Mayıs 2025’de, Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, kredi kartı, banka kartı ve ön ödemeli kartlarla yapılan harcamalar toplamda 2 trilyon TL’ye yaklaşarak dikkat çekici bir seviyeye ulaştı. Kredi kartlarıyla gerçekleştirilen ödemelerin 1,7 trilyon TL’ye ulaşarak tarihî bir rekora imza atması, yıllık bazda %57 artış göstermesi ile ekonomik dinamikleri yeniden şekillendiriyor. Kullanıcılar, banka kartlarıyla 275,7 milyar TL, ön ödemeli kartlarla ise 19,4 milyar TL harcama yaparak bu dönemde önemli bir tüketim ivmesi yakaladılar. Bu yükselişin nedenleri arasında tatil sezonunun başlaması ve Kurban Bayramı alışverişlerinin öne çıktığı belirtiliyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Temassız ve online ödemede patlama |
| 2) Faiz oranları yüksek seyrediyor |
| 3) Kartla harcamanın nedenleri |
| 4) Yeni düzenleme sinyali |
| 5) Faiz düşer mi, artar mı? |
Temassız ve online ödemede patlama
Kredi kartı ile yapılan ödemelerde temassız işlem alışkanlığı hızla yaygınlaşmaktadır. Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre, 2025 Mayıs ayında kartlı ödemelerin %80’i temassız işlem olarak gerçekleşti. Bu durum, tüketicilerin alışveriş yaparken temassız tercihlerini oldukça artırdığını göstermektedir.
Ayrıca, online alışverişlerdeki artış da dikkat çekici düzeylere gelmiştir. İnternet üzerinden yapılan kartlı ödemelerin Mayıs 2025’te %65 oranında artarak 617 milyar TL’ye yükselmesi, e-ticaretin büyümesi ve mobil ödeme sistemlerinin yaygınlaşması ile ilişkilendirilmektedir. Bu durum, özellikle genç tüketicilerin dijital alışverişe yönelmesiyle paralel bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.
Faiz oranları yüksek seyrediyor
Kredi kartı kullanıcılarını zorlayan en büyük etkenlerinden biri, güncel faiz oranlarıdır. Alışveriş işlemlerinde uygulanan faiz oranları %3,50 ile %4,75 arasında değişiklik göstermektedir. Bunun yanı sıra, nakit avans çekimlerinde bu oran %5,00 seviyelerinde seyrederken, gecikme faizleri ise %5,30’a kadar çıkmaktadır. Bu durum, kullanıcıların borçlanma konusundaki hassasiyetini artırmaktadır.
Ancak bununla birlikte, harcamalardaki artış dikkat çekmektedir. Uzmanlar, yaz sezonu ve bayram etkisi ile bireylerin harcama eğilimlerinin arttığını ve kredi kartlarını neredeyse “nakit yerine” kullanma eğiliminde olduklarını vurgulamaktadır. Bu patlama, tüketici psikolojisi ve ekonomik durumla doğrudan bağlantılıdır.
Kartla harcamanın nedenleri
Uzmanlar, kredi kartı kullanımının artmasında başlıca birkaç neden olduğuna dikkat çekmektedir. Bunlar arasında enflasyon karşısında nakit paranın değer kaybetmesi öne çıkmaktadır. En büyük banknot olan 200 TL’nin pek çok alışverişte yetersiz kalması, kullanıcıları kredi kartına yönlendirmektedir. Ayrıca, nakit taşımanın pratik olmayışı da, özellikle genç tüketicilerin dijital ödeme kanallarına yönelmesine neden olmaktadır.
Bunların yanı sıra, kartlı işlemlerin kayıt dışı ekonomi üzerindeki olumlu etkisi de göz önünde bulundurulmalıdır. Şeffaflık ile birlikte, vergisel takip açısından daha sürdürülebilir bir yapı sağlanmaktadır. Tüm bu nedenler, kredi kartı kullanımının sürekli artış göstermesine katkıda bulunuyor.
Yeni düzenleme sinyali
Mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde, bireylerin toplam kredi kartı limiti belgelenebilir gelirlerinin dört katını aşamamakta. Ancak pratikte bu sınırlamanın sıkça ihlal edildiği görülmektedir. Ekonomi yönetimi, artan kredi kartı borçluluğu ve hanehalkı bütçesindeki riskler nedeniyle bu konu hakkında yeni adımlar atmayı değerlendiriyor.
Henüz kısa vadede somut bir değişiklik gündeme gelmemekle birlikte, yılın ikinci yarısında enflasyonla mücadele politikası çerçevesinde limitlerin daha sıkı denetleneceği öngörülüyor. Bu durum, ekonomideki dengelerin korunması adına kritik bir adım olabilir.
Faiz düşer mi, artar mı?
Kredi kartı faiz oranlarının geleceği, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) para politikalarına bağlı olarak şekil alacaktır. Uzmanlar, küresel gelişmelerin (örneğin, bölgesel gerginlikler) risk primi üzerindeki etkisine dikkat çekmektedir. Savaş ortamının sona ermesi durumunda, faiz indirimi beklenebilirken, belirsizlik devam ettiği sürece mevcut yüksek oranların korunması beklenmektedir.
Yaz dönemi itibarıyla artan tüketim talebi, kartlı harcamaları rekor seviyelere taşımıştır. Bu durum, hem bireylerin borçluluğunu hem de makroekonomik dengeyi etkilemektedir. Ekonomi yönetimi ve bankacılık otoriteleri ise kredi kartı kullanımını denetim altında almak amacıyla yeni önlemler alma ihtiyacı hissediyor.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Mayıs 2025’te kartlı harcamalar 2 trilyon TL’ye yaklaşmıştır. |
| 2 | Kredi kartı ile yapılan harcamalar 1,7 trilyon TL’ye ulaşmıştır. |
| 3 | Temassız ödeme alışkanlığı yaygınlaşmıştır. |
| 4 | Yüksek faiz oranları kredi kartı kullanıcılarını zorlamaktadır. |
| 5 | Yeni düzenlemeler gündeme gelebilir. |
Haberin Özeti
Sonuç olarak, Mayıs 2025 itibarıyla kredi kartı harcamalarındaki artış, Türkiye ekonomisindeki dinamiklerin değiştiğine ve tüketicilerin harcama davranışlarının evrildiğine işaret etmektedir. Kredi kartı kullanımındaki artış, tüketicilerin borçlanma eğilimlerini de artırmakta, bu durum ise ekonomide önemli denge sorunlarına yol açabilmektedir. Ekonomi yönetiminin yeni düzenlemelerle birlikte, daha dikkatli bir tüketici yaklaşımını teşvik etmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Kredi kartı harcama tutarları neden bu denli arttı?
Kredi kartı harcamaları; tatil sezonu, Kurban Bayramı alışverişleri ve temassız ödeme alışkanlıklarındaki artış ile birleşerek yükselmiştir.
Soru: Temassız ödeme tercihinin nedeni nedir?
Temassız ödemeler hızlı, pratik ve hijyenik bir seçenek sunarak bireylerin alışveriş alışkanlıklarını değiştirmiştir.
Soru: Yüksek faiz oranları kredi kartı kullanımını nasıl etkiler?
Yüksek faiz oranları, kredi kartı kullanıcılarının borçlanma alışkanlığını ve harcama yapma isteğini olumsuz etkileyebilir.
Soru: Ekonomi yönetimi kredi kartı kullanımına ilişkin ne tür adımlar atmayı planlıyor?
Yeni düzenlemeler ile kredi kartı limitlerinin kontrol altına alınması ve borçluluk düzeylerinin izlenmesi planlanmaktadır.
Soru: Gelecekte kredi kartı faiz oranları ne yönde değişebilir?
Merkez bankasının para politikalarına bağlı olarak, faiz oranlarının düşmesi ya da yükselmesi beklenmektedir; bu, ekonomik koşullara da bağlı olacaktır.
