kütüphanenin mevcut durumu, hem halk sağlığı hem de kültürel miras açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Ülkenin En Eski Kütüphanesi |
| 2) Daha Önce Böyle Bir İstila Görmedik |
| 3) Her Şey Toz Tabakasıyla Ortaya Çıktı |
| 4) Savaşta Bile Hasar Görmemişti |
| 5) Nadir Eserler Zarar Görmedi |
Ülkenin En Eski Kütüphanesi
Pannonhalma Başrahipliği, Macaristan’ın kültürel ve tarihi zenginliğini temsil eden en eski kütüphanelerden biridir. Yılda binlerce ziyaretçiyi ağırlayan bu mekan, sadece tarihi kitaplarıyla değil, aynı zamanda mimarisiyle de dikkat çekmektedir. Ancak son günlerde kütüphane, ecza böceği adıyla da anılan ekmek böceği istilasına maruz kalmıştır. Bu böceklerin, genellikle kuru gıdalarda görüldüğü bilinmekte ve kitap ciltlerinde kullanılan jelatin ve nişasta tabanlı yapıştırıcılara yöneldikleri tespit edilmiştir. Kütüphanedeki yaklaşık 100 bin el yapımı kitap, bu tehdide karşı koruyucu kasalara yerleştirilmiş, böylece önemli eserlerin zarar görmesi engellenmeye çalışılmıştır.
Daha Önce Böyle Bir İstila Görmedik
Kütüphanede bulunan 400 bin yıllık koleksiyonun önemli bir bölümünde tespit edilen böceklerin durumu hakkındaki bilgiler, baş restorasyoncu Zsófia Edit Hajdu tarafından paylaşılmıştır. Kendisi, “Böcekler birkaç bölümde görüldü ama tüm koleksiyona artık bulaşmış. Daha önce bu düzeyde bir istila hiç görmemiştik,” açıklamasında bulunmuştur. Bu durum, kütüphane yöneticilerini büyük bir endişeye sevk etmiş, yapılan incelemelerde istila yayıldıkça koleksiyonun tamamına yayılma riski ortaya çıkmıştır.
Her Şey Toz Tabakasıyla Ortaya Çıktı
Böceklerin kütüphaneyi istila etmeye başlaması, kitaplarda oluşan delikler ve toz tabakalarının fark edilmesiyle anlaşılmıştır. Bu durum, zamanla daha da belirgin hale gelmiş ve kütüphane çalışanları derhal müdahaleye geçmiştir. Görevliler, en eski eserlerin hala zarar görmediği bilgisine kadar ulaşarak, durumu kontrol altına almak için çalışmalara başlamıştır. Bu aşama, kütüphanenin tarihine mal olmuş eserlerin korunması açısından büyük önem taşımaktadır.
Savaşta Bile Hasar Görmemişti
Pannonhalma Başrahipliği, 996 yılında kurulduğundan bu yana pek çok savaş ve yıkım yaşamıştır. Ancak, tarihsel süreçte bu kütüphane, hiçbir zaman böyle bir tehditle karşı karşıya kalmamıştır. Yüzyıllar boyunca korunmuş olan bu önemli mekan, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almakta ve ülkedeki en önemli dini ve kültürel merkezlerden biri konumundadır. Tarihi öneminin yanında, eğitim ve kültürel faaliyetlerde büyük rol oynamaktadır.
Nadir Eserler Zarar Görmedi
Koleksiyonda 13. yüzyıla ait tam bir İncil dahil 19 kodeks, matbaanın icadından önce yazılmış yüzlerce el yazması ve 16’ncı yüzyıl sonrasına ait on binlerce kitap bulunmaktadır. Nadir eserler bölümü, şu anda zarar görmemiştir. Ancak, kütüphanedeki dezenfeksiyon süreci hala devam etmektedir. Bu eserlerin korunması, hem tarihsel süreklilik hem de kültürel miras açısından kritik bir öneme sahiptir.
Kitaplar Oksijensiz Poşetlerde Muhafaza Edilecek
Kitapların korunması amacıyla, dezenfeksiyon işlemleri için özel bir yöntem uygulanacaktır. Kitaplar, oksijeni alınmış büyük plastik torbalara yerleştirilerek saf nitrojen gazında yaklaşık altı hafta bekletilecektir. Bu süreçte, her bir kitap tek tek denetlenecek, ardından vakumla temizlenecektir. Bu titiz koruma süreci, tarihi eserlerin geleceği açısından hayati bir önem taşımaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Macaristan’daki Pannonhalma Başrahipliği, 1000 yıllık bir geçmişe sahiptir. |
| 2 | Kütüphanede 100 bin kadar el yapımı kitap, istilaya uğramıştır. |
| 3 | Baş restorasyoncu, daha önce böyle bir istilanın görülmediğini belirtmiştir. |
| 4 | Kütüphanedeki dezenfeksiyon çalışmaları devam etmektedir. |
| 5 | Nadir ve en eski eserler henüz zarar görmemiştir. |
Haberin Özeti
Pannonhalma Başrahipliği, Macaristan’ın en eski kütüphanelerinden biri olarak, ülkedeki önemli kültürel mirası korumakla yükümlü bir kurumdur. Ancak, ekmek böceği istilası bu önemli yapının tarihi eserlerini tehdit etmektedir. Yapılan önlemler ve dezenfeksiyon çalışmaları, böceklerin yayılmasını engellemeyi hedeflemesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Tarihi eserlerin korunması için uygulanan titiz yöntemler, gelecek nesillere aktarılacak olan bu değerli mirasın sürekliliğini sağlamayı amaçlamaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Kütüphanede kaç yıl öncesine dayanan eserler bulunmaktadır?
Kütüphanede 13. yüzyıla kadar uzanan eserler mevcuttur.
Soru: Ekmek böceği nedir ve bu böcekler neye zarar verir?
Ekmek böceği, genellikle kuru gıdalarda görülen bir istilacı böcektir. Kitap ciltlerinde kullanılan malzemelere de zarar verebilir.
Soru: Kütüphanedeki dezenfeksiyon işlemi nasıl gerçekleştirilmektedir?
Kitaplar oksijensiz poşetlerde muhafaza edilerek, saf nitrojende bekletilmekte ve tek tek denetlenerek temizlenmektedir.
Soru: Pannonhalma Başrahipliği’nin tarihi nedir?
Başrahiplik, 996 yılında kurulmuş olup, Macaristan’daki en eski dini ve kültürel merkezlerden biridir.
Soru: Nadir eserlerin durumu nedir?
Kütüphanedeki nadir eserler, henüz istila veya zarar görmemiştir ve koruma altındadır.
