Dünya genelinde çocuk işçiliği, toplumların en büyük sorunlarından biri haline gelmiştir. Bu sorun, Türkiye’de de maalesef belirgin bir şekilde kendini göstermekte ve her geçen gün daha büyük bir boyut kazanmaktadır. CHP Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, çocukların iş hayatına katılım oranları ve bu durumun yarattığı olumsuz etkiler üzerine dikkat çekmiştir. Nazlıaka, bu sorunu alevlendiren politikaların acilen değiştirilmesi gerektiğini ifade ederek, çocuk işçiliği ile mücadelede daha etkin adımlar atılması gerektiğini belirtmiştir.
Nazlıaka, açıklamasında Türkiye’nin bu konuda gösterdiği başarısızlıkları ve çocukların maruz kaldığı koşulları anlatarak, genel bir farkındalık yaratmak hedefindedir. Özellikle Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) aracılığıyla çocuk emeğinin sömürüldüğüne dikkat çeken Nazlıaka, bu uygulamanın son bulması gerektiğini savunmuştur. Hükümetin, bu mesele üzerine politika üretmek yerine durumun daha da kötüleşmesine neden olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca, çocukların beslenme ve sağlık koşullarının da yetersiz olduğunu ifade ederek, bu durumun düzeltilmesi için neler yapılması gerektiğine dair öneriler de sunmuştur.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Çocuk İşçiliği Sorununun Boyutları |
| 2) Yılın Aile Yılı Olarak İlanı ve Etkileri |
| 3) MESEM Uygulaması ve Sonuçları |
| 4) Çocuk Yoksulluğu ve Beslenme Sorunları |
| 5) Çocuk İşçiliği ile Mücadele İçin Öneriler |
Çocuk İşçiliği Sorununun Boyutları
Çocuk işçiliği, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de önemli bir sorun olarak öne çıkmaktadır. İstatistikler, Türkiye’de her dört çocuktan birinin çalışmak zorunda kaldığını göstermektedir. Bu oran, çocuk işçiliğinin yaygınlığını gözler önüne sererken, ülkenin geleceğini tehdit eden bir durum olduğunu da ortaya koymaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 itibarıyla çocukların işgücüne katılım oranı yüzde 24,9’a ulaşmış ve bu oran her yıl artış göstermektedir.
Çocukların iş hayatına katılımı sadece ekonomi ile ilgili bir mesele değildir, aynı zamanda insan hakları ve sosyal adalet konularını da içine almaktadır. Çocukların çalışma koşulları genellikle sağlıksız ve güvenli değildir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre, 2025 yılının ilk beş ayında en az 29 çocuk iş cinayetlerinde yaşamını yitirmiştir. Bu durum, çocukların eğitim alması gereken yaşlarda ağır iş koşullarında çalıştırılmasının sonuçlarıdır.
Yılın Aile Yılı Olarak İlanı ve Etkileri
2025 yılı “Aile Yılı” olarak ilan edilmiştir. Ancak bu durum, çocuk işçiliği ile ilgili ciddi sıkıntıları göz ardı etmekte ve ailelerin içinde bulunduğu ekonomik zorlukları çözmekten oldukça uzaktır. Nazlıaka, “Aile Yılı” ilanının arkasında yatan nedenlerin, gerçekte aileleri daha fazla yoksulluğa sürükleyen politikalar olduğunu vurgulamaktadır. Bu durum, çocukların gereksinimlerini tam anlamıyla karşılamaktan uzak bir yaklaşım sergilemektedir.
Aile yıllarında ailelerin desteklenmesi gerekirken, Türkiye’de durum tam tersi bir seyir izlemekte, ailelerin ekonomik kaygılarla baş başa kalmaları sonucunda çocuk işçiliği artmaktadır. CHP Genel Başkan Yardımcısı, “Gerçek aile politikası, çocukları yaşamda tutacak sosyal politikalarla güçlendirmektir” diyerek bu konuda acil bir değişimin sağlanması gerektiğinin altını çizmektedir.
MESEM Uygulaması ve Sonuçları
Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM), Türkiye’de çocuk işçiliğini teşvik eden ve sistematik olarak gerçekleştiren bir uygulama haline gelmiştir. Yaklaşık 1,5 milyon öğrenci bu merkeze kayıtlıdır ve bunların yaklaşık 300 bini 18 yaş altındaki çocuklardır. Eğitim adı altında bu çocuklar, haftanın dört günü ucuz iş gücü olarak çalıştırılmaktadır. MESEM aracılığıyla çalışırken iş cinayetlerinde yaşamını yitiren çocuk sayısının en az 11 olduğu belirtilmektedir.
MESEM gibi uygulamaların sonlandırılması gerektiğini vurgulayan Nazlıaka, “Bu sistemde çocuklara eğitim değil, sömürü sunulmaktadır” demektedir. Çocukların bu tür şartlarda eğitim alması veya gelişim göstermesi mümkün değildir. Dolayısıyla, bu tür sistemlerin ilk önce gözden geçirilmesi gerekmektedir.
Çocuk Yoksulluğu ve Beslenme Sorunları
Çocukların sosyal ve ekonomik durumları, genel yoksullukla doğrudan ilişkilidir. Türkiye’de çocuk yoksulluğu da ciddi anlamda artmaktadır. Çocukların yeterli ve dengeli bir şekilde beslenebilmesi için gerekli olan tarımsal ve ekonomik koşullar sağlanmadığında, bu durum gelecekte daha büyük sağlık sorunlarını tetikleyebilir. Önceki yıllara ait verilerde, çocukların sadece yüzde 12,7’sinin her gün et, tavuk veya balık tüketebildiği belirtilmektedir.
Yalnızca yüzde 33’ü her gün sebze, yüzde 50,5’i meyve tüketebiliyor, bu veriler, çocukların temel gıda ihtiyaçlarının bile karşılanamadığını göstermektedir. Sadece tahıl ürünleri ile beslenen çocukların oranı yüzde 62,4’tür. Bu gösteriyor ki, çocuklar sadece karınlarını doyurmak için yeterli ve dengeli beslenmekten uzak bir yaşam sürmektedir.
Çocuk İşçiliği ile Mücadele İçin Öneriler
CHP, çocuk işçiliği ile mücadelede çeşitli öneriler sunmaktadır. Bu öneriler, çocukların yaşam koşulları ve gelecekleri açısından kritik öneme sahiptir. Öncelikle, çocuk işçiliğine ekonomik gerekçelerle başvurmanın önüne geçilmelidir. Ayrıca, çocukları işgücü değil, hak öznesi olarak görmek gerektiği vurgulanmaktadır.
Kamusal, nitelikli ve parasız eğitimin tüm çocuklar için sağlanması da önemli bir çözüm olarak öne çıkmaktadır. Bu noktada, çocuk koruma sistemlerinin güçlendirilmesi ve denetimlerin artırılması gerektiği de ifade edilmektedir. Çocukların yaşam mücadelesi verdiği bu ortamda, iş sağlığı ve güvenliği reformlarının da kapsamlı bir şekilde ele alınması gerekmektedir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Türkiye’de her dört çocuktan biri çalışmak zorundadır. |
| 2 | 2025 yılı “Aile Yılı” olarak ilan edilmiştir; ancak bu durum çocuk işçiliği sorununu göz ardı etmektedir. |
| 3 | MESEM uygulaması, çocuk işçiliğini meşrulaştırmaktadır ve bu durum kabul edilemez. |
| 4 | Çocuk yoksulluğu oranı artmakta ve beslenme sorunları baş göstermektedir. |
| 5 | CHP, çocuk işçiliği ile mücadelede acil önlemler alınmasını önermektedir. |
Haberin Özeti
Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü dolayısıyla yapılan açıklamalarda, Türkiye’de çocuk işçiliğinin önlenmesi gerektiği vurgulanmaktadır. CHP Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, çocukların çalışma koşullarına ve bu durumun yarattığı sosyal eşitsizliklere dikkat çekmiştir. Çocukların hakları için daha etkin bir mücadele verilmesi gerektiği ve bu noktada mevzuatların güçlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Çocuk işçiliği sorununun ülke için bir tehdit olduğunu belirtirken, bu durumu düzeltmek adına atılacak adımların acil olduğunu vurgulamaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Çocuk işçiliği Türkiye’de ne kadar yaygındır?
Türkiye’de her dört çocuktan biri çalışmak zorundadır, bu da çocuk işçiliğinin önemli bir sorun olduğunu göstermektedir.
Soru: MESEM uygulaması nedir?
Mesleki Eğitim Merkezleri, çocukların eğitim adı altında çalıştırıldığı bir sistemdir ve çocuk işçiliğini artırmaktadır.
Soru: Çocuk yoksulluğu oranı nedir?
Çocuk yoksulluğu oranı giderek artmakta ve çocuklar yeterli beslenme imkanına sahip olamamaktadır.
Soru: 2025 yılı nasıl bir yıl olarak ilan edilmiştir?
2025 yılı “Aile Yılı” olarak ilan edilmiştir; ancak bu durum çocuk işçiliği sorununu görmezden gelmektedir.
Soru: CHP’nin çocuk işçiliği ile ilgili önerileri nelerdir?
CHP, çocuk işçiliğini teşvik eden uygulamaların sona ermesini ve nitelikli, parasız eğitimin sağlanmasını önermektedir.
