Türkiye’de meyve sebze enflasyonunun yüksek seyrini sürdürdüğü bir dönemde yaşanan don felaketi, çiftçiler ve gıda üreticileri için adeta bardağı taşıran son damla oldu. 36 ildeki üreticiler, devletin ‘afet hali’ ilan etmemesine tepki göstererek seslerini yükseltti. Çiftçiler, yaşanan durumun ardından devlet desteği sağlanmadığı takdirde ürün fiyatlarının yükselebileceği uyarısında bulundu. İstanbul’da, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran, kentin bir nakliye noktası olduğunu belirterek hasat döneminde rekoltede ciddi düşüşler olacağını ifade etti. Özellikle kayısı gibi ürünlerde büyük kayıplar yaşandığını belirten uzmanlar, elmanın raftaki fiyatının 100 lirayı aşarak daha da artabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Don olayı yalnızca İstanbul’da değil, Adana ve Bursa gibi diğer illerde de ses getirdi. Adana’da TMMOB Şube Başkanı Ahencen Tayakası, Şubat ayında gerçekleşen ilk don olayının etkilerinin henüz kendini gösterdiğini vurguladı. İhracat için depodan çıkan ürünlerin iç piyasaya sürülmesi durumu içersinde, Hasat dönemindeki durumun daha da kötüleşeceğine dikkat çekti. Bursa Osmangazi Ziraat Odası Başkanı Ismail Altınkaya ise sıcaklıkların artışının zararları daha da artıracağını belirtti. Çiftçilerin borçlarının ertelenmesi gerektiği, aksi takdirde üretime devam etmenin güçleşeceği ifade edildi.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Türkiye’deki Don Olayının Etkileri |
| 2) Çiftçilerin Tehditleri ve Talepleri |
| 3) İklim Değişikliği ve Tarımsal Dönüşüm |
| 4) Ekonomik Yansımalar |
| 5) Geleceğe Dair Umutlar |
Türkiye’deki Don Olayının Etkileri
Türkiye genelinde yaşanan don olayı, özellikle meyve ve sebze üretimini ciddi şekilde etkiledi. 36 ilde birçok çiftçi, rekoltede %30 ile %90 arasında bir düşüş beklediklerini ifade ediyor. Çiftçiler, ürünlerin çoğunda kayıplar yaşandığını ve bunun sonucunda fiyatların ciddi şekilde artacağından endişe ediyor. Örneğin elmanın mevcut fiyatı 100 lirayı aşmış durumda. Hasat dönemi sırasında talebin aynı kalacağı düşünülüyor, bu da fiyatların giderek yükseleceği anlamına geliyor.
Yaşanan don felaketi, Tarım Bakanlığı gibi yetkili mercilerin ‘afet hali’ ilan etmemesi nedeniyle çiftçiler arasında büyük tepkiye neden oldu. Onlar, durumun ciddiyetine dikkat çekerek devlet desteğinin gerekliliği üzerinde durdular. Don olayının özellikle kayısı ve narenciye gibi ürünlerde büyük hasara yol açtı. Adana gibi illerde, sıcaklıkların artması durumunda ilerleyen günlerde etkilerin daha da belirginleşecek olduğu düşünülüyor.
Çiftçilerin Tehditleri ve Talepleri
Çiftçiler, don olayının meydana gelmesinin ardından yüksek bir sesle taleplerini dile getiriyorlar. Birçok çiftçi, “Devlet desteği gelmezse fiyatlar patlar” diyerek durumu tehlikeli bir boyuta taşıdıklarını belirtti. Bu durumu değerlendiren Murat Kapıkıran, çiftçilerin yaşadığı sorunların ele alınması gerektiğini vurguladı. İklim değişikliği nedeniyle dünyanın her yerinde tarımsal afetlerin yükseldiğini görmekteyiz ve Türkiye de bu durumdan kaçış yok.
Kapıkıran, dondan etkilenen bölgelerde faaliyet gösteren çiftçilerin borçlarının ertelenmesi gerektiğini belirtiyor. Aksi halde çiftçilerin üretmeye devam etmelerinin güçleşeceği ifade ediliyor. Üretimdeki azalma ve devlet desteklemeleri ile beraber çiftçilerin durumu, gıda fiyatlarının sigortası niteliğinde. Yüksek gıda fiyatlarının, toplumsal huzursuzluğa da yol açabileceği düşünülüyor.
İklim Değişikliği ve Tarımsal Dönüşüm
İklim değişikliği, tarım sektöründe etkili olan en büyük faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Çiftçiler, bu sezonun başından itibaren iklim şartlarının giderek zorlaştığına dikkat çekiyor. Dondan etkilenen ürünlerin yanı sıra, tarımdaki diğer kısımlar da olumsuz etkilenmiş durumda. 21-25 Şubat tarihleri arasında gerçekleşen geç ilkbahar don olayı da tarım hasarlarını artırdı ve narenciye ile kışlık sebzelerde ciddi kayıplar oluşturdu.
Uzmanlar, iklim değişikliğinin tarımsal üretimi tehdit ettiğini belirterek çiftçilerin daha adaptif ve sürdürülebilir yöntemlere yönelmesi gerektiğine vurgu yapıyor. Çiftliklerin teknolojik dönüşüm çizgisine geçmesi, bunun yanı sıra tarımdaki verimliliği artıracak stratejilerin geliştirilmesi gerektiği ifade ediliyor.
Ekonomik Yansımalar
Don olayının ekonomik yansımaları, sadece çiftçileri etkilemekle kalmamakta, aynı zamanda tüm tarımsal üretim ve gıda fiyatlarına da yansımaktadır. Hasat döneminde yaşanan rekolte kayıpları, ürün fiyatlarında artışa neden olacak. İthalat desteği sunulan ürünlerde ise, döviz kurlarının etkisi de devreye girecektir. Dolayısıyla, çiftçilerin yaşadığı maliyet artışları, nihai tüketiciye de ulaşacak ve gıda fiyatlarını etkileyecektir.
Kayısı, narenciye ve kışlık sebzelerde yaşanan hasarlar, ihracat için planlanan ürünlerin iç piyasaya sürülmesi ile sonuçlanmaktadır. Böylece, dışa bağımlı bir yapının getirdiği riski de gözler önüne seriyor. Türkiye, gıda pazarında yerelleşme politikalarını hızlandırmalı ve çiftçi destekleme mekanizmalarını güçlendirmelidir.
Geleceğe Dair Umutlar
Çiftçiler ve tarım sektörü için geleceğin belirsiz olduğu bu süreçte, devletin atacağı adımlar büyük önem taşıyor. Tarımsal politikaların gözden geçirilmesi ve çiftçilere yönelik desteklerin artırılması, sektörün sürdürülebilirliğini sağlamak adına kritik hale gelmiştir. İklim değişikliği ile başa çıkmak için çiftçilerin eğitim programlarına ve yenilikçi tarım yöntemlerine yönlendirilmesi gerekmektedir.
Gelecek için umut var; ancak bu yalnızca atılacak cesur adımlara bağlı. Çiftçiler, yeni nesil tarım teknikleri ile üretimi artırırken, devletin destekleri ihtiyacını daha fazla hissettireceği bir döneme girebilir. Bu sayede, gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar ve tarımsal üretimdeki kayıplar en aza indirilecektir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Don olayı, Türkiye genelinde meyve ve sebze üretimini olumsuz etkiliyor. |
| 2 | Çiftçiler, devlet desteği olmadan fiyatların yükselebileceği uyarısında bulunuyor. |
| 3 | İklim değişikliği hasarları artırıyor, çiftçi borçlarının ertelenmesi gerektiği vurgulanıyor. |
| 4 | Ekonomik yansımalar, ürün fiyatlarının artmasına sebep olacak. |
| 5 | Gelecek için devletin atacağı adımlar büyük önem taşıyor. |
Haberin Özeti
Son günlerde özellikle tarım sektöründe meydana gelen don olayları, gıda üreticilerini zor bir duruma soktu. Çiftçiler, yaşanan yüksek enflasyon ve artan maliyetler nedeniyle endişelerini dile getirdi. ‘Afet hali’ ilan edilmemesi, bu konuda tartışmalara neden oldu. Uzmanlar, borçların ertelenmesi ve devlet desteğinin artırılmasının gerekliliğine vurgu yaparken, iklim değişikliğinin etkileri ile mücadele edilmesi gerektiğini savunuyor. Tüm bu faktörler, özellikle meyve sebze fiyatlarının artarak toplumda daha çok sorun yaratabileceği gösteriyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Don olayının meyve sebze fiyatlarına etkisi nedir?
Don olayı, rekolteyi %30 ile %90 arasında düşürecek, bu da ürün fiyatlarında artışa yol açacaktır.
Soru: Devlet neden ‘afet hali’ ilan etmedi?
Yetkili merciler, mevcut ekonomik durumu göz önünde bulundurarak durumu değerlendiriyor ancak çiftçilerin tepkileri göz önünde bulundurulmalı.
Soru: Çiftçilerin borçlarının ertelenmesi neden önemlidir?
Borçların ertelenmesi, çiftçilerin üretime devam edebilmesi için büyük bir destek sağlayacaktır.
Soru: İklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkileri nelerdir?
İklim değişikliği, don olayları ve diğer tarımsal afetlerin sıklığını artırmakta, bu da üretim kayıplarına neden olmaktadır.
Soru: Gelecek için çiftçiler ne tür önlemler almalı?
Çiftçiler, yenilikçi tarım yöntemlerine ve teknolojilere yönelerek verimliliği artırmalıdır.
