Son yıllarda Türkiye’de engelli bireylerin toplumsal ve hukuksal durumları önemli bir tartışma konusu haline gelmiştir. 2018 yılında yürürlüğe giren Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, demokratik süreçlere dair birçok eleştiriyi beraberinde getirirken, engelli vatandaşların sorunlarını daha da derinleştirdiği ileri sürülmektedir. Engelli Haklarına Erişim Platformu Sözcüsü Turhan İçli, bu yeni sistemin engellilerin haklarını savunma kabiliyetlerini büyük ölçüde azalttığını belirtmektedir. 10-16 Mayıs Engelliler Haftası vesilesiyle yapılan açıklamalarda, engellilerin yaşadığı sorunlar bir kez daha gözler önüne serildi.
Engelli bireylerin, var olan haklarını talep etme konusunda karşılaştıkları zorluklar, Türk toplumunun sosyal yapısının bir yansıması olarak açığa çıkmaktadır. İçli, engellilerin yaşadığı mağduriyeti dile getirerek, çözüm yollarının bulunamadığını vurguladı. Özellikle zihinsel engelli çocuklara sahip ailelerin yaşadığı trajedi ve bakım sistemlerindeki sorunlar, anlaşılması gereken ciddi sorunlar arasındadır. Bu noktada, yetkililerden gerekli adımların atılması maretiyle ilgili taleplerini iletmektedir.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Engelli Hakları ve Başkanlık Sistemi |
| 2) Erişilebilirlik Sorunları |
| 3) Zihinsel Engelli Çocuklar |
| 4) Sosyal Yardım ve Destek |
| 5) Engelliler Bakanlığı İhtiyacı |
Engelli Hakları ve Başkanlık Sistemi
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin uygulanmaya başlaması, Türkiye’deki engelli bireylerin haklarını koruma çabalarında önemli değişiklikler doğurmuştur. Turhan İçli, bu geçişten sonra engellilerin yaşadığı sorunların iktidara ulaşmasında güçlükler yaşandığını ifade etmektedir. Önceden parlamenter sistem içinde toplanıp sorunlarını daha kolay iletme şansına sahip olduklarını belirten İçli, artık Cumhurbaşkanına ulaşmanın neredeyse olanaksız hale geldiğini vurgulamaktadır. Sonuç olarak, hak taleplerinin etkisizleştiğini, birçok haklarının birer birer ellerinden alındığını ileri sürmektedir.
Özellikle taşrada yaşayan engelli bireyler, çözüm bulma konusunda daha da zorlanmakta ve seslerini duyurmakta güçlük çekmektedir. İçli, engelliler için daha önce oluşturulan iletişim yollarının artık işletilmediğini ve bu nedenle var olan sorunların yalnızca konuşulup geçildiğini dile getirmiştir. Bu durum, ülke genelindeki engelli vatandaşların toplumsal haklarını görmezden gelmekte ve mücadelesiz bir hak arayışına sürüklemektedir.
Erişilebilirlik Sorunları
Türkiye’de yaklaşık 10 milyon engelli bireyin bulunduğu belirtilirken, seyahat hakkının da çeşitli engeller nedeniyle kullanılmasının önünde büyük sorunlar olduğu saptanmaktadır. Turhan İçli, bu hakların yalnızca kâğıt üzerinde kaldığını ve uygulamada ciddi eksiklikler yaşandığını ifade etmektedir. Erişilebilir bir country, erişilebilir şehirler, kamusal alanların ve toplu taşıma araçlarının erişilebilirliği, engelli bireylerin temel talepleri arasında yer almaktadır.
Bu bağlamda, kamu binalarının, ulaşım araçlarının ve sosyal alanların engelli bireylere uygun hale getirilmesi büyük önem taşımaktadır. İçli, bu konuda şikayetçi olduklarını ve mevcut durumun acil bir şekilde değiştirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Erişilebilirlik sorununun sadece fiziksel değil, aynı zamanda sosyal bir problem olduğunu vurgulayan İçli, toplumun bu konuda daha duyarlı örnekler sergilemesi gerektiğine dikkat çekmektedir.
Zihinsel Engelli Çocuklar
Özellikle zihinsel engelli çocukları olan aileler, son dönemde çaresizlikle karşı karşıya kaldıklarını belirtmektedir. İçli, bu ailelerin yaşadığı olumsuz durumları ifade ederken, bazı anne ve babaların kendilerinin ölümü durumunda çocuklarının sahipsiz kalma korkusuyla birlikte, trajik bir çözüm olarak çocuklarını öldürme ve ardından intihar etme yoluna gittiklerini aktarmaktadır. Bursa, Trabzon, Uşak ve Antalya gibi farklı şehirlerde böyle vakaların yaşandığı kaydedilmektedir.
Bu dramatik durum, sosyal hizmetlerin ve destek sistemlerinin yetersiz kaldığına işaret etmektedir. Zihinsel engelli çocukların bakım sistemi, bu çocukları destekleyecek şekilde düzenlenmemekte ve ailelere gerekli yardımlar zamanında iletilmemektedir. Kayıtsızlık, ailelerin karşılaştığı bu sancılı durumu daha da ağırlaştırmaktadır.
Sosyal Yardım ve Destek
Engelli bireylere yönelik sosyal yardımların, özellikle 9 bin lira olarak belirlenen miktarın yetersiz kaldığı ifade edilmektedir. İçli, bu durumu eleştirirken, sadece para yardımı ile engelli bireylerin durumlarının iyileşmeyeceğini vurgulamıştır. Eğitim ve sigorta gibi sistemlerin de devreye girmesi gerektiğini savunmaktadır. Bu noktada, bakım sigortası sisteminin etkin bir şekilde oluşturulması gerektiği düşünülmektedir.
Yetersiz sosyal yardımlar ve bakım sistemleri, engelli bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen temel sorunlardan biridir. İçli, bu konuyla ilgili olarak sosyal hizmet alanında köklü değişikliklerin gerçekleştirilmesi ve engelli vatandaşların haklarının korunması adına yapılacak düzenlemelerin önemine dikkat çekmektedir.
Engelliler Bakanlığı İhtiyacı
Son olarak, engellilerin sorunlarına yönelik etkin bir şekilde müdahale edebilecek bir Engelliler Bakanlığı kurulması gerektiği ifade edilmektedir. İçli, mevcut sistemle engelli bireylerin haklarını savunmanın zor olduğunu belirirken, icrai nitelikte bir bakanlığın faaliyete geçmesi gerektiğini savunmaktadır. Bu bakanlığın, engelli haklarını korumak ve geliştirmek için daha etkin çalışmalara imza atması gerektiği düşünülmektedir.
Bu bağlamda, toplumun her kesiminden destek alınarak engelli bireylerin hakları ve ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılması amaçlanmalıdır. Engellilere yönelik sosyal politikaların, toplumda daha görünür hale getirilmesi ve etkili bir şekilde uygulanması gerektiği vurgulanmaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, engelli bireylerin haklarını savunmalarını zorlaştırdı. |
| 2 | Erişilebilirlik, engelli bireylerin temel sorunları arasında yer alıyor. |
| 3 | Zihinsel engelli çocukların aileleri çaresizlikle karşı karşıya kalıyor. |
| 4 | Sosyal yardımlar yetersiz, eğitim ve bakım sistemine ihtiyaç var. |
| 5 | Engelliler Bakanlığı’nın kurulması gerektiği ifade ediliyor. |
Haberin Özeti
Türkiye’de son yıllarda engelli bireylerin yaşadığı sorunların giderek daha fazla yanıt bulması gerektiği ileri sürülmektedir. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, engelli hakları açısından bir tehdit oluşturarak, hak arayışlarını etkisizleştirmiştir. Turhan İçli, bu durumu eleştirirken, toplumun engelli bireylere karşı daha duyarlı olmasının önemine dikkat çekmektedir. Engellilere yönelik sosyal yardımların yetersizliği ve zihinsel engelli çocukların ailelerinin yaşadığı dramlar gibi konular, derhal çözüm bekleyen sorunlar olarak öne çıkmaktadır. Bu nedenle, toplumsal bir konsensüs sağlanarak engelli bireylerin haklarına saygı gösterilmeli ve kendilerine yönelik siyasi irade oluşturulmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Engelli bireyler neden sorunlarını iletmekte zorluk çekiyorlar?
Engelli bireyler, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi altında yaşadıkları sorunları iktidara iletmekte büyük güçlükler yaşamaktadır. Önceden parlamenter sistem üzerinden daha etkin iletişim kurabiliyorken, şu an Cumhurbaşkanına ulaşmaları oldukça zorlaşmıştır.
Soru: Erişilebilirlik sorunları nelerdir?
Erişilebilirlik sorunları, engelli bireylerin kamu alanlarını ve ulaşım araçlarını kullanamaması gibi sıkıntılara yol açmaktadır. Bu durum, onların günlük yaşamlarını olumsuz yönde etkilemektedir.
Soru: Zihinsel engelli çocuklar konusundaki sorunlar nelerdir?
Zihinsel engelli çocukların aileleri, gelecekte çocuklarının sahipsiz kalma korkusu yaşıyorlar. Bu durum, bazı ailelerde trajik sonuçlara neden olabiliyor.
Soru: Sosyal yardımlar yeterli mi?
Günümüzdeki sosyal yardımlar, engelli bireylerin ihtiyaçlarını karşılamakta oldukça yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, daha kapsamlı ve sürdürülebilir bir destek mekanizmasına ihtiyaç vardır.
Soru: Engelliler için bakanlık kurulması neden önemlidir?
Engelliler için özel bir bakanlığın kurulması, onların haklarını daha etkili bir şekilde koruyarak savunabilmek ve sosyal hizmetleri daha iyi organize edebilmek açısından büyük bir öneme sahiptir.
