Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı, açıldığı günden itibaren, beklenen yolcu garantilerini karşılayamamasıyla dikkat çekiyor. 2022-2023 döneminde verilmiş olan yıllık yolcu garantisinin neredeyse yarısına bile ulaşılamadığı, Hazine’nin kullandırmadığı yolcular için ödediği büyük miktarlar, kamuoyunda tartışmalara yol açmıştır. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Çorum Milletvekili Mehmet Tahtasız, bu durumu meclis gündemine taşırken, hükümetin yanlış politikalarının sonuçlarını eleştirmiştir. Ödenen miktarlar ve sözleşmeler hakkında detaylı bilgi vermiştir.
TCDD tarafından hazırlanan denetim raporunda belirtilen verilere göre, Ankara YHT Garı için zarar edilen miktarların, devlete olan mali yükü ve sektör içerisindeki yansıması üzerine tartışmalar devam etmektedir. Geçtiğimiz yıllarda belirlemiş olmasına rağmen, yıllık yolcu garantilerinin sürekli tutmaması, özellikle de inşaat ve işletme alanındaki büyük şirketlerin bu süreçten nasıl faydalandığına dair sorular gündeme getirilmiştir.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Garın Açılış Tarihi ve İlk Beklentiler |
| 2) Yolcu Garantileri ve Gerçekleşme Oranları |
| 3) Hazine’nin Ödemeleri ve Şirketler |
| 4) Tahtasız’ın Eleştirileri ve İfadeleri |
| 5) Gelecek Vaadi ve Eylem Planları |
Garın Açılış Tarihi ve İlk Beklentiler
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı, 29 Ekim 2016 tarihinde Cumhuriyet Bayramı’nda büyük bir törenle açılmıştır. Açılışta, bu garın Türkiye’nin ulaşım ağındaki merkezi önemi vurgulanmış ve yıllık 8 milyon yolcu garantisi verilmiştir. Başkent Ankara’daki ulaşım sorunlarına köklü çözümler sunması beklenen bu proje, büyük inşaat firmaları Cengiz, Kolin ve Limak tarafından hayata geçirilmiştir. Ancak, projenin başlangıcında belirlenen hedeflerle, zamanla gerçekleşen yolcu sayısı arasında ciddi bir fark ortaya çıkmıştır.
Garın açılış tarihine her ne kadar büyük umutlar bağlansa da, ilk yıllarda yolcu garantilerinin karşılanmadığı ve yolcuların bu hizmetten yeterince faydalanmadığı görülmüştür. Projenin tüm aşamalarında, başta hükümet yetkilileri olmak üzere pek çok kişi, projenin halkın ulaşım ihtiyaçlarını karşılayacağı yönünde güvence vermiştir.
Yolcu Garantileri ve Gerçekleşme Oranları
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı’nın işletilmesi için yıllık olarak verilen yolcu garantisi, 2022-2023 döneminde 8 milyon olarak belirlenmişken, bu toplam sadece 2 milyon 938 bin yolcuya ulaşabilmiştir. Bu durum, hem kamu bütçesine büyük bir yük bindirmiş hem de halkın bu tesisten yararlanma oranında büyük bir düşüşü gözler önüne sermiştir. İlk yılındaki beklentilerin aksine, sonraki yıllarda bu tablo daha da kötüleşmiş ve hedeflenen yolcu sayısının çok altında kalınmıştır.
Ayrıca, 2020 yılında verilen diğer garantiler de tutmamış; 740 binde kalmış ve yolcu garantisi ödemeleri devlete ek yükler getirmiştir. Mevcut rakamlar neticesinde, Hazine’nin ödediği milyonlarca liralık bedel, kamuoyunda ciddi ses getirmiştir.
Hazine’nin Ödemeleri ve Şirketler
TCDD’nin denetim raporuna göre, Hazine, Ankara YHT Garı’nın kullanılmadığı her yolcu başına ödemeler yapmak zorunda kalmıştır. 2022-2023 döneminde, 5 milyon 61 bin 579 yolculuğa Hazine’den ödeme yapılmış olup, bu durum devletin finansal yükünü ciddi oranda artırmıştır. 2023 yılı içinde sadece bu yolcu garantileri için 409 milyon 528 bin TL ödenmiştir.
Devletin, söz konusu şirketlere yaptığı toplam ödemenin 2.8 milyar TL’ye yaklaştığı, bu durumun beraberinde kamu kaynaklarının kötü yönetimi ve israfı konusunda önemli tartışmalara yol açtığı bilinmektedir. Ödenen bu miktarlar, birçok kişinin gözünde kamu maliyesinin yönetimindeki sorunlara işaret etmektedir.
Tahtasız’ın Eleştirileri ve İfadeleri
CHP Çorum Milletvekili Mehmet Tahtasız, bu durumu Meclis KİT Komisyonu toplantısında dile getirmiş ve hükümeti eleştirmiştir. Tahtasız, “Vatandaş o garı kullansa da kullanmasa da milletin cebinden alıp Cengiz’e aktarıyorsunuz” ifadesiyle durumu özetlemiştir. Ayrıca, iktidarın uyguladığı yolcu garantisi uygulamalarının halkın ekonomik durumunu olumsuz etkilediğini söylemiştir.
Mehmet Tahtasız, bu tür uygulamaların halkın cebine el atan bir model olduğunu belirtmiş ve şunları eklemiştir: “Yılda 8 milyon yolcu garantisi verilen Ankara YHT Garında sürekli sapma var.” Bu ifadeler, halkın temsilcisi olarak üstlendiği sorumluluk gereğince kamu kaynaklarının nasıl kullanıldığına dair toplumsal bir eleştiri getirmiştir.
Gelecek Vaadi ve Eylem Planları
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı ile ilgili eleştirilerin yanı sıra geleceğe dair de bazı beklentiler öne çıkmaktadır. TCDD’nin ilerleyen yıllarda bu durumun düzeltilmesi yönünde çalışmalar yapılacağına yönelik beklentiler bulunmaktadır. Ancak, 2036 yılına kadar sürecek olan bu fiyat sapmaları ve ödemelere dair çözüm geliştirilmediği takdirde, bu durumun devam edeceği öngörülmektedir. Bu konuda atılacak adımlar, hem toplumsal fayda hem de kamu maliyesinin düzeltilmesi açısından hayati öneme sahip olacaktır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı 2016’da açıldı ve yıllık 8 milyon yolcu garantisi ile işletilmeye başlandı. |
| 2 | 2022-2023 döneminde garanti edilen yolcu sayısının neredeyse yarısı alınabilmiştir. |
| 3 | Hazine, kullanılmayan yolcular için milyonlarca lira ödeme yapmak zorunda kalmıştır. |
| 4 | CHP’li Tahtasız, eleştirilerinde hükümetin bu durumu kötü yönetmekle suçlamaktadır. |
| 5 | Devletin ödemeleri 2036 yılına kadar devam edecek gibi görünmektedir. |
Haberin Özeti
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı, açılmasından bu yana, yıllık doruğa ulaşamayan yolcu garantileri ve ilgili ödemelerle gündemde kalmaya devam ediyor. Hazine’nin bu konuda üstlendiği finansal yük ve siyasi eleştiriler, proje hakkındaki memnuniyetsizliğin artmasına neden kudur. Kurulan ortaklıkların devletten aldığı büyük miktarlar ve sürecin yönetilmesine dair eleştiriler, bu projenin başarısızlığını gözler önüne sermektedir. Soluk almaz bir kamu finansmanı ortamında ilerleyen yıllar, bu sorunun nasıl çözüleceğine dair önemli bir gösterge olacaktır. Devletin bu tür projelerden nasıl yararlanacağı üzerine ciddi tartışmalar yürütülmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı ne zaman açılmıştır?
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı, 29 Ekim 2016 tarihinde açılmıştır.
Soru: Verilen yolcu garantisi nedir?
Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı için yıllık 8 milyon yolcu garantisi verilmiştir.
Soru: 2022-2023 dönemindeki yolcu sayısı ne kadar olmuştur?
Bu dönemde garı kullanan yolcu sayısı 2 milyon 938 bin 421 olarak kaydedilmiştir.
Soru: Hazine, garı kullanmayan yolcular için ne kadar ödeme yapmıştır?
Hazine, garı kullanmayan yolcular için 409 milyon 528 bin TL ödeme yapmıştır.
Soru: Mehmet Tahtasız hangi eleştirileri getirmiştir?
Mehmet Tahtasız, halkın cebinden yapılan ödemeleri eleştirmiş ve hükümetin bu durumu kötü yönettiğini belirtmiştir.
