İsrail’de siyasi kriz derinleşiyor; iki ultra ortodoks parti, askerlikten muaf tutacak yasa tasarısının meclis gündemine getirilmemesi nedeniyle hükümetten istifa ettiklerini açıkladı. Degel HaTorah Partisi ardından Agudat Israel Partisi de benzer bir karar alarak koalisyonu terk etti. Bu durum, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun hükümetinin mevcudiyeti açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor ve önümüzdeki süreçte koalisyonun geleceğini sorgular hale getiriyor.
İstifaların yürürlüğe girmesiyle birlikte hükümetin milletvekili sayısı 68’den 61’e düşecek. Salonun toplam üye sayısı 120 olduğundan, Şas Partisi’nin de istifası durumunda hükümet, 61 sandalye olan salt çoğunluğun altına düşerek geniş bir siyasi krize girebilir. Haredilerin askerlikten muaf tutulması, yıllardır süregelen bir tartışma konusu. Bu haberin gelişmeleri, iç politikada derin izler bırakma potansiyeline sahip.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Hükümetin İstifa Kararları |
| 2) Askerlikten Muafiyet Meselesi |
| 3) Siyasi Krizin Boyutları |
| 4) Yasanın Meclis Gündemine Gelmemesi |
| 5) Ne Olacak? Gelecek Tahminleri |
Hükümetin İstifa Kararları
Agudat Israel Partisi, Degel HaTorah Partisi’nin ardından hükümetten istifa ettiklerini duyurdu. Bu karar, parti üyelerinin koalisyon hükümetine olan güveninin sarsılmasından kaynaklanıyor. “Kudüs İşleri ve Yahudi Mirası Bakanı” Meir Porush, istifanın gerekçesini, askerlikten muaf tutacak yasa tasarısının mecliste ele alınmaması olarak açıkladı. Agudat Israel, Haredi hahamlarının aldığı karar doğrultusunda istifa ederken, bu durum hükümetin olaylara müdahale etmeye çalışmasına neden olmuş durumda.
Porush, Haredi hahamlarının taleplerinin dikkate alınmamasının, parti içindeki otoriteyi zayıflattığını belirtti. Bu yüzden, Haredi temsilcileri, hükümetin onlardan beklediği destek yerine, kendi çıkarlarını ön plana çıkardığını düşünüyor. İstifalar, koalisyonun içindeki gerginliği artırarak, siyasi krizin derinleşmesine yol açıyor.
Askerlikten Muafiyet Meselesi
Haredilerin zorunlu askerlik hizmetine tabi tutulmaması, uzun yıllardır tartışma konusu. İsrail yasaları gereği 18 yaşını geçen tüm bireylerin askerlik hizmeti yapması gerekiyor. Ancak, Haredi toplumu geçmişte bu yükümlülükten muaf tutulmuştu. Mevcut durumda, 7 Ekim 2023 tarihinden itibaren artan güvenlik gereksinimleri, asker gereksinimini artırmış durumda. Hemen ardından Haredilerin askerlik durumları tekrar gündeme gelmeye başladı.
İsrail Yüksek Mahkemesi, Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muafiyetinin yasal bir dayanağı kalmadığına hükmetti. Bu durum, hükümetin askerlikten muaf olan yaklaşık 80 bin Haredi erkeğe çağrı yapmasına zemin sağladı. Temmuz ayı itibarıyla bu kişilerin bir kısmına askerlik celbi gönderilecek. Ancak, bu gelişmeler, Haredi toplumunu da ciddi bir tedirginliğe sürüklemiş bulunuyor.
Siyasi Krizin Boyutları
Hükümetin yaşadığı bu istifalar, İsrail’deki koalisyon sistemini ciddi şekilde sarsacak bir kriz olarak gündemde. Başbakan Binyamin Netanyahu‘nun, koalisyonu kurtarma çabaları da bu bağlamda yeterli olmayabilir. Özellikle Haredi partilerin meclisteki varlığı, Netanyahu’nun hükümetinin istikrarını sağlamak için kritik bir unsur oldu. Şu an, sadece Şas Partisi’nın hükümette kalması, bakanlar kurulunun işleyişine kadar etkileyebilir.
Eğer Agudat Israel ve Degel HaTorah partileri istifaya devam ederse, Netanyahu’nun elinde kalan milletvekili sayısı, hükümetin ayakta kalması için gerekli olan 61 sandalye sınırının altına düşebilir. Bu da hükümetin düşmesine ve meclis seçimlerinin yeniden gündeme gelmesine neden olabilir. Bu bağlamda siyasi gözlemciler, iç krizlerin önümüzdeki süreçte daha da büyüyebileceği uyarısını yapıyor.
Yasanın Meclis Gündemine Gelmemesi
Askerlikten muafiyet sağlayacak bir yasanın meclis gündemine gelmemesi, Agudat Israel ve Degel HaTorah partilerinin istifalarını hızlandırdı. Haredilerin iki parti olarak görünür kılmaya çalıştıkları bu sorun, merkez sağ hükümetin dile getirdiği taleplerle birleştiğinde daha da karmaşık bir hal alıyor. Haredi temsilcilerinin, yasayı ilk sunan Yuli Edelstein‘in önerilerini yetersiz bulması, bu eylemin de önemli nedenlerinden biri olarak açıklanıyor.
Sunulan tasarının, Haredi toplumu için kabul edilebilir bir durum oluşturmadığı, dolayısıyla Haredi numune davranışlarına müdahale eden bir tasarı olarak değerlendirilmiştir. Dolayısıyla, Haredi liderlerinin ve toplumunun, olumsuz sonuçlarla karşılaşmaları muhtemel bir durumda, hükümeti terk etmeyi seçmeleri, ülkedeki siyasi iklimi daha da gergin hale getirdi.
Ne Olacak? Gelecek Tahminleri
Koalisyonun istikrarsız durumu, önümüzdeki günlerde ne tür gelişmelere yol açacak? Bu sorunun cevabı, hem Haredi partilerinin hem de Netanyahu’nun siyasi karar alma süreçlerine bağlı olacak. Haredilerin istifaları ile birlikte meclisteki sandalye sayısının 61’in altına düşmesi, yeni seçimlerin gündeme gelmesine neden olabilir. Bu durumda iki senaryo oluşabilir; birincisi, seçimlerin geçici olarak ertelenmesi ve mevcut hükümetin müzakerelere devam etmesi, ikincisi ise, mevcut hükümetin sona erip yeni bir siyasi yapının ortaya çıkması.
Siyasi analistler, bu kriz durumunun nasıl gelişeceğini ve Haredi toplumunun bu durumdan nasıl etkileneceğini yakından takip ediyor. Özellikle, Haredi toplumu için askere alınma konusunun, uzun vadede toplumsal ve politik etkiler yaratması bekleniyor. Başbakan Binyamin Netanyahu’nun bu bütün sorunları çözme konusunda nasıl bir yol izleyeceğiysa merakla bekleniyor.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Agudat Israel, Degel HaTorah partisinin ardından hükümetten istifa etti. |
| 2 | Haredilerin askerlikten muaf tutulması uzun zamandır tartışılıyordu. |
| 3 | Mevcut hükümet, meclis üyeliği açısından kritik bir duruma girdi. |
| 4 | Askerlik yasa tasarısının mecliste ele alınmaması, istifaları hızlandırdı. |
| 5 | Gelecek dönemde seçimlerin gündeme gelebileceği belirtiliyor. |
Haberin Özeti
İsrail’de koalisyon hükümetinin durumu oldukça hassas bir noktaya geldi. Agudat Israel ve Degel HaTorah partilerinin hükümetten istifa etmeleri, hem iç politikada hem de güvenlik alanında pek çok tartışmayı beraberinde getiriyor. Haredilerin askerlikten muaf tutulması meselesi, İsrail toplumunu derinlemesine etkileyen bir konu halini almış durumda. Bununla birlikte, Başbakan Binyamin Netanyahu‘nun bu krizi nasıl yöneteceği, önümüzdeki dönemde büyük bir merak konusu olarak kalacak.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Haredilerin askerlikten muaf tutulmasının ardındaki nedenler nelerdir?
Haredi toplumu, dini inançları gereği askerlik hizmetinden muaf tutulma talebinde bulunmaktadır. Bu durum, uzun yıllardır tartışma konusu olmakla birlikte, toplumsal ve siyasi gerilim yaratmaktadır.
Soru: Meclisteki istifaların sonuçları ne olabilir?
İstifaların etkisiyle koalisyonun sandalye sayısı düşebilir. Eğer Şas Partisi de istifasını verirse, hükümetin çoğunluğu kaybolabilir ve yeni seçimlerin gündeme gelmesi muhtemeldir.
Soru: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bu durumu nasıl yönetebilir?
Netanyahu, koalisyona dair görüşmeler yaparak bu durumu yönetmeye çalışsa da, Haredi partilerin memnuniyetsizliği hammadde esnasında polis ve halk arasındaki gerginliği artırabilir.
Soru: Haredi toplumunun askere alınma talebi nasıl değişecek?
Hükümetin yeni yasa tasarısı hazırlanması halinde, Haredi toplumunun askere alınma durumu büyük olasılıkla değişecektir. Ancak bunun nasıl gerçekleşeceği politik tartışmalarla belirlenecektir.
Soru: Bu siyasi krizin sonunda ne olabilir?
Siyasi krizin sona ermesi, mevcut hükümete kalırsa birlikteliğin sürdürülmesi şeklinde, ya da yeni seçimlerle hükümet değişikliğine dönüşebilir.
