Emtia fiyatları, geçtiğimiz hafta, ABD Başkanı Donald Trump’ın tarife tehditleri ve diğer bölgesel gelişmelerin etkisiyle dalgalı bir seyir izledi. Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) toplantı tutanaklarında yer alan faiz indirimi sinyalleri ve ABD Merkez Bankası (Fed) üyelerinin güvercin açıklamaları, fiyatlamadaki risk iştahını artırdı. Ancak, ABD yönetiminin tarifelere ilişkin yeni adımlar atıp atmayacağı konusundaki belirsizlik, varlık fiyatları üzerinde baskı oluşturmayı sürdürdü. Dolar endeksinin yükselişi de emtia fiyatlarını olumsuz etkileyen diğer faktörler arasında yer aldı.
Buna ek olarak, Trump’ın Kanada’dan ithal ürünlere uygulayacağı yüzde 35 gümrük vergisi ve bakır ithalatına getirilecek olan yüzde 50 tarife, ticaret savaşı endişelerini tekrar gündeme taşıdı. Tüm bu gelişmeler, yatırımcıların güvenli liman varlıklarına yönelmesine neden oldu. Federal rezervin yaklaşımına dair belirsizlikler ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar, çeşitli emtia fiyatlarında değişikliklere yol açtı. Özellikle değerli metaller ve baz metaller pazarında yaşanan dalgalanmalar, uluslararası piyasaların dikkatini çekti.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Güçlenen dolar endeksine rağmen değerli metallerin fiyatı yükseldi |
| 2) Trump’ın tarifesi bakıra rekoru getirdi |
| 3) Brent petrol, açıklananan raporlar ve jeopolitik risklerin etkisiyle arttı |
| 4) Tarım emtiası karışık seyrediyor |
| 5) Genel değerlendirme |
Güçlenen dolar endeksine rağmen değerli metallerin fiyatı yükseldi
Değerli metaller, geçtiğimiz hafta içerisinde Federal Reserve’in (Fed) faiz indirimi beklentilerinin zayıflaması ile birlikte yükseliş kaydetti. Güçlenen dolar endeksi, başlangıçta bu metallerin talebini azaltması beklenirken, Trump’ın yaptığı açıklamalar ve tarife artırımları, piyasalarda belirsizlik oluşturmuş durumda. Yatırımcılar, bu tür belirsizliklerde genellikle güvenli liman varlıklarına yöneliyorlar. Bu nedenle altın ve paladyum gibi değerli metallerde artış gözleniyor.
Özellikle, Çin Merkez Bankası’nın üst üste sekizinci ayda altın rezervlerini artırması, dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde devam eden belirsizliklere rağmen dikkat çekici bir gelişme oldu. Altın talebinin artması, küresel jeopolitik ve finansal risklere karşı değerli metallerin stratejik öneminin korunduğuna işaret ediyor. Bu bağlamda, geçen hafta değerli metallerde ons bazında fiyat artışları kaydedildi. Paladyum fiyatı yüzde 7,2, gümüş fiyatı yüzde 4,1, platin yüzde 0,8 ve altın ise yüzde 0,5 değer kazandı.
Trump’ın tarifesi bakıra rekoru getirdi
ABD, bakır ithalatına yönelik olarak uygulayacağı yüzde 50’lik tarife kararı sonrasında bakır fiyatları uluslararası piyasalarda rekor seviyelere ulaştı. Bu karar, özellikle Şili, Kanada ve Meksika gibi başlıca bakır tedarikçileri için endişelere yol açtı. Trump’ın bu adımı, ABD sanayisinde maliyetlerin artacağına dair kaygıları da beraberinde getirirken, iç üretimin artırılmasını hedeflemesi, kısa vadede fiyat dalgalanmalarına neden olabilecek bir adım olarak değerlendiriliyor.
Analistler, bakır fiyatlarındaki artışın büyük ölçüde tarife endişelerinden kaynaklandığını belirtirken, arz fazlasının bulunduğu diğer borsalarda bu yükselişin kalıcı olmayacağı öngörüsünde bulunuyorlar. Haftalık bazda bakır fiyatları yüzde 10,4 artarken, diğer baz metallerde ise dalgalanmalar yaşandı. Alüminyum ve çinkoda fiyatlar yalnızca yüzde 0,3 artarken, kurşun fiyatı yüzde 1,8 ve nikel yüzde 0,8 değer kaybetti.
Brent petrol, açıklananan raporlar ve jeopolitik risklerin etkisiyle arttı
Geçtiğimiz hafta içerisinde Brent petrol fiyatları, arz-talep dengesine ilişkin yoğun haber akışının yanı sıra artan jeopolitik riskler nedeniyle önemli bir yükseliş kaydetti. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve müttefiklerinin (OPEC+) üretim artışı açıklamaları, fiyatlar üzerinde etkili oldu. Ancak, ABD’nin 4 Temmuz tatiline dair seyahat verilerinde görülen rekor benzin talebi, Brent petrol fiyatını destekledi.
Hafta sonunda ise Uluslararası Enerji Ajansı’nın arzın beklenenden daha sıkı olduğuna yönelik raporu ile ABD’nin Rusya’ya karşı yeni yaptırım sinyalleri, Brent fiyatlarının yükselişine neden oldu. OPEC’in 2025 Dünya Petrol Görünümü raporunda ise, Çin’deki talebin yavaşlaması sebebiyle 2026–2029 yılları için küresel petrol talep tahminleri aşağı çekildi. 2026 için ise günlük ortalama talebin 106,3 milyon varil olması bekleniyor, bu da önceki tahminlere göre düşüşü ifade ediyor.
Tarım emtiası karışık seyrediyor
Tarım emtia piyasalarında, tamamlanan haftada ihracat verileri ve üretim bölgelerinden gelen haberler doğrultusunda fiyatlarda karışık bir seyir gözlemlendi. Örneğin, buğday fiyatları, Rusya’nın buğday ihracat vergisini sıfırlaması sonrasında baskı altında kaldı. Bu durum, temmuz ayı sevkiyatlarının son 16 yılın en düşük seviyesine gerilemesiyle birleşince, çiftçilerin ürünlerini elde tutması da bu durumu etkiledi.
Mısır fiyatları, düşüşle tamamlanan haftada, ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) verilerine göre haftalık satışların 1 milyon 262 bin tonla son sekiz haftanın en yüksek seviyesine ulaştığını gösterdi. Brezilya’da ikinci ürün hasadının iyi gitmesi, üretim tahmininin 132,3 milyon tona yükselmesini sağladı. Ancak, ülkedeki kargo sıkışıklığı ve Çin’den gelen zayıf alım talepleri, global sevkiyat hızını yavaşlattı.
Bu bağlamda, Chicago Ticaret Borsası’nda buğday fiyatları yüzde 2, mısırda yüzde 5,7, soya fasulyesinde yüzde 4 ve pirinçte ise yüzde 1,3 düşüş kaydetti. Kahve fiyatları da Intercontinental Exchange borsasında yüzde 0,6 ve pamukta yüzde 1,5 oranında azaldı. Şeker ise yüzde 1,1 değer kazanırken, kakao fiyatları haftayı yüzde 0,3 artışla tamamladı.
Genel değerlendirme
Olayların gelişimi, emtia piyasasında önemli dalgalanmalara neden oldu. Özellikle ABD yönetiminin tarife politikaları, piyasa dengelerini doğrudan etkileyen unsurlar olmayı sürdürüyor. En dikkat çeken gelişmelerden biri, Trump’ın tarife stratejisinin başta bakır olmak üzere çeşitli emtia fiyatları üzerindeki etkisi oldu. Ayrıca, değerli metallerde yaşanan yükseliş, yatırımcıların bu varlıklara yönelmesini sağlarken, tarım emtiasındaki karışıklık da piyasaları zorluyor. Bu durum, önümüzdeki dönem için piyasalar üzerinde belirsizlik yaratma potansiyeline sahip.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Donald Trump’ın gümrük tarifeleri, emtia piyasaları üzerinde belirsizlik yaratıyor. |
| 2 | Değerli metaller son dönemde yatırımcıların güvenli liman arayışları nedeniyle değer kazandı. |
| 3 | Bakır fiyatlarındaki artış, Trump’ın uygulayacağı tarife nedeniyle rekor seviyelere ulaştı. |
| 4 | Brent petrol fiyatları, jeopolitik riskler ve arz-talep dengesizliği nedeniyle yükseldi. |
| 5 | Tarım emtiasında fiyatlar karışık bir seyir izliyor; buğday ve mısır gibi ürünlerde farklı yönelimler mevcut. |
Haberin Özeti
Son gelişmeler, emtia fiyatlarının dalgalanmasına neden oldu. Özellikle ABD yönetiminin ticaret politikaları ve tarife artırımları, temel metal ve değerli metal fiyatları üzerinde etkili oldu. Değerli metallerdeki değer artışları, yatırımcıların güvenli varlıklara yönelmelerinden kaynaklanırken, brent petrol ve tarım emtiası ise karışık seyir izliyor. Piyasalarda yaşanan belirsizliklerin, önümüzdeki dönemde daha fazla etki yaratması bekleniyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Emtia fiyatlarının artmasında en etkili faktörler nelerdir?
Emtia fiyatlarının artmasında en etkili faktörler arasında ticaret politikaları, döviz kurları ve genel ekonomik belirsizlikler yer alıyor. Özellikle tarife artışları bu durumu daha da pekiştiriyor.
Soru: Değerli metaller neden güvenli liman olarak görülüyor?
Değerli metaller, ekonomik belirsizlik dönemlerinde yatırımcıların değerini korumak amacıyla yöneldiği varlıklar olarak güvenli liman özelliği taşır. Genel piyasa dalgalanmaları, bu tür varlıklara yönelişi artırmaktadır.
Soru: Brent petrol fiyatlarını etkileyen faktörler nelerdir?
Brent petrol fiyatları, arz-talep dengesi, jeopolitik gelişmeler ve uluslararası enerji ajanslarının raporları gibi birçok faktörden etkilenmektedir. OPEC’in üretim kararları da önemli bir rol oynamaktadır.
Soru: Tarım emtiasındaki fiyat dalgalanmaları neden önemlidir?
Tarım emtiasındaki fiyat dalgalanmaları, gıda güvenliği, ekonomik denge ve çiftçi gelirleri gibi önemli sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, bu dalgalanmaları izlemek hem tüketiciler hem de üreticiler açısından büyük önem taşır.
Soru: Hangi hedeflerle tarife politikaları uygulanmaktadır?
Tarife politikaları, yerli üretimi desteklemeyi, dış ticaret açığını azaltmayı ve ekonomik korumayı amaçlamaktadır. Ancak, bu politikaların serbest ticaretle karşılaştırıldığında olumsuz etkileri de olabilir.
