Erzincan tulum peyniri, Avrupa Birliği’nden coğrafi işaret tescili alarak uluslararası alanda tanınan bir ürün haline gelmiştir. Yılda yaklaşık 5 bin ton üretilen bu peynir, yüksek rakımlı yaylalarda doğal yöntemlerle, özellikle göçerler tarafından üretilmektedir. Tulum peyniri, Akkaraman koyunu ve kıl keçilerinin sütünden yapılmakta ve altı ay olgunlaşma sürecinin ardından tüketiciyle buluşmaktadır. Ürünün kalitesi, ham madde olarak kullanılan meraların zengin bitki örtüsünden ve hayvanların otladığı doğa koşullarından kaynaklanmaktadır.
Bu yazıda, Erzincan tulum peynirinin üretim süreci, coğrafi işaretle hangi avantajları elde ettiği ve yerel üreticilerin katkıları hakkında bilgiler sunulacaktır. Yerel üreticiler, zorlu koşullara rağmen yüksek kaliteyi yakalamak için gereken çabayı göstermekte, bu da peynire eşsiz bir karakter katmaktadır. Sonuç olarak, Erzincan tulum peyniri hem yerel ekonomiye katkı sağlamakta hem de dünya genelinde tanınan bir marka haline gelmeyi hedeflemektedir.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Tulum Peynirinin Üretim Süreci |
| 2) Coğrafi İşaret Tescilinin Faydaları |
| 3) Göçerlerin Rolü ve Önemi |
| 4) Yerel Ekonomiye Katkı |
| 5) Gelecek Vizyonu |
Tulum Peynirinin Üretim Süreci
Erzincan tulum peyniri, zengin bitki örtüsüne sahip yükseklikleri 1500-3000 rakım arasında değişen meralarda üretilmektedir. Üretim süreci, göçerlerin mayıs ve haziran aylarında hayvanlarını bu meralara çıkarmasıyla başlar. Akkaraman koyunu ve kıl keçisi gibi yerel hayvanların sütü, sağım işlemi sonrası Kemah tuzu ve doğal peynir mayası (şirden) ile birleştirilerek tulum peyniri üretilir.
Peynir, üretim aşamasında koyun postundan yapılan tulumlara, plastik bidonlara veya vakumlu ambalajlara konarak satışa sunulur. Erzincan, yılda ortalama 5 bin ton böyle bir peynir üretimi gerçekleştirmektedir, bu da yerel ekonomi için önemli bir kaynaktır. Üretim süreci açısından pek çok zorluklarla karşılaşan göçerler, doğanın kendi şartlarına göre adaptasyon sağlamaktadırlar.
Coğrafi İşaret Tescilinin Faydaları
Erzincan tulum peynirinin coğrafi işaret tescili, ürünü hem yerel hem de uluslararası alanda tanınır hale getirmiştir. Bu tescil, sadece ürünün kalitesini değil, aynı zamanda üretim bölgesinin öne çıkmasını sağlamaktadır. İl Tarım ve Orman Müdürü Alper Koçaker, ürünün kalitesinin ve karakterinin meraların bitki örtüsünden ve yaylaların iklim koşullarından kaynaklandığını belirterek, tescil ile birlikte Erzincan tulum peynirinin belirli bir statü kazandığını vurgulamıştır.
Mürettebatın zorlu koşullar altında üretimlerini sürdürmesi, coğrafi işaret tescilinin önemini artırmaktadır. Bu destek, hem yerel üreticilerin hem de tüketicilerin ürünü tanımasına yol açmakta, böylece peynire olan talebi artırmaktadır. Coğrafi işaret, ürünün kimliğini oluştururken, aynı zamanda kalitesini de güvence altına almış olmaktadır.
Göçerlerin Rolü ve Önemi
Göçerlerin Erzincan tulum peyniri üretimindeki rolü oldukça kritiktir. Erzincan İli Damızlık Koyun ve Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı İbrahim Karakuş, bu göçerlerin üretim süreçlerindeki özverilerinin altını çizmekte ve bu sayede peynire karakter kazandırıldığını ifade etmektedir. Zorlu yayla koşullarında hayvanlarını besleyerek peynir üretimi gerçekleştiren göçerler, hem yerel kültürün bir parçası olmanın avantajını hem de uluslararası tescillin yarattığı değeri birlikte taşımaktadırlar.
Koçaker’in ifadesine göre, bu zorlu koşullara rağmen göçerler, hayvanlarının bakımını özenle yaparak kaliteli süt elde etmeye çalışmaktadır. Sütün kalitesi, peynirin kalitesini doğrudan etkilemekte ve bu özellik, peyniri diğer peynirlerden ayırıcı bir faktör haline getirmektedir.
Yerel Ekonomiye Katkı
Erzincan tulum peyniri, sadece besin kaynağı olmanın ötesinde, yerel ekonominin can damarlarından biri durumundadır. Yıllık 5 bin ton üretim, hem yerel iş gücüne istihdam sağlamakta hem de bölgede tarımsal faaliyetlerin canlılığını artırmaktadır. Üreticiler, ulusal ve uluslararası pazarlara ulaşarak ürünlerini geniş bir müşteri kitlesine sunma şansı elde etmektedirler.
Yerel halk, peynir üretiminin yanında, bu süreç sayesinde gelir elde etme fırsatını yakalamakta; bu durum, yerel ekonominin sürdürülebilirliği adına da kritik bir öneme sahiptir. Koçaker’in belirttiği gibi, bu tür destekler, yerel üreticilerin daha fazla üretmesine olanak tanımakta ve dolayısıyla Erzincan’ın ekonomik yapısına olumlu katkılar sağlamaktadır.
Gelecek Vizyonu
Erzincan tulum peynirinin gelecekteki vizyonu, sadece yerel tüketimle sınırlı kalmayarak uluslararası alanda da marka haline gelmektir. Üreticiler, Avrupa Birliği gibi önemli pazarlara giriş yaparak hem gelirlerini artırmayı hem de peyniri dünya genelinde tanıtmayı hedeflemektedirler. Üretici Kazım Erel, peyniri üretmenin zorluklarını kabul etmekte ve buna rağmen işlerine duydukları sevginin bu süreci daha katlanılır kıldığını belirtmektedir.
Gelecek yıllarda, coğrafi işaret tescilinin getirmiş olduğu avantajlar ile Erzincan tulum peynirinin dünya düzeyinde bilinirliğinin artması, aynı zamanda yerel üretimin de teşvik edilmesi anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, bu süreç, üreticilerin daha fazla ürün üretmesine olanak tanırken, tüketicilere de kaliteli bir ürün sunulmasını sağlar.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Erzincan tulum peyniri, yüksek yaylalarda doğal yöntemlerle üretilmektedir. |
| 2 | Elde edilen süt, Kemah tuzu ve doğal peynir mayası ile işlenmektedir. |
| 3 | Yıllık üretim kapasitesi yaklaşık 5 bin ton olarak belirlenmiştir. |
| 4 | Coğrafi işaret tescili, ürün kalitesinin uluslararası alanda tanınmasını sağlamaktadır. |
| 5 | Yerel ekonomiye olumlu katkılar sağlamakta ve istihdam oluşturmaktadır. |
Haberin Özeti
Erzincan tulum peyniri, yalnızca yerel bir lezzet olarak kalmayıp Avrupa Birliği’nden aldığı coğrafi işaretle uluslararası bir değer kazanmaktadır. Bu süreç, hem yerel üreticilerin hem de bölge ekonomisinin güçlenmesine katkı sağlamaktadır. Zorlu koşullarda üretim yapan göçerlerin özverili çalışmaları, bu peynirin eşsiz karakterini öne çıkarmaktadır. Gelecek dönemde, bu geleneksel lezzetin dünya çapında daha fazla tanınırlık kazanması hedeflenmektedir. Üreticilerin desteklenmesi, yerel ekonomiye katkıda bulunmakta ve bu özel peynirin geçmişten günümüze uzanan hikayesini devam ettirmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Erzincan tulum peyniri nasıl üretilmektedir?
Peynir, yüksek rakımlı meralarda göçerler tarafından hayvanların sütü ile doğal yöntemlerle üretilmektedir. Süt, Kemah tuzu ve doğal peynir mayası ile işlenmektedir.
Soru: Coğrafi işaret tescilinin avantajları nelerdir?
Coğrafi işaret tescili, ürünün kalitesinin uluslararası düzeyde tanınmasını sağlamaktadır, bu da yerel üreticilerin daha fazla müşteri kitlesine ulaşmasını desteklemektedir.
Soru: Peynirin üretim süresi ne kadardır?
Erzincan tulum peyniri, yaklaşık 6 ay olgunlaştırma sürecine tabidir, bu süre içerisinde karakteristik tadının oluşması sağlanır.
Soru: Erzincan tulum peynirinin özel bir özelliği nedir?
Bu peynir, meralarda otlayan koyun ve keçilerin sütünden yapıldığı için coğrafi konumu ve meraların bitki örtüsü sebebiyle kendine has bir aroma ve tat profiline sahiptir.
Soru: Üreticiler bu ürünü nasıl paketlemektedir?
Peynir, koyun postundan yapılan tulumlara veya plastik ve vakumlu ambalajlara konarak satışa sunulmaktadır.
