Son yıllarda İstanbul’daki gençlerin yaşam standartlarında dikkat çekici bir gerileme yaşandığı, İstanbul Planlama Ajansı (İPA) tarafından yayımlanan bir raporda detaylandırıldı. “İstanbul’da Gençliğin Demografik ve Sosyoekonomik Profili: 20 Yıllık Değişim” başlığı taşıyan bu çalışma, gençlerin alım gücündeki azalmadan, barınma krizine kadar birçok sorunla karşı karşıya kaldıklarını ortaya koydu. Özellikle eğitim ve istihdam alanındaki sıkıntılar, gençlerin sosyal yaşamlarına ve gelecek hayallerine olumsuz bir etki yaratırken, ekonomik zorluklar da her kesimden genci daha da derin bir krizin içine sürüklüyor.
Raporda, KYK bursuyla simit alımının belirttiği düşüş, gençlerin alım gücünün ne kadar eridiğini gözler önüne sererken, barınma sorununun artık bir tercih olmaktan çıkıp ciddi bir kriz haline dönüştüğü vurgulanıyor. Günümüzde gençlerin evlenme ve birikim yapma konusundaki zorlukları ise bu durumu daha da kötüleştiriyor. Özellikle eğitimde ve istihdamda yaşanan sorunlar, gençlerin geleceğe dair umutlarını azaltmış durumda. Bu bağlamda, İstanbul’daki gençlerin mevcut yaşam koşulları, sosyal ve ekonomik açıdan sürdürülemez bir duruma geldi.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) KYK bursuyla alınan simit sayısındaki düşüş |
| 2) Barınma sorunlarının derinleşmesi |
| 3) Eğitim ve istihdamda yaşanan sorunlar |
| 4) Gençlerin mali zorlukları |
| 5) Sağlık ve beslenme alışkanlıklarındaki değişim |
KYK bursuyla alınan simit sayısındaki düşüş
İstanbul Planlama Ajansı tarafından yayınlanan raporda, KYK burslarının reel değerinde yaşanan düşüş, gençlerin ekonomik durumlarının kötüleştiğini gösteren en çarpıcı göstergelerden birisi olarak öne çıkıyor. 2005 yılında bir öğrenci KYK bursuyla 275 simit alabiliyorken, 2025’te bu sayı yalnızca 43’e düşmüştür. Bu veriler, gençlerin günlük yaşam masraflarını karşılamada ne kadar zorlandıklarını açıkça ortaya koymaktadır. Burslık miktarı, asgari ücretin 2005’te yüzde 31,4’ünü oluştururken, 2025’te bu oran sadece yüzde 13,6 seviyesine gerilemiştir.
Bu azalma, gençlerin sadece gıda alım gücünü etkilemekle kalmamış; aynı zamanda, geçim standartlarını da doğrudan etkilemiştir. 2005’te bursla 5,67 gram altın alınabilirken, bugün bu oran 0,88 gram düzeyine düşmüş durumdadır. Bu durum, gençlerin tasarruf yapma imkânlarının neredeyse kalmadığını gösteriyor ve bu bağlamda, ekonomik gücün azalmasıyla birlikte gençlerin hayat standartlarında belirgin bir gerileme yaşandığı aşikâr.
Barınma sorunlarının derinleşmesi
Barınma, İstanbul’daki gençlerin en büyük sorunlarından biri haline gelmiş durumdadır. Rapora göre, 20 yıl önce barınma, gençler için bir tercih meselesiyken, bugün bu durum felaket bir krize dönüşmüştür. Gençler, barınma fiyatlarının artışıyla birlikte şehirlerin çeperlerine itilmekte ve bu durum onların sosyal yaşamlarını derinden etkilemektedir. Şehir merkezlerindeki konut fiyatları, gençlerin bütçelerini aşan seviyelere ulaşmış ve bu da onları daha uzak bölgelere yönelmeye zorlamıştır.
Ayrıca, barınma sorununun derinleşmesi, gençlerin sağlıklı beslenme alışkanlıklarını da olumsuz etkilemiştir. Kaliteli protein kaynaklarına ulaşmanın zorluğu, gençlerin beslenme düzenlerini bozmakta ve bu durum sağlık kaygılarını artırmaktadır. Artan sağlık sorunları, gençlerin yaşam kalitesini daha da düşürmekte, bu da kendi başlarına yaşama ve aile kurma hayallerini zora sokmaktadır.
Eğitim ve istihdamda yaşanan sorunlar
Raporda, üniversite diplomasının artık istihdama geçiş anlamına gelmediği ifade edilmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 15-29 yaş arasındaki her dört gençten biri, ne eğitimde ne de istihdamda yer almaktadır. Bu durum, gençlerin kendilerini geliştirmeleri ve potansiyellerini gerçekleştirebilmeleri için büyük bir engel oluşturmaktadır. Geçmişte, üniversite eğitimi, iş bulma konusunda önemli bir avantaj sağlarken, günümüzde bu anlamını yitirmiştir.
Bu aynı zamanda, gençlerin geleceğe dair umutlarını da azaltmaktadır. Eğitim sürecinden geçen gençlerin özellikle meslek bulmakta yaşadıkları zorluklar, işsizlik oranlarının artmasına sebep olmakta ve bu durum, genel olarak gençlerin ruh halini kötü etkilemektedir. Eğitim fırsatlarının sınırlı olması, gençlerin sosyal ve ekonomik şartlarındaki ayrışmayı daha da derinleştirmektedir.
Gençlerin mali zorlukları
Günümüz gençlerinin yüzde 81’i evlenme ve birikim yapmada zorluk çektiğini belirtmektedir. Yirmi yıl önce bu oran yüzde 62 iken, günümüzde bu miktar dikkat çekici bir şekilde artmıştır. Kendi başına yaşamak ve yeni bir aile kurmak mali açıdan zorlayıcı hale gelmiştir. Gençler, maddi sıkıntılar nedeniyle yaşam standartlarını yükseltme ve kendi geleceklerini kurma konusunda büyük zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır.
Bu noktada, ekonomik koşulların gençler üzerindeki etkisi, uzun vadede aile yapıları ve sosyal bağların nasıl şekilleneceğini de etkilemektedir. Gençler, mali zorluklar nedeniyle evlenmekten kaçınmakta ve bu durum, toplumsal yapının da zamanla değişmesine yol açmaktadır. Kısacası, maddi sıkıntılar birçok alanda gençlerin yaşamına direkt etki eden bir faktör olmuştur.
Sağlık ve beslenme alışkanlıklarındaki değişim
Raporda ayrıca, gençlerin sağlıklı beslenme alışkanlıklarına erişimlerinin zorlaştığı belirtilmektedir. Beslenme alışkanlıklarının bozulması, aynı zamanda gençlerin sağlık kaygılarını artırmakta ve psikolojik olarak bu durumu olumsuz etkilemektedir. Kaliteli protein kaynaklarına ulaşmanın zorluğu, sağlıklı ve dengeli beslenmeyi engellemektedir. Buna ek olarak, gençlerin stres düzeyleri ve ruh halleri de olumsuz etkilenmektedir.
Sonuç olarak, sağlık sorunları giderek artan bir endişe kaynağı haline gelmiştir. Sağlık kaygıları, yalnızca fiziksel sağlıkla sınırlı kalmayıp, zihinsel sağlık üzerinde de olumsuz etkiler yaratmaktadır. Gençlerin yaşadığı bu zorluklar, toplumsal sağlığın ve sosyal dinamiklerin bozulmasına sebep olmaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | KYK burslarının değeri, gençlerin alım gücünü ciddi şekilde etkilemiştir. |
| 2 | Barınma sorunları, gençlerin şehir yaşamındaki en büyük engel haline gelmiştir. |
| 3 | Eğitim diploması, istihdamda geçiş sağlamamaktadır. |
| 4 | Gençlerin çoğu birikim yapma ve evlenme konusunda zorluklarla karşı karşıyadır. |
| 5 | Sağlıklı beslenme alışkanlıkları, yaşanan ekonomik zorluklar nedeniyle bozulmaktadır. |
Haberin Özeti
İstanbul Planlama Ajansı’nın yayımladığı rapor, İstanbul’daki gençlerin yaşam koşullarındaki olumsuz değişiklikleri çarpıcı bir şekilde ortaya koymaktadır. 20 yılda KYK burslarındaki azalma, barınma sorunlarının derinleşmesi, eğitimde ve istihdamda yaşanan zorluklar gibi faktörler, gençlerin yaşam standartlarını ciddi şekilde etkilemiştir. Ekonomik zorlukların yanı sıra sağlık kaygıları da gençlerin belirsiz bir gelecekle karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır. Bu veriler, gençlerin toplumsal, ekonomik ve sağlık koşullarının iyileştirilmesi gerektiğini göstermektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Raporun ana bulguları nelerdir?
Rapor, İstanbul’daki gençlerin alım gücünün azaldığını, barınma sorunlarının derinleştiğini ve eğitimle istihdam arasında bir gap olduğunu ortaya koymaktadır.
Soru: KYK burslarının durumu nedir?
KYK burslarının reel değeri son 20 yılda önemli ölçüde azalmıştır; 2005 yılında 275 simit alınırken, 2025 yılında bu sayı sadece 43’e düşmüştür.
Soru: Gençlerin evlenme ve birikim yapma durumu nedir?
Günümüzde gençlerin yüzde 81’i evlenme ve birikim yapma konularında zorluk yaşamaktadır; bu oran yirmi yıl önce yüzde 62’ydi.
Soru: Barınma sorunları gençleri nasıl etkiliyor?
Barınma sorunları, gençlerin daha uzak bölgelere taşınmasına ve sosyal yaşamlarının kısıtlanmasına neden olmaktadır.
Soru: Sağlıklı beslenme alışkanlıkları nasıl etkileniyor?
Ekonomik zorluklar, gençlerin sağlıklı beslenme alışkanlıklarını bozan faktörler arasında yer almakta ve bu durum sağlık kaygılarını artırmaktadır.
