Son yıllarda Türkiye’deki emekli bayram ikramiyeleri, enflasyon ve asgari ücret artışları karşısında önemli bir değer kaybı yaşamıştır. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından hazırlanan bir araştırma bülteni, 2018 yılından bu yana emekli bayram ikramiyesinin nasıl eridiğini gözler önüne seriyor. 2025 yılı itibarıyla 4.000 TL’ye çıkarılan ikramiyenin, alım gücündeki kayıplar nedeniyle yalnızca 2 kilo baklava alınabilecek seviyeye gerilediği belirtiliyor. Araştırmaya göre, ikramiyenin asgari ücrete oranı da ciddi bir düşüş göstermiş durumda.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) İkramiye asgari ücretin üçte birine indi |
| 2) “İkramiye değil bayram harçlığı” |
| 3) “Emekli aylıkları insanca yaşam seviyesine çekilmeli” |
| 4) Araştırmanın kapsamı ve bulguları |
| 5) Gelecek için öneriler ve çözüm yolları |
İkramiye asgari ücretin üçte birine indi
DİSK-AR’ın araştırmasına göre, bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı önemli bir düşüş göstermiştir. 2018 yılında bu oran %62,4 seviyesindeyken, 2025 yılında %18,1 seviyesine gerilemiştir. Bu düşüş, yalnızca ikramiyenin artışının yetersiz kalmasından değil, aynı zamanda asgari ücretin de ciddi oranda artmasından kaynaklanmaktadır. Araştırma verilerine göre, emekli bayram ikramiyesi asgari ücret kadar artsaydı, bugün 13.793 TL olması gerekirdi. Bu durum, emeklilerin yıllık kayıplarını anlamak için önemli bir gösterge oluşturmaktadır.
2025 yılında sadece iki bayramda yaşanan toplam kaybın 19.587 TL olarak hesaplandığı belirtilmektedir. Söz konusu kayıpların toplamı ise son yedi yıllık süreçte 50.000 TL’yi aşmaktadır. Söz konusu durum, emeklilerin yaşam standartlarını olumsuz etkileyen bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır.
“İkramiye değil bayram harçlığı”
DİSK-AR’ın araştırmasına göre, bayram ikramiyesi günümüzde artık sadece iki kilo baklava almak için yeterli bir miktara gerilemiştir. Bu durumun açıklayıcı bir ifadesi olarak “ikramiye demek için bin şahit lazım” ifadesi kullanılmaktadır. İlk olarak 2018 yılında 1.000 TL olarak belirlenen bayram ikramiyesi, zamanla 4.000 TL’ye yükselmiş olsa da bu artış, yüksek enflasyon karşısında anlamını yitirmiştir.
2021’de 1.100 TL, 2023’te 2.000 TL ve 2024’te 3.000 TL’ye çıkarılan ikramiyenin, yıllık enflasyon oranları ve asgari ücretteki büyük artışlar karşısında, yeterli bir değer artışı sağlamadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, bayram ikramiyesi uygulaması kalıcı bir çözüme katkı sağlayamamıştır.
“Emekli aylıkları insanca yaşam seviyesine çekilmeli”
DİSK-AR raporunda, emekli ikramiyesinin en az asgari ücret seviyesine çıkarılması gerektiği ve yılda iki kez değil, dört kez ödenmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca, emekli aylıklarının düşüşüne neden olan 5510 sayılı yasaya da dikkat çekilmektedir. Bu durum, emeklilerin insanca bir yaşam düzeyine kavuşması için gerekli adımların atılmasını zorunlu kılmaktadır.
Emekli sayısının artmasıyla birlikte, bayram ikramiyelerinin adeta sembolik bir “bayram harçlığı”na dönüştüğü belirtilmektedir. Resmî yetkililerin, “emekliyi enflasyona ezdirmeyeceğiz” söylemleriyle mevcut uygulamaları arasında bir çelişki olduğu ifade edilmektedir. Bu çelişki, kamuoyunda büyük bir huzursuzluk yaratmaktadır.
Araştırmanın kapsamı ve bulguları
DİSK-AR’ın gerçekleştirmiş olduğu araştırma, emekli bayram ikramiyelerinin alım güçlerindeki kaybı gösteren önemli bulgular sunmaktadır. Araştırmayı gerçekleştirirken dikkate alınan faktörler arasında enflasyon ve asgari ücret artışları yer almaktadır. DİSK-AR, emekli sayısının artmasıyla birlikte, ikramiye uygulamasının kalıcı bir çözüm sunmadığını, bunun yerine geçici bir rahatlama sağladığını vurgulamaktadır.
Rapor, emeklilerin yaşam koşullarını iyileştirmek için alınması gereken önlemleri de gündeme getirmektedir. Emekli aylıklarının artırılmasına yönelik stratejiler geliştirilmesi gerektiği, aksi takdirde emeklilerin yaşam standartlarının daha da düşeceği belirtilmektedir.
Gelecek için öneriler ve çözüm yolları
DİSK-AR tarafından yapılan araştırma, emeklilerin yalnızca bayram ikramiyeleriyle değil, genel anlamda sağlık, sosyal hizmetler gibi diğer alanlarda da iyileştirmeler yapılması gerektiğini ortaya koymaktadır. Araştırmaya göre, emekli aylıklarının insanca yaşam seviyesine çekilmesi ve ikramiyelerin adaletsizliğini giderecek politikaların geliştirilmesi önemlidir.
Gelecek dönemde emeklilerin yaşam standartlarını artırmaya yönelik politikaların hayata geçirilmesi, emeklilerin toplumda daha aktif bir rol oynamasını sağlayabilir. DİSK-AR, bu uygulamaların hızla hayata geçirilmesini talep etmektedir, aksi halde yaşanan kayıpların daha da artacağı uyarısında bulunmaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Emekli bayram ikramiyesi, 2018-2025 döneminde önemli ölçüde değer kaybetti. |
| 2 | 2025 yılında bayram ikramiyesi sadece 2 kilo baklava almaya yetiyor. |
| 3 | Emekli aylıkları, insanca yaşam seviyesine çekilmelidir. |
| 4 | Bayram ikramiyesinin artırılması talep edilmektedir. |
| 5 | Araştırma, kalıcı çözümler yerine geçici rahatlamalar sunulmaktadır. |
Haberin Özeti
DİSK-AR’ın araştırması, emekli bayram ikramiyelerinin yıllar içindeki eriyişini gözler önüne seriyor. Asgari ücret ve enflasyon karşısında ikramiyenin değer kaybı dikkat çekerken, emeklilerin yaşadığı kayıplar giderek artmaktadır. İkramiyelerin, insanca yaşam seviyesinde bir artış sağlanması gerektiği vurgulanmakta ve emekli aylıklarıyla ilgili daha kalıcı çözümlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum, hem emekli hem de toplum için hayati bir meseledir ve acil çözüm beklemektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Emekli bayram ikramiyeleri neden bu kadar düşük?
Emekli bayram ikramiyeleri, enflasyon ve asgari ücret artışları karşısında yetersiz kalması nedeniyle düşük düzeyde kalmaktadır.
Soru: DİSK-AR’ın önerileri nelerdir?
DİSK-AR, bayram ikramiyelerinin en az asgari ücret düzeyinde artırılmasını ve yılda dört kez ödenmesini önermektedir.
Soru: Emeklilerin yaşam standartları nasıl iyileştirilebilir?
Emeklilerin yaşam standartlarının iyileştirilmesi için emekli aylıklarının artırılması, sosyal hizmetlerin güçlendirilmesi gerekmektedir.
Soru: Araştırmadaki kayıpların boyutu nedir?
Araştırma sonuçlarına göre, emekliler son yedi yılda toplamda 50.000 TL’yi aşan kayıplar yaşamaktadır.
Soru: Bayram ikramiyesinin toplum üzerindeki etkileri neler?
Bayram ikramiyesinin değer kaybı, emeklilerin yaşam standartlarının düşmesine ve sosyal huzursuzluğa yol açmaktadır.
