Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), “İşsizliğin Görünümü Haziran 2025” raporunu yayımladı. Raporda, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranlarına dikkat çekildi. Mayıs 2025 itibarıyla dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,4, geniş tanımlı işsizlik ise yüzde 31 olarak belirlendi. Geniş tanımlı işsiz sayısının, son 137 ayın zirvesine ulaştığı, işsiz sayısının pandemi dönemini aşarak arttığı belirtiliyor. Rapor ayrıca, işsiz sayısının son bir yılda 2,5 milyon kişi artış gösterdiğini ortaya koyuyor.
Bu durumu daha iyi anlamak için raporda yer alan detaylar kritik bir önem taşıyor. Pandemi sonrası toparlanma süreci, geniş tanımlı işsizlik oranları üzerinden yapılan değerlendirmelerle birlikte daha anlaşılır hale geliyor. Çeşitli işsizlik türleri arasındaki farklar, kadın ve erkek işsizlik oranlarına ilişkin veriler ve potansiyel işgücü üzerinde durulması gereken önemli detaylardır. Özellikle kadın işsizliği, raporda vurgulanan unsurlardan biri olarak dikkat çekiyor.
Doğrudan TÜİK’in açıklamalarına dayanan verilerle desteklenen bu rapor, işgücü piyasasındaki zorlukları daha net bir biçimde gözler önüne seriyor. Özellikle geniş tanımlı işsizlikteki artış, işgücü piyasasında kalıcı bir sorunun varlığını işaret ediyor. İş piyasasındaki bu sıkıntılar, hem ekonomik istikrarı tehdit etmekte hem de toplumun çeşitli kesimlerinde kaygılar yaratmaktadır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) En Yüksek Ay 2021 Ocak |
| 2) Geniş Tanımlı İşsizlik Oranı Son Bir yılda 5,6 Puan Arttı |
| 3) Kadın İşsiz Sayısı Daha Fazla |
| 4) Potansiyel İşgücü Nedir? |
| 5) Türkiye’de İşsizlik Sorununun Geleceği |
En Yüksek Ay 2021 Ocak
DİSK-AR’ın raporu, pandeminin en yoğun döneminde geniş tanımlı işsizlik oranlarının zirve yaptığı ayın Ocak 2021 olduğunu hatırlatıyor. Ocak 2021’de dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 12,3 seviyesine ulaşmıştı ve işsiz sayısı 3,9 milyon olarak hesaplanmıştı. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 29’a çıkarak 10,5 milyon kişi olarak kaydedilmişti. Bu veriler, pandeminin iş gücü piyasasında yarattığı tahribatı net bir şekilde gözler önüne seriyor.
Mayıs 2025’te yapılan hesaplamalara göre, geniş tanımlı işsizlik sayısı pandemi döneminin en yüksek olduğu zaman diliminden 2 milyon 137 bin kişi daha fazla olarak belirlenmiştir. Bu durum, pandemi sonrası ekonomik iyileşmenin ne kadar zorlayıcı olduğunu göstermektedir.
Geniş Tanımlı İşsizlik Oranı Son Bir Yılda 5,6 Puan Arttı
Raporda yer alan bir diğer dikkat çekici veri, geniş tanımlı işsizlik oranının son bir yılda 5,6 puan arttığı yönündedir. Mayıs 2024’te yüzde 25,4 olan geniş tanımlı işsizlik, Mayıs 2025’te yüzde 31’e ulaşmıştır. Geniş tanımlı işsiz sayısı da 10,1 milyon kişiden 12,6 milyon kişiye çıkmıştır. Bu artış, işgücü piyasasında kalıcı sorunların olduğunun göstergesi olarak değerlendirilmektedir.
Geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın sebepleri arasında zamana bağlı eksik istihdam, iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ile iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayanların sayısındaki artış bulunuyor. Bu bir yandan ekonomik zorlukları pekiştirirken, diğer yandan işverenlerin daha az eleman istihdam etmesine yol açmaktadır.
Kadın İşsiz Sayısı Daha Fazla
Son bir yılda potansiyel işgücü sayısının 1 milyon 391 bin kişi artarak 3 milyon 869 binden 5 milyon 260 bine yükseldiği belirtiliyor. Mayıs 2025 itibarıyla, Türkiye’de 5,3 milyon civarında insan çalışmak istemesine rağmen iş bulamamaktadır. Rapor, kadın işsizlik oranlarının erkek işsizlik oranlarından daha yüksek seyretmeye devam ettiğini ortaya koymaktadır. Bu durum, kadınların iş gücüne katılımında ciddi engeller olduğunu göstermektedir.
Kadınların iş gücü piyasasında daha fazla yer alabilmesi için gerekli politikaların uygulanması gerekiyor. Bunun yanında, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması da iş gücü piyasasındaki dengesizlikleri azaltmak için kritik öneme sahiptir.
Potansiyel İşgücü Nedir?
Potansiyel işgücü, çalışmaya hazır olan ancak çeşitli sebeplerle iş aramayan kişilerin oluşturduğu gruptur. Bu grup, işsizlik verileri içinde dikkate alındığında önemli bir boyut kazanmaktadır. Mayıs 2025 itibarıyla, bu grubun sayısı ciddi bir artış göstermiştir. Potansiyel işgücü, işgücü piyasasında mevcut olan belirsizlikleri ve fırsatları anlamak açısından önem taşır.
Geniş tanımlı işsizlik oranlarındaki artış, potansiyel işgücü sayısındaki artışla paralellik gösteriyor. Bu durum, iş piyasasındaki dengesizlikleri ve mevcut sorunları daha açık bir şekilde gözler önüne seriyor. Yalnızca iş arayanlar değil, aynı zamanda çalışmaya hazır olan fakat iş bulamayan kişiler de iş piyasasındaki bu karmaşıklığı artırmaktadır.
Türkiye’de İşsizlik Sorununun Geleceği
Türkiye’nin işsizlik sorununun geleceği, hem ekonomik faktörlere hem de mevcut iş gücü politikalarına bağlı olarak şekillenmektedir. Süregelen ekonomik zorluklar, işgücü piyasasında yaşanan sıkıntıları daha da derinleştirecektir. İş bulma umudunu kaybeden bireylerin sayısının artması, çalışan sayısında da bir düşüşe yol açabilir.
İşsizlikle mücadele için yapılması gereken yasalar ve politikalar, toplumun her kesimini kapsamalı ve bu noktada kalıcı çözümler getirmelidir. Eğitim ve mesleki gelişim programları, kadınların iş gücüne katılımını destekleyecek şekilde tasarlanmalıdır. Yeni iş alanlarının oluşturulması ve mevcut sektörlerdeki istihdam fırsatlarının artırılması da hedeflenmelidir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Mayıs 2025 itibarıyla dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,4’tür. |
| 2 | Geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 31 olarak belirlenmiştir. |
| 3 | Son bir yılda işsiz sayısı 2,5 milyon kişi artmıştır. |
| 4 | Kadın işsizliği erkek işsizliğinden daha yüksektir. |
| 5 | Potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 1,4 milyon kişi artmıştır. |
Haberin Özeti
DİSK-AR tarafından yayımlanan rapor, Türkiye’nin işsizlik sorununu masaya yatırarak mevsim etkisinden arındırılmış dar ve geniş tanımlı işsizlik oranlarını incelemektedir. Geniş tanımlı işsizlikte görülen yükseliş, ekonomik durgunluğun ve işgücü piyasasındaki sorunların bir yansımasıdır. Kadın işsizliğinin giderek daha fazla bir sorun haline gelmesi ve potansiyel işgücü sayısının artışı dikkat çekmektedir. Çözüm önerileri, işgücü piyasasındaki dengesizliklerin giderilmesi noktasında hayati öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Geniş tanımlı işsizlik nedir?
Geniş tanımlı işsizlik, iş arayanların yanı sıra çalışmaya hazır olan ancak iş bulamayan bireyleri de kapsayan bir ölçüttür.
Soru: Kadın işsizlik oranları neden yüksektir?
Kadın işsizlik oranlarının yüksek olmasının sebepleri arasında toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve işgücü piyasasındaki fırsat eşitsizlikleri yer alır.
Soru: İşsiz sayısı ne kadar artmıştır?
Son bir yılda işsiz sayısı 2,5 milyon kişi artış göstermiştir.
Soru: Potansiyel işgücü nasıl hesaplanır?
Potansiyel işgücü, çalışmaya hazır fakat iş aramayan bireylerin toplam sayısını ifade eder.
Soru: Bu raporda hangi verilere yer verilmiştir?
Raporda dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları ile kadın ve erkek işsizlik oranları hakkında detaylı veriler sunulmuştur.
