Son günlerde Türkiye’de yaşanan zirai don olayları, özellikle kayısı üretimini olumsuz etkiledi. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, bu kapsamda Malatya’da bulundurarak hasar tespitleri yapıldığını ve gelecek yıl için gereken önlemlerin alınmaya başlandığını duyurdu. Ülkenin dünya pazarındaki kayısı ihracatında önemli bir yere sahip olması, bu durumun ardından gözlerin ihracat potansiyeline çevrilmesine neden oldu. Kayısının ekonomik önemi, sadece yerel değil, uluslararası düzeyde de dikkat çekiyor.
Kayısı ağaçlarının büyük bir kısmının zarar gördüğü Malatya bölgesinde, üretim masraflarının karşılanmasına yönelik çeşitli önlemler geliştiriliyor. Ziraat Odaları temsilcileri, bu konuda olumlu gelişmeler olduğuna ve çiftçilerin desteklenmesine yönelik adımların atıldığını vurguluyor. Türkiye’nin yaş kayısı üretiminde dünya çapındaki liderliği, bu ürün üzerindeki çalışmaların ve önlemlerin önemini artırıyor.
Bu gelişmeler doğrultusunda, kayısı ihracatına ilişkin veriler, Türkiye’nin potansiyelini net bir şekilde ortaya koyuyor. 2023 yılı itibarıyla kayısı ihracatında önemli bir artış görülmesi, sektör için umut verici olurken, önümüzdeki yıllarda bu ivmenin devam etmesi bekleniyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Kayısı İhracatındaki Gelişmeler |
| 2) Zirai Donun Etkileri |
| 3) Üreticilere Yönelik Destekler |
| 4) Gelecek Yıl İçin Beklentiler |
| 5) Kayısının Ekonomik Önemi |
Kayısı İhracatındaki Gelişmeler
Türkiye, kayısı üretiminde dünya çapında önemli bir konumda bulunuyor. 2020’de 55,6 milyon dolar olan kayısı ihracatı, 2021’de 61,8 milyon dolara yükselmiş ve 2022’de 82,6 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2023 yılı itibarıyla kayısı ihracatı 58,6 milyon dolar olarak gerçekleşti ve bu rakam, önceki yıla göre %20,4’lük bir artış gösterdi. Uzmanlara göre, Türkiye’nin 2020-2024 dönemindeki kayısı ihracatı toplamda yaklaşık 329,3 milyon dolar olarak belirlenmiştir.
Kayısı ihracatında Rusya, 179,4 milyon dolar ile en büyük pazar konumundadır. Dolayısıyla, Türkiye’nin kayısı ihracatını artırma çabaları, tarım politikalarında önemli değişimlerin yaşanması gerekliliğini ortaya koyuyor. Daha fazla pazar payı edinmek ve kayısılarının değerini artırmak amacıyla yeni stratejiler geliştirilmesi beklenmektedir.
Zirai Donun Etkileri
Zirai don, Malatya başta olmak üzere kayısı yetiştirilen bölgelerde ciddi hasara yol açmıştır. Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Yunus Kılınç, yaptığı açıklamada, Malatya’daki bütün ağaçların hasar gördüğünü ve hasar oranının %100 olduğunu belirtmiştir. Bu durum, özellikle kayısı üretiminin yoğun olduğu bölgelerde çiftçilerin büyük kayıplar yaşamasına sebep olmuştur.
Kılınç, kayısı yetiştirilen havzada yaklaşık 13 milyon ağacın bulunduğunu ve bu ağaçların hepsinin etkilendiğini ifade etmiştir. Malatya dışında Elazığ, Kahramanmaraş ve Sivas gibi diğer illerde de benzer sorunlar yaşandığı kaydedilmiştir. Yerel yönetimlere düşen görev, hasar durumunu, çiftçilere gereken desteği ve üretim faaliyetlerini destekleyecek projeleri hayata geçirmektir.
Üreticilere Yönelik Destekler
Zirai don felaketinin ardından, üreticilerin yıllık üretim masraflarının ödenmesi adına çeşitli önlemler alınmaktadır. Özellikle, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Malatya Valiliği, çiftçilere destek olma noktasında çalışmalar başlatmıştır. Bunların yanı sıra, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi kooperatiflerine olan borçlar için de düzenlemeler talep edilmektedir.
Yunus Kılınç, üreticilerin dikkatle izlemesi gereken bu destek programlarının yanı sıra eğitim çalışmalarının da önemine vurgu yaparak, hasar gören ağaçların gelecek yıl meyve verebilmesi için gerekli olan eğitimlerin verildiğini belirtmiştir.
Gelecek Yıl İçin Beklentiler
2024 yılı için kayısı üretiminde bir toparlanma beklenmektedir. Ziraat Odaları’ndan alınan bilgilere göre, çiftçiler hasar tespiti çalışmalarının ardından, üretimde bir artış sağlamayı ummaktadır. Bu bağlamda, üreticilerin elinde bulunan kayısı miktarının da arttığı gözlemlenmektedir.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın stratejileri doğrultusunda, kayısının yetiştirildiği bölgelerde çiftçilerin daha fazla desteklenmesi ve gerekli eğitimlerin verilmesi beklenmektedir. Sektörün uluslararası pazarında rekabet gücünü artırmak amacıyla yapılan çalışmalar, gelecek dönemde verimli bir sonuç alınmasını sağlayabilir.
Kayısının Ekonomik Önemi
Kayısı, Türkiye’nin ziraat sektöründe önemli bir yere sahip olup, hem iç tüketimde hem de ihracatta değerli bir ürün olarak öne çıkmaktadır. Özellikle kayısının sağlıklı bir şekilde üretilmesi ve pazarlanması, sektördeki istikrarı sağlayan temel unsurlardan biridir. Bu bağlamda, kayısı ihracatının artış göstermesi, hem çiftçiler için hem de Türkiye’nin ekonomik büyümesi açısından önemli bir gelişmedir.
Malatya ve çevresindeki illerde kay üs eri yetiştiriciliğinin geliştirilmesi, bu ürünün potansiyelini artırması açısından kritik öneme sahiptir. Türkiye’nin uluslararası pazarda daha fazla yer edinmesi, sadece yerel ekonomiyi değil, aynı zamanda istihdamı da desteklemektedir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Zirai don, kayısı ağaçlarında %100 hasara yol açtı. |
| 2 | Türkiye, kayısı ihracatında 2023’te %20,4 artış sağladı. |
| 3 | Malatya bölgesi, kayısı üretimi için en çok etkilenen il oldu. |
| 4 | Üreticilerin masraflarının karşılanması kaynaklı destekler yürürlüğe girdi. |
| 5 | Gelecek yıl için kayısı üretiminde artış bekleniyor. |
Haberin Özeti
Zirai don olayları, Türkiye’nin kayısı üretiminde büyük kayıplara yol açtı. Malatya gibi bölgelerde ciddi hasarların oluşması, üreticileri olumsuz etkiledi. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın destek programları, çiftçilerin bu zor dönemde yeniden toparlanmalarını sağlamak için kritik önem taşımaktadır. Türkiye’nin kayısı ihracatındaki gelişmeler ve önlemler, sektörün geleceği açısından umut vericidir. Gelecek yıllarda daha sağlıklı bir üretim süreci ve ihracat artışları beklenmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Zirai don nedir?
Zirai don, bitkilerin gece saatlerinde oluşan soğuk hava koşullarında dondurulmasıyla meydana gelen bir doğa olayıdır. Bu durum, özellikle tarımda büyük hasarlara yol açabilmektedir.
Soru: Kayısı üretimi Türkiye için neden önemlidir?
Kayısı, Türkiye’nin önemli tarım ürünlerinden biri olup, hem iç tüketimde hem de ihracatta büyük bir pazar payına sahiptir.
Soru: Malatya’nın kayısı üretimindeki rolü nedir?
Malatya, Türkiye’de kayısı üretiminin en yoğun olduğu illerden biridir ve ülke kayısı ihracatında önemli bir yere sahiptir.
Soru: Üreticilerin zararlarının telafi edilmesi için neler yapılıyor?
Tarım ve Orman Bakanlığı, üreticilerin zararlarının telafi edilmesi için çeşitli destek programları başlatmış olup, üretim masraflarının karşılanması planlanmaktadır.
Soru: Gelecekte kayısı üretimi nasıl şekillenecek?
Gelecekte kayısı üretiminin artması ve daha sağlam bir ticaret yapılması amacıyla, eğitim programları ve destekler artırılması beklenmektedir.
