İspanya’da kısa süreli kiralamalar, yerel halkın barınma ihtiyaçlarını ciddi şekilde tehdit eden bir kriz yaratmaktadır. Yatırımcıların ilgisiyle artan konut fiyatları, özellikle büyük şehirlerdeki halk için barınmayı lüks hale getirdi. Bu durum, yerel halkın kira zammı ve konut bulma sıkıntısı gibi zorluklarla mücadele etmesine neden olmaktadır. Turistik bölgelerde yaşanan bu kriz, birçok insanı sokaklara dökmekle kalmayıp, hükümet politikalarını da sorgulamalarına yol açmaktadır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Suç sadece yabancı yatırımcıda değil |
| 2) Hükümet Airbnb’ye karşı ilk adımı attı |
| 3) Emlak balonu uyarısı |
| 4) Öğrenciler ve dijital göçebeler piyasayı sıkıştırıyor |
| 5) Sosyal konutta Avrupa’nın gerisinde |
Suç sadece yabancı yatırımcıda değil
İspanyol istatistik kurumu INE’ye göre, ülkede 2,5 milyondan fazla daire, yalnızca belirli dönemlerde kullanılmaktadır. Bu durum, yaz aylarında kullanılmak üzere alınmış tatil evleri olarak karşımıza çıkıyor. Ancak, kullanım dışındaki bu konutların büyük bir kısmı, boş kalmakta ve kiraya verilmemektedir, bu da konut krizini derinleştirmektedir.
Kısa süreli kiralamalar özelinde yapılan spekülasyonlar ise yabancı yatırımcılar ve büyük yatırım fonları tarafından yürütülmektedir. Bu süreç, yerli halk için önemli bir sorun yaratmakta, çünkü ülkede 4 milyondan fazla boş daire bulunduğu düşünülmektedir. Yerli halk ise bu yüzden sürekli eylemlerle haklarını talep etmektedir.
Ayrıca, habitacion.com gibi platformlar üzerinden oda satışlarının yapılması da, yerel bağımsız kiraların yükselmesine katkı sunmaktadır. Sosyal yardımlar ve genel refah sistemi de bu bağlamda yetersiz kalmakta, sonuç olarak yerel halkın yaşam şartları kötüleşmektedir.
Hükümet Airbnb’ye karşı ilk adımı attı
İspanya’nın Konut ve Şehir Planlama Bakanı Isabel Rodríguez, El País gazetesine yaptığı açıklamada, Airbnb gibi kısa süreli kiralamalara aracılık eden platformların ruhsatsız olan ilanlarının kaldırılması gerektiğini belirtti. Geçtiğimiz ay yapılan düzenlemelerle, Airbnb’ye 66 bin ruhsatsız ilanı kaldırması talimatı verilmiştir.
Bunun yanı sıra, turistlerin ev kiralamaları üzerine yüzde 21 oranında KDV uygulanması planlanıyor. Bu oran, otel odalarında uygulanan vergi miktarının iki katı olmasıyla dikkat çekmektedir. Ancak, kiracı örgütleri tarafından bu tür önlemlerin yetersiz olduğu ifade edilmektedir.
Kısa süreli kiralamaların neden olduğu bu duruma karşı alınan tedbirler, yerel halkın barınma hakkının korunmasına yönelik atılan ilk adımlar olarak değerlendirilmektedir. Ancak bu tedbirlerin daha kapsamlı hale getirilmesi gerektiği belirtilmektedir.
Emlak balonu uyarısı
Gayrimenkul danışmanlığı ve aracılığı yapan MD Capital’in verilerine göre, 2014 yılında ortalama konut fiyatı 138 bin euro iken, 2024 yılı itibarıyla bu rakamın 178 bin euroya ulaştığı belirtilmektedir. Balear Adaları gibi bölgelerde ise konut fiyatlarının iki katına çıktığı aktarılmaktadır. Son on yılda konut fiyatları ortalama olarak yüzde 29-34 arasında zamlandı; fakat bu süreçte maaş artışları bu hıza yetişemedi.
Uzmanlara göre bu durum, barınma gibi temel bir ihtiyacın karşılanmasını oldukça zor hale getirmektedir. 2024 yılı itibarıyla İspanya’da ortalama brüt maaş 2 bin 642 euro iken, 80 metrekarelik bir evin kirasının 1 bin 100 euroyu bulduğu ifade edilmektedir. Madrid ve Barselona gibi büyük şehirlerde bu değerler daha da yüksektir.
Emlak hukuku konusunda uzman olan Tim Wirth, uzun süreli kiralamaların hem ev sahipleri hem de kiracılar için daha cazip hale getirilmesi gerektiğinin altını çizmektedir. Ancak, mevcut koşullarda yatırımcılar daha çok kısa vadeli kazanca odaklanmayı tercih etmektedir.
Öğrenciler ve dijital göçebeler piyasayı sıkıştırıyor
İspanya, yıllık 90 milyondan fazla turisti ağırlamaktadır. Erasmus programı çerçevesinde gelen öğrenciler, Latin Amerikalı yatırımcılar ve dijital göçebeler, ülkedeki konut talebini artıran diğer önemli aktörlerdir. Spotahome’un verilerine göre, 2024-2025 döneminde Erasmus+ aracılığıyla 118 bin öğrenci ve akademisyenin ülkeye gelmesi öngörülmektedir.
Ancak İspanya’da hâlâ devlet yurtları veya öğrencilere özel kira destekleri mevcut değildir. AB istatistiklerine göre, İspanyolların ortalama evden ayrılma yaşı 2023 itibarıyla 30’un üzerindedir. Bu durum, gençlerin barınma sorunuyla baş etmesini zorlaştırmaktadır.
Dijital göçebelerin artışı ve yabancı öğrencilerin yoğunluğu, talebin daha fazla artmasına ve konut fiyatlarının yükselmesine neden olmaktadır.
Sosyal konutta Avrupa’nın gerisinde
İspanya’da sosyal konut yapımı oldukça yetersizdir. 2023 yılında yalnızca 14 bin 371 sosyal konut inşa edilmiştir. 2007-2021 yılları arasında sosyal konut projelerine yapılan kişi başına düşen yatırım ise sadece 34 euro olmuştur. Bu miktar, Avrupa Birliği ortalaması olan 160 euronun çok altındadır.
Kiracı örgütleri, hükümetin bu konudaki yetersizliklerine karşı daha sert tepkiler vermeye başlamıştır. Sindicatos de Inquilinas, hükümet önlem almazsa, turistlere kiralanan ya da boş bekletilen evleri geri almak için daha somut ve kararlı adımlar atacaklarını ifade etmiştir.
Mevcut durumu değiştirmek ve yerel halkın barınma haklarının korunması için acilen ve etkili adımlar atılması gerekmektedir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Kısa süreli kiralamalar, İspanya’da barınma krizini derinleştiriyor. |
| 2 | İspanyol hükümeti, Airbnb’nin ruhsatsız ilanlarına karşı önlemler alıyor. |
| 3 | Konut fiyatları son yıllarda hızla artış göstermekte, gelir artışı buna yetişememektedir. |
| 4 | Öğrenci ve dijital göçebe talebi, konut fiyatlarını daha da artırmakta. |
| 5 | Sosyal konut inşaatı yetersiz kalmakta, kiracı örgütleri tepkilerini artırmakta. |
Haberin Özeti
İspanya’da artan kısa süreli kiralama talebi, konut krizini derinleştirmiştir. Yüksek fiyatlar, yerel halkın barınma imkânlarını zorlaştırmakta ve toplumsal tepkileri artırmaktadır. Hükümetin aldığı önlemler, durumun kritik boyutlara ulaştığı bu süreçte yetersiz kalmakta ve daha etkili politikalar geliştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Sonuç olarak, yerel halkın haklarını savunmak ve sosyal konuttaki yetersizlikleri gidermek için hızlı ve etkin adımlar atılması şarttır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Kısa süreli kiralamaların en büyük etkisi nedir?
Bu kiralamalar, yerel halkın barınma ihtiyaçlarının karşılanmasını zorlaştırmakta, konut fiyatlarını yükseltmekte ve sosyo-ekonomik sorunlara yol açmaktadır.
Soru: Hükümetin aldığı önlemler yeterli mi?
Elde edilen sonuçlar, alınan önlemlerin yetersiz kaldığını göstermektedir. Kiracı örgütleri, daha fazla önlem talep etmektedir.
Soru: İspanya’daki konut fiyatları nasıl bir seyir izliyor?
Konut fiyatları son yıllarda hızla artmakta ve bu artış, kazanılan gelirle orantısız bir hızda devam etmektedir.
Soru: Öğrencilerin durumu nasıldır?
İspanya’da eğitim gören yabancı öğrenciler, konut talebini artırmakta; ayrıca devlet yurtları veya kira destekleri bulunmamaktadır.
Soru: Sosyal konut inşası neden bu kadar düşük?
Sosyal konut projeleri için ayrılan bütçenin yetersizliği, bu alandaki sorunları arttırmaktadır. Bu durum, yerel halkın yaşam standardını düşürmektedir.
