Libya’nın BM nezdindeki Daimi Temsilciliği, 20 Haziran’da BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e bir resmi nota ileterek, Yunanistan’ın Güney Girit-I, Güney Girit-II ve Güney Mora blokları için ihale açtığını bildirdi. Bu ihale, 12 Haziran’da Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak kamuoyuna duyurulmuştu. Libya, bu adımın uluslararası hukuk kurallarına aykırı olduğunu belirtirken, Yunanistan ile herhangi bir ikili sınırlandırma anlaşması olmadığını vurguladı. Bu durumda, Libya’nın deniz yetki alanları üzerindeki egemen hakların ihlal edildiği iddiaları gündeme geldi ve Türkiye-Libya arasında yapılan mutabakatın önemi yeniden vurgulandı.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Yunanistan’ın İhale Duyurusu |
| 2) Libya’nın Tepkisi |
| 3) Egemen Hakların İhlali |
| 4) Türkiye-Libya Mutabakatı |
| 5) Bölgedeki Gerginlikler |
Yunanistan’ın İhale Duyurusu
12 Haziran tarihinde Yunanistan, Güney Girit-I, Güney Girit-II ve Güney Mora blokları için hidrokarbon arama ihalesi açtığını duyurdu. Bu ihale, Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak resmi hale geldi. Yunanistan Enerji Bakanlığı, ihale sürecinin uluslararası standartlara uygun bir biçimde ilerleyeceğini açıkladı. Ancak, bu durum, Libya için ciddi bir endişe kaynağı oluşturdu.
Libya, bu ihalenin kendi kıta sahanlığını kapsadığını ve dolayısıyla uluslararası hukuk kurallarına aykırı olduğunu belirtmiştir. Yunanistan ile herhangi bir ikili sınırlandırma anlaşmasının olmadığını vurgulayan Libya, uluslararası topluma bu durumu bildirmiştir. Libyalı yetkililer, Yunanistan’ın tek taraflı olarak bu adımları atmasının kabul edilemez olduğunu ifade etti.
Libya’nın Tepkisi
Libya’nın BM’ye sunduğu resmi belgede Yunanistan’ın bu ihale adımlarının ve daha önce gerçekleştirilen benzer eylemlerin Trablus’un egemen haklarını ihlal ettiği ifade edildi. Özellikle Yunanistan’ın geçmişteki adımlarının Libya’nın deniz yetki alanları üzerinde olumsuz etkiler yarattığı dikkat çekti. Libyalı yetkililer, söz konusu durumu uluslararası kamuoyuna duyurarak, Yunanistan’ın bu eylemlerinin ciddiyetini vurguladı.
İlgili belgede, Yunanistan’ın benzer gerginliklere neden olan adımlarına da referans verildi. Özellikle Ege Denizi’nde ruhsat ilan ederek yarattığı öncek gerginlikler anımsatıldı. Türkiye’nin bu tür eylemlere sert tepkiler verdiği ve konunun Uluslararası Adalet Divanı’na taşındığı bildirildi.
Egemen Hakların İhlali
Libya, BM’ye sunduğu belgede Yunanistan’ın tek taraflı hamlelerinin kıtanın doğusundaki deniz yetki alanları üzerinde ne denli etkileri olduğunu ortaya koydu. Libya, bu tür adımların kendi egemen haklarını ihlal ettiğini açıkça ifade etti. Yatırımların ve doğal kaynakların korunması çerçevesinde, Libya’nın bölgedeki deniz yetki alanları üzerindeki yönetim haklarını uluslararası resmi belgelerle desteklenmiş olduğunu dile getirdi.
Notada, daha önce Fransız enerji şirketi Total ve ABD merkezli ExxonMobil şirketlerine verilen ruhsatlarda da benzer durumların yaşandığı hatırlatıldı. Yunanistan’ın geçmişteki, Libya sınırlarını hiçe sayan adımlarının uluslararası düzeyde dikkat çektiği ifade edildi. Bu durum, Yunanistan’ın bölgedeki eylemlerinin legalite açısından sorgulanmasına sebep oldu.
Türkiye-Libya Mutabakatı
Uluslararası hukuk çerçevesinde Libya’nın haklarını korumaya yönelik olarak, 2019 yılında Türkiye ile Libya arasında imzalanan Deniz Yetki Alanları Sınırlandırma Mutabakat Muhtırası önemli bir yere sahiptir. Libya’nın BM’ye sunduğu belgede bu mutabakatın önemi yeniden vurgulandı. Haritalarda, Libya’nın kıta sahanlığının kuzey sınırları eksiksiz çizilmiş olup, Türkiye-Libya mutabakatı çerçevesinde belirlenen sınırların da yer aldığı açıkça görülmektedir.
Libya’nın bu adımları, uluslararası alanda doğu Akdeniz’deki meşru haklarını koruma iradesinin bir göstergesi olarak değerlendirildi. Haritalar aracılığıyla desteklenen bu iddialar, uluslararası kamuoyunda Libya’nın pozisyonunu güçlendirdi.
Bölgedeki Gerginlikler
Bölgedeki gerginlikler son günlerde artış göstermektedir. Libya’nın açtığı davalar ve Yunanistan’ın yanıtları, uluslararası hukuk çerçevesinde sorunların çözümüne yönelik çabaları zorlaştırmaktadır. Libya’nın BM nezdindeki eylemleri, Yunanistan gibi ülkelerin yalnızca kendi çıkarlarına odaklanarak bölgedeki jeopolitik dengeyi bozma çabalarını ortaya koymaktadır.
Bu durum, hem Libya hem de Türkiye için uluslararası alanda daha güçlü bir duruş sergilemenin önemini artırmıştır. BM’ye sunulan belgeler ve mutabakatlar, Libya’nın deniz yetki alanlarında haklarını koruma kararlılığını göstermektedir. Türkiye’nin bu süreçte aktif bir rol oynaması, Libya ile olan ilişkileri daha da güçlendirmektedir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Yunanistan, Libya’nın kıta sahanlığını etkileyen hidrokarbon arama blokları için ihale açtı. |
| 2 | Libya, Yunanistan’ın ihalesinin uluslararası hukuk kurallarına aykırı olduğunu belirtti. |
| 3 | Libya, Yunanistan’ın tek taraflı adımlarının kendi egemen haklarını ilgilendirdiğini ifade etti. |
| 4 | Türkiye ile Libya arasındaki mutabakat, bölgedeki hakları koruma açısından kritik önem taşıyor. |
| 5 | Bölgedeki gerginlikler, uluslararası hukuk çerçevesinde çözüme ulaşmayı zorlaştırıyor. |
Haberin Özeti
Bu gelişmeler, Yunanistan’ın hidrokarbon arama ihalesinin Libya’nın kıta sahanlığını kapsaması ve uluslararası hukuk ihlali tartışmalarını zedelemesi açısından önemli bir durum ortaya koymaktadır. Libya, meşru haklarını korumak için uluslararası hukuk çerçevesinde kararlılıkla hareket ettiğini vurgularken, Türkiye ile olan stratejik iş birliğini de sürdürecektir. Gelişmeler, bölgedeki jeopolitik dengelerin ne denli hassas olduğunu bir kez daha göstermektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Yunanistan’ın hangi bloklar için ihale açtığı belirtildi?
Yunanistan, Güney Girit-I, Güney Girit-II ve Güney Mora blokları için ihale açtığını açıkladı.
Soru: Libya, bu ihale hakkında ne belirtti?
Libya, Yunanistan’ın bu ihalesinin uluslararası hukuk kurallarına aykırı olduğunu ve kıta sahanlığını kapsadığını vurguladı.
Soru: Türkiye-Libya mutabakatı neyi kapsamaktadır?
2019 yılında imzalanan mutabakat, Libya’nın deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına yönelik haklarını güvence altına almayı amaçlamaktadır.
Soru: Yunanistan’ın geçmişte ne gibi tek taraflı adımlar attığı ifade edildi?
Yunanistan’ın geçmişteki bazı ruhsat ilanları ile Ege Denizi’nde benzer gerginlikler yarattığı belirtildi.
Soru: Bölgedeki gerginliklerin çözümü için neler yapılabilir?
Uluslararası alanda diyalog ve müzakere süreçlerinin artırılması, bölgedeki gerginliklerin azaltılmasına yardımcı olabilir.
