Hazine ve Maliye Bakanlığı, sahte fatura kullanımının önlenmesi amacıyla hayata geçirilen Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) Sistemi ile vergi mükelleflerini bilgilendirme sürecini başlattı. İki yıl süren analizler sonucunda, 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcı işlem riskli olarak tespit edildi. Bakan Mehmet Şimşek, bu sistemlerin amacının mükellefleri cezalandırmak değil, bilgilendirerek gönüllü uyuma teşvik etmek olduğunu vurguladı.
Sahte fatura ile mücadelede önemli bir adım olarak değerlendirilen KURGAN Sistemi, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın vergi denetiminde kullandığı yapay zeka destekli bir platformdur. İki yıl boyunca gerçekleştirilen analizlerde yaklaşık 578 milyar lira tutarındaki işlemler risk analizine alınmış, bu veriler üzerinde kapsamlı bir inceleme yapılmıştır. Hükümet, bu yeni sistemle mükelleflerin kayıt ve beyanlarını düzeltme imkânı sunarak, sahte belge kullanımını azaltmayı hedeflemektedir.
KURGAN Sistemi, cari verilerle çalışan ve işlemlerin riskini değerlendiren bir yapay zeka altyapısıyla (*) desteklenmektedir. Bu sistem, ekonomideki tüm alışveriş işlemlerini tarayarak riskli olanları belirlerken, işlemlerin gerçekliğini tespit etmekte ve sahte belgeye ilişkin riskleri kısa sürede analiz edebilmektedir. Bakanlık, uygulamanın yalnızca riskli bulduğu işlemleri ve mükellefleri hedef aldığını açıklamıştır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Sistem’in Güçlü Veritabanı |
| 2) Süreç Yönetimi ve Bilgilendirme |
| 3) Mükelleflerin Hakları |
| 4) Denetim Süreçlerinin Yürütülmesi |
| 5) Sistemden Beklenen Sonuçlar |
Sistem’in Güçlü Veritabanı
Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) Sistemi, vergi mükellefleri ile ilgili işlem verilerini analiz etmekte ve sahte fatura kullanımı tespitinde etkin rol üstlenmektedir. Hükümetin hedefi, iki yıl süresince yaklaşık 578 milyar lira tutarındaki işlemleri kapsamlı bir biçimde incelemektir. Çalışmalar sonucunda elde edilen veriler, 17 bin 373 satıcı ve 77 bin 834 alıcı üzerinde risk analizi yapmanıza olanak tanımaktadır.
Bu sistem, yapay zekânın gücünü kullanarak geçmiş verileri analiz etmekte ve henüz hiçbir mükellefin “sahte belge düzenleyicisi” olarak tanımlanmadığını söylemektedir. Ayrıca, sistem aracılığıyla belirlenen riskli işlemler, yalnızca uygun bilgilerle denetlenmektedir.
Süreç Yönetimi ve Bilgilendirme
Sistem, belirlenecek riskli işlemlere ilişkin olarak alıcı mükelleflere bilgilendirme yazıları göndermeye başlamıştır. 70 binden fazla yazı, riskli işlemler konusunda alıcılara ulaştırılmıştır. Bu bilgilendirmelerin amacı, mükelleflerin risk durumları hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak ve olası bir denetim öncesinde hazırlıklı olmalarına yardımcı olmaktır.
Ayrıca, 2023 ve 2024 yılları için ayrı ayrı tespit edilen riskli işlemler doğrultusunda mükelleflerin durumları hakkında geri dönüşler alınacak ve bu durumda neler yapılacağına karar verilecektir. Bu durum, mükelleflerin kayıtlarını düzeltmelerini teşvik edici bir yaklaşım olarak öne çıkmaktadır. Bu bilgiler, ilgili denetim süreçlerinin daha şeffaf ve kesin olmasına olanak tanımaktadır.
Mükelleflerin Hakları
KURGAN Sistemi tarafından yapılan tespitler, mükelleflere sahte fatura kullanıcısı statüsü kazandırmaz; bu, sistemin işleyişinde önemli bir noktadır. Bilgilendirilmiş bir mükellef, bilmeden veya yanlışlıkla sahte fatura kullanma olasılığını azaltma şansına sahiptir. Hükümet, bu tür proaktif yaklaşımlar ile dürüst mükelleflerin haklarının korunmasını sağlamayı hedeflemektedir.
Mükelleflere, kayıtlarını düzeltme imkânı tanınması da sürecin önemli bir parçasıdır. Bilgilendirme ve rehberlik, mükelleflerin kayıtlarını doğru bir şekilde tutmalarına ve şeffaf bir vergi sürecine katkı sağlamalarına yardımcı olacaktır.
Denetim Süreçlerinin Yürütülmesi
KURGAN Sistemi’nin etkinliğini artırmak adına, mükelleflerden elde edilen geri dönüşler, satıcılar üzerinde uygulanacak incelemelerde önemli bir delil oluşturacaktır. Alıcıların cevapları, incelemelerin sonucunu da doğrudan etkileyen bir faktör olacaktır. Bu süreç, mükelleflerin riskli işlemlerle ilgili durumları hakkında daha detaylı bilgi edinmelerini sağlayacak ve güvenli bir denetim sürecinin temelini atacaktır.
Vergi Denetim Kurulu, ayrıca, riskli işlemlerle ilgili bilgi almakta olan mali müşavirlere de bilgilendirme yapmaktadır. Ancak bu, müşteriler üzerinde bir sorumluluk yüklemek amacıyla değil, yalnızca rehberlik amacıyla gerçekleştirilmektedir.
Sistemden Beklenen Sonuçlar
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadelenin devam edeceğini belirtmiş ve yeni sistemle mükelleflerin bilgilendirilerek gönüllü uyuma teşvik edileceğini vurgulamıştır. Bakan, bu tür projelerin amacı olarak, dürüst mükelleflerin hak ve hukukunu korumayı hedeflediklerini açıklamıştır. Gerçek alım-satım işlemlerine taraf olan mükellefler için endişelenecek herhangi bir durum bulunduğunu ifade etmiştir.
Sonuç olarak, KURGAN Sistemi, vergi mükelleflerine daha kayıtlı ve şeffaf bir ortam sunmayı amaçlayan bir projedir. Uygulama ile birlikte mükelleflerin risk durumları hakkında bilgilendirilmesi ve kayıtlarının gerçeğe uygun hale getirilmesi göz önünde bulundurularak, vergi sisteminin kurumsal gücü artırılmaya çalışılmaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | KURGAN Sistemi, sahte fatura ile mücadelede etkin bir araç olarak kullanılmaktadır. |
| 2 | Yaklaşık 578 milyar lira tutarındaki işlemler risk analizi kapsamına alınmıştır. |
| 3 | Mükelleflere bilgilendirme yazıları gönderilmekte ve süreç dikkatli bir şekilde yönetilmektedir. |
| 4 | Dürüst mükelleflerin haklarının korunması için kayıt düzeltme imkânı sağlanmaktadır. |
| 5 | Sistemin hedefi, kayıt dışılıkla mücadeleyi teknoloji ile güçlendirmektir. |
Haberin Özeti
Bu gelişmeler, vergi mükellefleri için kayıtlı ve şeffaf bir sistemin önünü açarken, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın sahte belge ile mücadeledeki kararlılığını ortaya koymaktadır. KURGAN Sistemi, sadece riskli işlemlerin tespit edilmesi için değil, aynı zamanda mükelleflerin bilgilendirilmesi amacıyla da geliştirilmiştir. Sonuç olarak, dürüst mükellefler için kaygılanacak bir durum bulunmamakta ve sistemin uygulamaları sayesinde, kayıt dışılığın önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: KURGAN Sistemi nedir?
KURGAN Sistemi, sahte fatura ile mücadele etmek amacıyla oluşturulan yapay zeka destekli bir analiz sistemidir.
Soru: Hangi veriler analiz ediliyor?
İşlem riski tespit etmek için mükelleflerin geçmiş verileri ve cari işlemleri analiz edilmektedir.
Soru: Mükelleflere hangi bilgiler sağlanıyor?
Riskli işlemlerle ilgili bilgilerin içeren yazılar gönderilmekte, böylece mükellefler düzenli olarak bilgilendirilmektedir.
Soru: Sistem nasıl çalışıyor?
Düzenli olarak yapılan analizlerle, yüksek risk taşıyan alım-satım işlemleri belirlenmektedir.
Soru: Herhangi bir mükellef riskli bulunursa ne olur?
Eğer mükellef riskli bulunursa, bilgilendirilerek kayıtlarını düzeltmesi için fırsat verilmekte ve takip eden süreçler aydınlatılmaktadır.
