Ülkemizdeki Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri, iktidar tarafından “kamunun cebinden bir kuruş çıkmayacak” vaadiyle hayata geçirilmişti. Ancak bu projelere yapılan milyarlarca ödemeyle birlikte, vatandaşın hastane hizmetlerine erişiminde artan sıkıntılar gözlemlenmektedir. Özellikle MR, endoskopi ve tomografi gibi önemli tetkikler için randevu almanın en az bir yıl sürdüğü şu günlerde, şehir hastanelerine yapılan ödemeler büyük kaygı yaratmaktadır. 2023 yılının ilk yarısında, şehir hastanelerine toplam 52 milyar TL ödeme yapılması planlanmıştır. Bu durumun arka planında ise birçok önemli etken yatmaktadır.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamalarda, KÖİ projeleri çerçevesinde Şehir Hastaneleri için Hazine’den yılın ilk altı ayında kira ve hizmet bedeli olarak 52 milyar 183 milyon TL’nin ödeneceğini ifade etti. Kara, Sağlık eski Bakanı Fahrettin Koca’nın, 2023 yılındaki bütçe konuşmasında belirttiği 46 milyar TL’lik bütçenin, bu yılın ilk altı ayı itibarıyla aşıldığını vurguladı. Ödenecek tutarın yıl sonunda 100 milyar TL’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Böylelikle, devletin kamusal hizmet projeleri için yaptığı harcamaların yükü, halkın sırtına binen büyük bir yük haline gelmiştir.
Halkın sağlık hizmetlerine erişiminde yaşanan bu zorluklar, şehir hastanelerini inşa eden müteahhitlerin önemli kazançlar elde etmesine neden olmaktadır. Üstelik şehir hastanelerinin işletmeciliğini üstlenen bazı yabancı şirketler ile de ortaklıklar kurulduğu belirtilmektedir. Bu durum, sağlık sisteminin karmaşık yapısı ve faturalarının kimlerin ödeneceği konusunu daha da belirsiz hale getirmiştir.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) KÖİ Projeleri ve Ekonomik Yük |
| 2) Randevu Sorunları ve Hastaneler |
| 3) Bakanın Açıklamaları |
| 4) Yabancı Ortaklarla İşbirlikleri |
| 5) Gelecek Ödemeler ve Tahminler |
KÖİ Projeleri ve Ekonomik Yük
Türkiye’de son yıllarda sağlık alanında yaygınlık kazanan Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri, hükümetin önemli yatırımları arasında yer almaktadır. Ancak bu projelerin finansal yükü, toplum genelinde büyük tartışmalara yol açmaktadır. İktidar, KÖİ projelerinin kamusal kaynaklardan ödeme gerektirmeyeceğini iddia ederken, rakamlar bu iddiaların gerçeği yansıtmadığını ortaya koymaktadır.
KÖİ projeleri çerçevesinde, şehir hastanelerine ve diğer sağlık tesislerine düzenli olarak milyonlarca lira ödenmektedir. Bu ödemeler, vatandaşların vergi gelirleri ile karşılanmaktadır. Dolayısıyla, kamu ekonomisine getirdiği yük ve sonuçları merak edilen bir konu haline gelmiştir. Vatandaşlar, bu projeleri sorgularken, sağlık hizmetlerine erişme oranlarının azaldığını ve devlete olan güvenin azaldığını belirtmektedirler.
Randevu Sorunları ve Hastaneler
Vatandaşların hastanelerde yaşadığı randevu sıkıntıları, sağlık sisteminin önemli bir sorunu olarak ön plana çıkmaktadır. Özellikle MR, tomografi ve endoskopi gibi tetkiklerin uzun vadeli randevu süreleri, yurttaşların tedavi süreçlerini olumsuz etkilemektedir. Birçok hastanın bu hizmetlere erişebilmesi için en az bir yıl beklemesi gerektiği açıkça ortaya çıkmaktadır.
Bu randevu sorunları, sağlık alanındaki yatırımların yeterli olmadığını gösterirken, şehir hastanelerinin genel durumu da sorgulanmaktadır. Vatandaşların yaşadığı sıkıntıların, siyasi ve ekonomik nedenlerle daha da artabileceği endişesi dile getirilmektedir. Böylece, sağlık alanındaki reform gerekliliği bir kez daha gün yüzüne çıkmaktadır.
Bakanın Açıklamaları
Sağlık eski Bakanı Fahrettin Koca, 2023 yılında gerçekleştirdiği bütçe konuşmasında, KÖİ projeleri doğrultusunda ödenecek tutarların oldukça yüksek olduğunu ifade etmiştir. Bu açıklamalar, hükümetin mevcut sağlık politikalarının sürdürülebilirliği konusunda pek çok eleştiriye neden olmuştur. Yıldırım Kara, Bakan Koca’nın konuşmasının ardından yaptığı açıklamalarda, ödenecek toplam miktarın yıl sonunda 100 milyar TL’ye ulaşmasının beklendiğini vurgulamıştır.
Kara, Kamu Özel İşbirliği projelerinin toplum üzerinde yarattığı yükü dile getirirken, sağlık alanında yaşanan sıkıntılara dikkat çekmiştir. Bu tür projelerin hükümetin kamu hizmetleri üzerindeki etkisi, ilerleyen dönemde daha da fazla gündeme gelecektir.
Yabancı Ortaklarla İşbirlikleri
Türkiye’de inşa edilen şehir hastanelerinin birkaç tanesi, iktidarın önde gelen müteahhit firmaları tarafından yapılmıştır. Örneğin, Rönesans Holding, şehir hastanelerinin birkaçını inşa eden önemli firmalar arasında yer alırken, bu hastanelerin işletilmesi konusunda farklı ülkelerden ortaklıklar gerçekleştirdiği gözlemlenmiştir. Rönesans Holding, yaptığı açıklamada, Danimarkalı bir firma ile işbirliği yaparak hastanelerin işletme konusundaki yeteneklerini artırmayı hedeflediğini belirtmiştir.
Bu tür iş birlikleri, sağlık alanında yabancı yatırımların ve teknolojinin ülkeye girmesine imkan sağlarken, yerli firmaların rekabet gücünü sorgulatan bir durum haline gelebilir. Kamu ve özel sektör işbirliklerinin sağlık hizmetlerinde nasıl bir etki yaratacağı, ileriki dönemlerde daha çok tartışılacaktır.
Gelecek Ödemeler ve Tahminler
Yıl sonuna kadar, KÖİ projeleri çerçevesinde toplam 100 milyar TL’lik bir bütçenin harcanması beklenmektedir. Bu durumda, 2024 yılı itibarıyla benzer miktarda ödemelerin yapılması öngörülmektedir. Kamu özel işbirliği çerçevesinde toplam 18 şehir hastanesi bulunduğu ve 2026 ile 2027 yıllarında ödenecek tutarların da giderek artacağı tahmin edilmektedir.
Bu durum, sağlık sisteminin sürdürülebilirliği hakkında önemli endişelere neden olmaktadır. Yetersiz sağlık hizmetleri, artan bütçe yükü ile birleşince, hem kamu hem de özel sektör arasında çatışmalara yol açabilir. Neticesinde, vatandaşların sağlık hizmetlerine ulaşma konusundaki hakları da ciddi anlamda zarar görebilir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | KÖİ projelerine büyük miktarlarda ödeme yapılmakta. |
| 2 | Hastanelerde randevu sorunları, hastaların tedavi süreçlerini olumsuz etkilemekte. |
| 3 | Eski Bakan Koca’nın açıklamaları, sağlık politikalarındaki sürdürülebilirliği sorguluyor. |
| 4 | Yabancı şirketlerle yapılan ortaklıklar, sağlık alanındaki rekabeti artırıyor. |
| 5 | 2024 ve sonrasında yapılacak ödemeler, sağlık bütçesini zorlayabilir. |
Haberin Özeti
Kamu Özel İşbirliği projelerinin getirdiği mali yükler, hem devlet bütçesine hem de vatandaşa yönelik sağlık hizmetlerine ciddi etkiler doğurmaktadır. Şehir hastanelerine yapılan yüksek ödemeler ve randevu almakta yaşanan zorluklar, bu projelerin toplumsal yükünü artırmaktadır. Özellikle yerel ve uluslararası müteahhitlerle yürütülen iş birlikleri, sağlık sisteminin sürdürülebilirliğini sorgularken, vatandaşların tedavi sürecinde yaşadığı sıkıntılar da gözlemlenmektedir. Gelişmeler, sağlık alanındaki yatırımların gözden geçirilmesi ve reformların gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri nedir?
KÖİ projeleri, devlet ile özel sektör arasında yapılan işbirlikleri ile kamu hizmetlerinin oluşturulması, işletilmesi ve finansmanı için yapılan düzenlemelerdir.
Soru: Şehir hastanelerine neden bu kadar ödeme yapılıyor?
Şehir hastanelerinin yapım ve işletme süreçleri, yüksek maliyetler içerir ve bu maliyetler kamu bütçesinden karşılanmaktadır.
Soru: Randevu sorunları için ne gibi önlemler alınabilir?
Yetkililer, sağlık sisteminin kapasitesini artırarak ve yeni hastaneler inşa ederek randevu sürelerini kısaltabilirler.
Soru: Yabancı müteahhitlerle yapılan sözleşmeler tehlikeli midir?
Yerli müteahhitlerin rekabet gücünü etkileyebilir ve yerel ekonomiyi olumsuz etkileyebilir; bu nedenle dikkatle incelemek gereklidir.
Soru: 2024’teki tahmini bütçe ne kadar?
2024 yılında şehir hastanelerine benzer yüksek meblağların ödenmesi beklenmektedir; bu da bütçe üzerinde önemli bir yük oluşturacaktır.
