Geçtiğimiz hafta emtia fiyatları, özellikle tarife gelişmeleri ve ABD Başkanı Donald Trump‘ın Çin’e yönelik suçlamaları ile belirgin dalgalanmalar yaşadı. Çeşitli makroekonomik veriler de piyasalarda etkili oldu. Chicago Ticaret Borsası’nda soya fasulyesi, mısır ve buğday fiyatlarında düşüş gözlemlenirken, pirinçte ise bir artış yaşandı. Tarife belirsizlikleri ve makroekonomik göstergeler, yatırımcıların karar alma süreçlerini karmaşık hale getirirken, sınırlı risk iştahı tablosu da dikkat çekti.
ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Trump yönetiminin diğer ülkelerden gelen ürünlere uyguladığı tarifelerin yasal sınırlara aykırı olduğuna hükmetti. Bu karar, ticaret politikalarında yıkıcı bir etki yaratabilecek ve ABD’ye yönelik girişimlerin stratejilerini değiştirebilir. Makroekonomik veriler, özellikle istihdam oranları ve enflasyon beklentileri de piyasalarda yaşanan hareketliliğe katkı sağladı. Tüm bu gelişmeler, emtia fiyatları üzerinde belirli mekanizmalarla etkili oldu ve piyasalardaki risk algısının değişmesine yol açtı.
Bu haber metninde, tarife politikalarının emtia fiyatları üzerindeki etkisini, OPEC+ toplantılarının sonuçlarını ve Avrupa Birliği’nin tarım emtia tahminlerini ele alacağız. Ayrıca, piyasalarda yaşanan dalgalanmaların nedenleri ve sonuçları hakkında da detaylı bilgi vereceğiz.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Tarife Gelişmelerinin Etkisi |
| 2) Artan Risk İştahı ve Değerli Metaller |
| 3) Zayıf PMI ve Baz Metaller |
| 4) OPEC+ Üretim Artışı |
| 5) Avrupa Birliği’nin Tahmin Revizyonları |
Tarife Gelişmelerinin Etkisi
Geçtiğimiz hafta ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Başkan Donald Trump‘ın uyguladığı tarifelerin yasal sınırları aştığına hükmederek, bu tarifelerin uygulanmasını durdurdu. Mahkeme, tarifelerin karşılıklılık esasına dayanarak uygulanmasının, Başkan’a tanınan yetkilerin aşıldığına dikkat çekti. Bu durum, ticaret politikalarının etkileri konusunda önemli bir dönüm noktası oldu.
Bu karar, Trump yönetiminin uluslararası ticaret stratejilerinde büyük bir değişimin habercisi olabilir. Uluslararası piyasalarda başta tarife gelişmeleri olmak üzere, ekonomik belirsizlikler, yatırımcılar üzerinde önemli bir baskı oluşturdu. Çeşitli analistler, söz konusu durumu değerlendirirken, ABD’nin ticaret ilişkilerinin yeniden şekilleneceğini öngörüyor.
Analistler, ABD ile diğer ülkeler arasında kapsamlı bir ticaret anlaşmasının halen sağlanmamış olmasının risk iştahını sınırladığına işaret ediyor. Olası yeni tarifeler ve mahkeme kararları, piyasalara yönelik belirsizlikleri artırdı ve yatırımcıların risk alma konusunda daha temkinli davranmalarına neden oldu. Bu nedenle, emtia fiyatlarında dalgalanmalar kaçınılmaz hale geldi.
Artan Risk İştahı ve Değerli Metaller
Tarife gelişmelerinin yanı sıra, makroekonomik veriler de emtia fiyatları üzerinde etkili oldu. Özellikle, ABD’deki çekirdek PCE enflasyon verisinin yıllık olarak yüzde 2,1 seviyesinde kalması, piyasalarda farklı değerlendirmelere yol açtı. Bu durum, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımına gitmeyecek olabileceği endişelerini güçlendirdi.
Bu gelişmelerle birlikte değerli metallerde düşüş yaşandı. Altın gibi faiz hassasiyeti yüksek varlıkların fiyatları, güçlü seyreden dolar endeksine bağlı olarak kısa sürede baskı altında kaldı. Verilen bilgiler doğrultusunda, bu hafta içerisinde değerli metallerde önemli bir değer kaybı gerçekleşti.
Analistler, ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi’nin kararı sonrası, yatırımcıların daha fazla risk alma eğilimlerinin arttığını belirtiyor. Bu durum, piyasalara olan güvenin yeniden tesis edilmesi anlamına geliyor. Ancak, değerli metaller üzerindeki baskı devam etti ve sonuç olarak ons bazında fiyatlar düşüş gösterdi.
Zayıf PMI ve Baz Metaller
Baz metaller, tamamlanan haftada açıklanan makroekonomik verilerin etkisiyle değer kaybetti. Çin’de imalat sektörünü belirleyen İmalat Sanayi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) mayıs ayında 49.5 seviyesinde kalarak daralma bölgesinde kaldı. Bu durum, üretim açısından olumsuz sinyallerin geldiğine ve fiyatların aşağı yönlü hareket ettiğine işaret ediyor.
Zayıf talep sinyalleri, özellikle bakır ve alüminyum gibi temel baz metaller üzerinde baskı oluşturdu. Alternatif olarak, ABD’nin Avrupa mallarına yönelik tarifeleri ertelemesi ve devam eden mahkeme süreçleri kısa süreli bir rahatlama sağlamış olsa da, tarife belirsizliklerinin risk teşkil etmeye devam etmesi, piyasalardaki dengesiz durumu pekiştiriyor.
Bu gelişmeler ışığında, tezgah üstü piyasada bakırda yüzde 3,3, kurşunda yüzde 1, alüminyumda yüzde 1,5, çinkoda yüzde 2,6 ve nikelde yüzde 0,6 değer kaybı yaşandı. Bu durum, piyasalarda görünün zayıflığın ve belirsizliklerin devam ettiğine işaret ediyor.
OPEC+ Üretim Artışı
Petrol fiyatları da geçtiğimiz hafta içerisinde düşüş göstermeye devam etti. OPEC+ grubunun temmuz ayında üretim artışı yapacağına dair beklentiler, fiyatların aşağı yönlü hareket etmesine yol açıyor. OPEC ve müttefiklerinden oluşan grupta yapılan toplantılarda yeni bir üretim artışı kararı alınabileceği öngörülüyordu.
Bu bağlamda, analistler hafta boyunca bu artışın önceki toplantılarda alınan gün başına 411 bin varillik artış kararından daha fazla olabileceğini tahmin ettiler. Son olarak yapılan OPEC+ toplantısında toplamda günlük 411 bin varillik yeni bir üretim artışı kararı alındı.
Küresel talebin önemli bir kısmını karşılayan OPEC+ ülkelerinin alınan kararlarla birlikte arzı artırmaları bekleniyor. Bu gelişmeler kapsamında brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,9 oranında azalırken, doğal gaz fiyatları ise artış gösterdi. Bu durum, piyasalardaki bu belirsizlik ortamında yatırımcıların yönelimlerini etkilemeye devam etmektedir.
Avrupa Birliği’nin Tahmin Revizyonları
Avrupa Birliği, tarım emtia fiyatlarının durumu hakkında yeni tahminler açıkladı. Kuraklık şartlarının etkisiyle 2025/26 sezonu için toplam tahıl üretim tahmininin 279,6 milyon tona düşürüldüğü bildirildi. Bu durum, Avrupa içinde ciddi ekonomik etkiler yaratabilir.
Brezilya’daki mısır hasadının yavaş ilerlemesi ile Arjantin’de hava koşullarının etkisi, kıtanın tarımsal üretim süreçlerini doğrudan etkileyebiliyor. Dolayısıyla, bu durum bölgedeki fiyat dalgalanmalarını da artırma potansiyeline sahip.
Kuraklık şartları ve hava koşullarının beklenmedik etkisi, üreticilerin buğday fiyatlarında bir artış beklentisi içinde olmalarına neden oldu. Bu bağlamda, Malezya hükümeti de biyo-dizel kullanım hedeflerini yinelemiş olup, sürdürülebilir üretim artışının talebi desteklemesini umuyor. Böylece tarım fiyatları üzerinde kalıcı etkilerin oluşması muhtemel görünüyor.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Trump yönetiminin uyguladığı tarifelerin durdurulması önemli bir gelişmedir. |
| 2 | Değerli metaller üzerindeki baskı, dolar endeksine bağlı olarak artmaktadır. |
| 3 | Zayıf PMI verileri, baz metallerin değer kaybetmesine yol açmıştır. |
| 4 | OPEC+ üretim artışı beklentileri, petrol fiyatlarını olumsuz etkilemektedir. |
| 5 | Avrupa Birliği’nin tahıl üretim tahminlerinin düşmesi, tarımsal fiyatları etkileyecektir. |
Haberin Özeti
Son haftada emtia fiyatlarındaki dalgalanmalar, ABD’deki tarife uygulamaları ve çeşitli makroekonomik verilerden etkilenmiştir. Trump yönetiminin karşılıklılık esasına dayanan tarifelerinin durdurulması, piyasalarda belirsizlikleri artırırken, değerli metallerde de gözlemlenen düşüş, risk iştahındaki artışın bir yansımasıdır. Baz metallerin zayıf performansı ve petrol fiyatlarındaki düşüş, OPEC+ grubunun yeni üretim artışı beklentilerinin yansımasıdır. Avrupa Birliği’nin tahıl üretim tahminlerini aşağı çekmesi ise, tarım emtia fiyatları için bir risk faktörüdür.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Hangi makroekonomik veriler piyasalarda etkili oldu?
ABD’de açıklanan çekirdek PCE enflasyon verileri ve işsizlik oranları, piyasalardaki hareketliliği etkileyen temel göstergeler arasında yer aldı.
Soru: OPEC+ ne zaman üretim artıracak?
OPEC+, temmuz ayında gün başına 411 bin varillik üretim artışı kararı almıştır.
Soru: Çin’de imalat sektörü hangi durumda?
Çin’deki imalat sektörü PMI endeksi 49,5 seviyesinde kalarak daralma bölgesinde bulunuyor.
Soru: Tarife belirsizlikleri piyasalara nasıl etki ediyor?
Tarife belirsizlikleri, yatırımcıların temkinli davranmasına ve risk iştahının azalmasına yol açmaktadır.
Soru: Avrupa Birliği’nin tahıl üretim tahminleri neden düşürüldü?
Kuraklık ve olumsuz hava koşulları, Avrupa Birliği’nin tahıl üretim tahminlerinin düşmesinde etkili oldu.
