Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplusal Araştırmalar Merkezi’nin (Betam) SGK verilerine dayanarak yayımladığı yeni işgücü piyasası görünüm raporu, Türkiye’nin Eylül 2024–Şubat 2025 döneminde ciddi istihdam kaybı yaşandığını gözler önüne serdi. Bu altı aylık süreçte toplamda 645 bin 941 kayıtlı işin kaybolduğu tespit edilmiştir. Özel sektör kaynaklı istihdam daralması, ülke genelinde belirgin bir durgunluğa işaret etmekte ve bu durumun özellikle belirli illerde yoğunlaştığı görülmektedir.
Raporda, Antalya, İstanbul, Muğla ve İzmir gibi büyük şehirlerde önemli istihdam kayıplarının yaşandığına vurgu yapılırken, depremin etkilediği bölgelerde ise istihdam yaratımına yönelik kayda değer bir ekonomik toparlanma sürecinin yaşandığı ifade edilmektedir. Bu durum, Türkiye’nin genel ekonomik durumunu ve işgücü piyasasının sağlığını yansıtan kritik bir göstergedir.
Eylül ayından itibaren yaşanan bu istihdam kaybı, iş piyasasında derin etkilere yol açmış bulunmaktadır. Özellikle konaklama ve hizmet sektörlerinde yaşanan büyük daralmalar, işgücü piyasasında yaşanan sıkıntıları pekiştirmiştir. Bu rapor, istihdam kayıplarının ve ekonomik durgunluğun ne denli önemli bir sorun teşkil ettiğini göstermektedir.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) İstihdam Beklenenden Daha Keskin Düştü |
| 2) İstanbul ve Antalya İş Gücü Kaybında Zirvede |
| 3) Sektörel Düşüşler ve Etkileri |
| 4) Ekonomik Toparlanmanın İzleri |
| 5) Geleceğe Dair Beklentiler |
İstihdam Beklenenden Daha Keskin Düştü
Türkiye işgücü piyasasında, 2016’dan bu yana devam eden istihdam artışının Eylül 2024 itibarıyla kesintiye uğraması, dikkat çekici bir olgu olarak kaydedilmiştir. Pandemi döneminde yaşanan duraksamanın ardından, istihdam artışında yaşanan ivmenin yeniden zayıfladığı tespit edilmiştir. Eylül 2024 ile Şubat 2025 döneminde, toplam işlerin yüzde 4,1’ine tekabül eden 645.941 kişilik bir istihdam kaybı yaşanmıştır. Bu durum, son on yılın en büyük ikinci istihdam kaybı olarak kayıtlara geçmiştir.
Raporda, bu istihdam kaybının özellikle özel sektörde yoğunlaştığı ifade edilmektedir. 2018-2019 ekonomik krizi sırasında yaşanan en büyük düşüşle kıyaslandığında, mevcut kayıpların da benzer bir etki yarattığı öne sürülmektedir. Türkiye’nin işgücü piyasasında yaşanan bu keskin düşüş, ekonomik görünümde kaygılanma sebebi olmaktadır.
İstanbul ve Antalya İş Gücü Kaybında Zirvede
İstihdam kayıplarında İstanbul ve Antalya’nın başı çektiği gözlemlenmiştir. Eylül 2024 döneminden bu yana, Antalya’da 168 bin, İstanbul’da 121 bin ve Muğla’da ise 72 bin kayıtlı istihdam kaybı yaşanmıştır. Bu kayıplar, özellikle mevsimsel değişikliklerle de bağlantılı olarak değerlendirilmiştir. Ancak deprem etkisi altında olan Hatay’da, 57 binden fazla yeni iş yaratıldığı ve pozitif bir istihdam durumu gözlemlendiği ifade edilmektedir.
Özellikle özel sektörde yoğunlaşan istihdam kayıpları, bu illerde ekonomik daralmaları pekiştirmiştir. Ayrıca, konaklama sektöründeki istihdam düşüşü dikkat çekmektedir ve bu durum, Türkiye’nin turizm sektörü açısından da kritik bir sorunu temsil etmektedir.
Sektörel Düşüşler ve Etkileri
İstihdam kaybının en fazla yaşandığı sektörler arasında konaklama, metal imalatı, danışmanlık, restoran ve perakende sektörleri bulunmaktadır. Konaklama sektöründe, istihdam oranının yüzde 39,8 düşmesiyle dikkat çekici bir daralma yaşanmıştır. 202 binin üzerinde kayıtlı işin kaybolduğu bu alanda, sürekli bir istihdam kaybı yaşandığı yapılan değerlendirmelerle belirlenmiştir.
Ekonomik anlamda bu tür bir düşüş, sektörde çalışanların iş güvencesini de tehdit etmektedir. Özellikle, turizm sezonlarında yoğun bir istihdam artışının beklenmesi, bu süreçte kaygıları daha da arttırmaktadır. Bu durum, işletmelerin sürdürülebilirliğini sağlamak adına çaba sarf etmesine neden olmaktadır.
Ekonomik Toparlanmanın İzleri
Raporda, depremden etkilenen bölgelerdeki istihdam yaratımına dikkat çekilmiştir. Bu bölgelerde, çeşitli sektörlerde ekonomik toparlanma süreci gözlenmiştir. Örneğin, Hatay’da yaşanan durum, Türkiye’nin genel ekonomik yapısında olumlu bir etki yaratabileceğini göstermektedir. Bu tür pozitif gelişmeler, ekonomik iyileşme sürecinin başladığına dair ipuçları sunmaktadır.
Ancak, genel işgücü piyasasındaki duraksama devam etmekte ve bazı illerdeki kayıplar, sevinç kaynağı olan gelişmelerin önüne geçmektedir. Ekonomik toparlanmayı destekleyecek politikaların oluşturulması ve uygulanması bu süreçte kritik bir öneme haizdir.
Geleceğe Dair Beklentiler
Türkiye’nin işgücü piyasası, istihdam kayıpları ve ekonomik daralma ile mücadele etmeye devam ederken, geleceğe dair pozitif bir hava yaratılması halinde, bu durumu aşmanın mümkün olacağı öngörülmektedir. Uzmanlar, istihdam kayıplarını önlemek ve tersine çevirmek için devlet politikalarının ve ekonomik tedbirlerin önemine dikkat çekmektedir.
Gelecekte, Türkiye’nin ekonomik büyümesinin sürdürülmesi ve istihdamın artırılması için yapılandırılacak politikaların ve stratejilerin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Bu durum, sadece işgücü piyasası değil, genel ekonomik yapının da sağlıklı bir şekilde gelişmesine olanak tanıyacaktır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Eylül 2024 – Şubat 2025 döneminde 645.941 iş kaybı yaşandı. |
| 2 | Antalya ve İstanbul, iş gücü kaybında en çok etkilenen iller oldu. |
| 3 | Konaklama sektöründe istihdam, yüzde 39,8 oranında düştü. |
| 4 | Depremzede bölgelerde pozitif istihdam yaratımı gözlemlendi. |
| 5 | Gelecekte istihdamı artırmak için yeni politikaların gerektiği ifade edildi. |
Haberin Özeti
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplusal Araştırmalar Merkezi tarafından yayımlanan rapor, Türkiye’nin işgücü piyasasında yaşanan önemli bir daralmanın altını çizmektedir. Eylül 2024 ile Şubat 2025 döneminde 645 bin 941 istihdam kaybı yaşanması, ekonominin çeşitli sektörlerinde hissedilen derin etkileri göstermektedir. İstanbul ve Antalya gibi büyük şehirler, bu kayıplardan en fazlasını yaşamışken, depremin etkilediği bölgelerde ise olumlu gelişmeler yaşanmaktadır. Ancak genel anlamda, istihdam kayıplarının ve ekonomik durgunluğun aşılması için yeni politikaların hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Bu raporda hangi dönem incelenmiştir?
Raporda, 2024 Eylül ile 2025 Şubat dönemi incelenmiştir.
Soru: İstihdam kaybı en çok hangi illerde yaşanmıştır?
İstihdam kaybı en çok Antalya, İstanbul ve Muğla gibi illerde yaşanmıştır.
Soru: Hangi sektörlerde en fazla istihdam kaybı yaşanmıştır?
Konaklama, metal imalatı, danışmanlık ve perakende sektörlerinde en fazla istihdam kaybı gözlemlenmiştir.
Soru: Deprem bölgelerinde istihdam durumu nasıldır?
Deprem bölgelerinde pozitif istihdam yaratımı yaşanmakta ve bazı bölgelerde yeni iş fırsatları oluşmaktadır.
Soru: Gelecekte istihdam kayıplarını önlemek için ne tür politikalar önerilmektedir?
Gelecekte istihdam kayıplarını önlemek için devlet politikalarının ve ekonomik tedbirlerin hayata geçirilmesi önerilmektedir.
