Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), akaryakıt sektöründeki kayıt dışılığı önlemek ve rekabet eşitliğini sağlamak amacıyla Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) ile ilgili önemli hatırlatmalarda bulundu. GİB, bu sistem kapsamında gerekli cihaz ve iletişim modüllerinin kayıt işlemlerinin 30 Nisan 2024 tarihine kadar tamamlanması gerektiğini duyurdu. Ayrıca, sistemde yer alan yeni yükümlülükler ve araç sahiplerinin sorumlulukları hakkında detaylar verildi. Otomotiv sektöründe önemli değişikliklere yol açacak bu uygulamanın gereklilikleri, tüm tarafların uyum sağlaması açısından kritik önem taşıyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) UTTS Nedir ve Amacı |
| 2) Gerekli Cihazlar ve Kurulum Süreçleri |
| 3) Yükümlülükler ve Tarih Aralıkları |
| 4) İstasyon İşleticileri için Uygulama |
| 5) Taşıt Sahiplerinin Sorumlulukları |
UTTS Nedir ve Amacı
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), Türkiye’deki akaryakıt sektöründe rekabetin sağlanması ve kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla geliştirilen bir sistemdir. Bu sistem, akaryakıt istasyonlarında gerçekleşen satışların şeffaf bir şekilde takip edilmesini sağlar. GİB, bu sistem aracılığıyla taşıt plakası bilgilerini yeni nesil ödeme sistemlerine otomatik olarak iletecek ve böylece kayıt dışı akaryakıt satışlarının önüne geçilecektir. Bu sistemin temel amacı, hem devletin vergi alımını artırmak hem de sektör içinde eşitliği sağlamaktır.
Sistem, farklı yakıt türleriyle çalışan araçların takip edilmesine olanak tanırken, akaryakıt istasyonu sahiplerine ve taşıt sahiplerine belirli yükümlülükler getirir. Bu sayede, akaryakıt sektöründeki tüm işlemlerin daha düzenli bir çerçeveye oturtulması hedeflenmektedir.
Gerekli Cihazlar ve Kurulum Süreçleri
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi dahilinde, akaryakıt istasyonlarının belirli cihazları entegre etmesi gerekmektedir. Bu cihazlar arasında Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) cihazı ve tabanca iletişim modülü (TİM) yer almaktadır. Akaryakıt istasyonları, 31 Ocak 2025 tarihine kadar en az bir pompa ünitesine TTO cihazı taktırmak zorundadır. Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil edilen iş araçları ile bu sistemi kullanan diğer taşıtlara Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılması da zorunludur.
Bu cihazların kurulumu, istasyon işletenler tarafından yapılacak olup GİB, bu sürecin en geç 30 Nisan 2024 tarihinde tamamlanması gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, akaryakıt istasyonlarının bu kurulumlarla birlikte sistemde yer alması, kayıtlı işlemlerin daha güvenilir hale gelmesini sağlayacaktır.
Yükümlülükler ve Tarih Aralıkları
GİB tarafından yayımlanan tebliğ ile akaryakıt istasyonları ve taşıt sahipleri için belirlenen yükümlülükler ve son tarih aralıkları oldukça önemlidir. İstasyon işleten mükelleflerin, akaryakıt pompalarına yerleştirilmesi gereken TTO cihazlarının kayıt işlemlerini tamamlaması gerektiği gibi taşıt sahiplerinin de kiralama yoluyla edindikleri araçlarına TTB cihazı taktırmaları gerekecektir.
Taşıt sahiplerine yönelik olarak, kiralama yoluyla edindikleri veya işte kullandıkları araçlara 31 Ocak 2024 tarihine kadar bu donanımları taktırma zorunluluğu getirilmiştir. Bunun yanı sıra, benzin ve motorin dışında farklı yakıt türleri ile çalışan pompa üniteleri için bu süre 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatılmıştır. Sistemde yer almayan fakat taşıt tanıma kullanan araçlar için 1 Temmuz 2025 tarihine kadar TTB takılması zorunlu olacaktır.
İstasyon İşleticileri için Uygulama
Akaryakıt istasyonları, UTTS’nin gerekliliklerine uymakla yükümlüdür. Uygulama ile veri toplama ve analiz etme süreçleri daha şeffaf hale gelecektir. Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin, en az bir pompa ünitesinin TTO cihazı ile donatılması ve sistemi kullanarak akaryakıt satışlarının izlenmesi gerekecektir. Bu işlemlerin tamamlanma süreci, GİB tarafından belirlenen takvime uygun olarak yürütülmelidir.
Bu uygulama ile birlikte, akaryakıt istasyonları, rekabet eşitliğini sağlarken, haksız rekabetin önlenmesine de katkıda bulunacaktır. GİB, sistemin doğru uygulanabilmesi için istasyon sahiplerini bilgilendirmekte ve sürecin titizlikle takip edilmesini önermektedir.
Taşıt Sahiplerinin Sorumlulukları
Taşıt sahipleri de UTTS’nin getirdiği yükümlülüklere uymakla yükümlüdür. Bu bağlamda, kiralama yoluyla edinilen taşıtlara belirlenen tarih aralıklarına göre TTB cihazlarının takılması gerekemektedir. Bu kapsamda, kiralama veya işte kullanılan araçlar için 31 Ocak 2024 tarihine kadar kurulum yapılması şarttır.
Ardından, birden fazla yakıt türü kullanan araçların yalnızca benzin ve motorin dışındaki yakıt depoları için belirlenen son tarih ise, 31 Aralık 2024 olarak belirlenmiştir. Taşıt sahiplerinin belirtilen takvime uyması, yasal yükümlülükleri açısından önemlidir. GİB, yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda yaşanabilecek sorunlara karşı dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamıştır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | UTTS, akaryakıt sektöründe kayıt dışılığı önlemek amacıyla oluşturulmuştur. |
| 2 | 31 Ocak 2024, taşıt sahipleri için TTB cihazlarının takılması gereken son tarihtir. |
| 3 | Akaryakıt istasyonlarının en az bir pompa ünitesine TTO cihazı taktırması zorunludur. |
| 4 | Sistem dışındaki araçlar için 1 Temmuz 2025’e kadar TTB takılması gerekecektir. |
| 5 | GİB, gerekli kayıt işlemlerinin 30 Nisan 2024 tarihine kadar yapılmasını istemektedir. |
Haberin Özeti
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt sektöründe yaşanan kayıt dışı satışların önüne geçmek ve sektör içerisinde rekabet eşitliğini sağlamak amacıyla hayata geçirilmiştir. GİB, bu sisteme ilişkin gerekli donanım ve kurulum süreleriyle ilgili detaylı bilgi vermiş ve tüm mükelleflerin yükümlülüklere uymalarının önemine dikkat çekmiştir. Taşıt sahipleri ve akaryakıt istasyonu işletenlerin, belirlenen süreler içinde gerekli işlemleri tamamlaması, sistemin etkinliği açısından kritik bir öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: UTTS’nin ana amacı nedir?
UTTS’nin ana amacı, akaryakıt sektöründe kayıt dışılığı önlemek ve rekabet eşitliğini sağlamaktır.
Soru: Hangi cihazların kurulumu zorunludur?
TTO cihazı ve TİM modülü, akaryakıt istasyonlarında zorunlu olarak kurulması gereken cihazlardır.
Soru: Taşıt sahiplerinin TTB cihazı taktırmak için son tarihi nedir?
Taşıt sahiplerinin TTB cihazlarını taktırmaları için son tarihi 31 Ocak 2024’tür.
Soru: Akaryakıt istasyonları için ne tür yükümlülükler vardır?
Akaryakıt istasyonları, en az bir pompaya TTO cihazı takmak ve sistemde yer almakla yükümlüdür.
Soru: UTTS sisteminin takip edilmemesi durumunda ne gibi sorunlarla karşılaşabiliriz?
UTTS sisteminin takip edilmemesi, mükellefler için yasal sorunlar ve cezai yaptırımlara yol açabilir.
