CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, Kütahya’da “Yap-İşlet-Devret” modeli ile gerçekleştirilen Zafer Havalimanı’nın, garanti edilen yolcu sayısının yüzde 97 oranında altında kaldığını belirtti. Yavuzyılmaz’ın açıklamalarına göre, bu durum kamuya milyonlarca euro zarara yol açtı. 2025’in ilk altı ayında garanti edilen yolcu sayısı 658 bin 866 iken, gerçek yolcu sayısının yalnızca 18 bin 686 olduğunu ifade etti. Bu bağılamda, Yavuzyılmaz, akaryakıt ve inşaat maliyetlerini örnek göstererek, sistemin arka planında yatan hataların toplum üzerindeki etkilerini vurguladı.
Kütahya’da yapılan Zafer Havalimanı, iktidarın gözünde önemli bir ulaşım yatırımı olarak konumlanmıştı. Ancak, yürütülen bu projeye dair eleştiriler hız kesmeden sürüyor. Bu bağlamda Yavuzyılmaz, ortaya çıkan zararın büyüklüğünü Sayıştay raporları ve DHMİ istatistikleri ile destekledi. Havalimanı, kamu kaynaklarının etkin bir şekilde kullanılmadığını göstermesi açısından çarpıcı bir örnek sunuyor ve bu durumun, gelecekteki projeler üzerinde nasıl bir etki yaratacağı merak ediliyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Zafer Havalimanı’nın Genel Durumu |
| 2) Havalimanının Ekonomik Etkileri |
| 3) Havalimanına Yapılan Yatırımlar |
| 4) Gelecek Projeksiyonları |
| 5) Kamu Kaynaklarının Yönetimi |
Zafer Havalimanı’nın Genel Durumu
Zafer Havalimanı, Kütahya’da, “Yap-İşlet-Devret” modeliyle inşa edilmiştir. Bu model, özel sektörün kamu yatırımlarını üstlenmesine olanak tanırken, kamu da garanti edilen yolcu sayısını temin etme yükümlülüğü altına girmektedir. Ancak, bu havaalanının performansı, başlangıçta öngörüldüğü gibi olmadı. 2025’in ilk altı ayında, 658 bin 866 yolcu için garanti verilmesine karşın, yalnızca 18 bin 686 yolcu bekleyen uçuşları kullandı. Bu durum, müteahhit firmanın üstlendiği yükümlülüklerin büyük ölçüde yerine getirilmediğini ortaya koyuyor.
Karşılaştırma yapıldığında, toplam yolcu sayısı 37 bin 372 olarak kaydedilmiştir fakat bu rakamın yarısı, yalnızca giden yolcuları göstermektedir. Yani, iç ve dış hatların toplam yolcu sayısı düşüktür ve bu durum, havaalanının beklenen işlevselliğini kaybetmesine neden olmaktadır. YavuzYılmaz’ın dediğine göre, bu durum, Hazine’ye olan yükümlülüklerin artmasına yol açmaktadır.
Havalimanının Ekonomik Etkileri
Zafer Havalimanı, kamu kaynaklarının etkin bir şekilde kullanılmadığını gösteren bir çalışma olarak dikkati çekiyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, bu durumun sonucunda kamunun büyük bir zarara uğradığını öne sürdü. Havalimanına yapılan yatırımın tamamı 50 milyon Euro olarak belirtilmiş olsa da, 2025 yılına kadar devredilecek olan bu yapının sözleşmesine dayanan garanti ödemeleri 208 milyon Euro’ya kadar ulaşmaktadır. Bu, kamu kaynaklarının gereksiz yere kullanılmasına ve en başta belirlenen hedeflerin hayata geçirilememesine sebep olmuştur.
Garanti edilen yolcu sayısının altında kalınması, yalnızca zarara değil, aynı zamanda gelecekte yapılacak diğer projelere dair güven sorunu doğurmaktadır. Kamunun sağlayacağı bu tür yatırımlara olan güven kaybı, ilerleyen dönemlerde uygulanan projelerin hayata geçirilmesinde olumsuz sonuçlar doğurabilir. Ayrıca, yatırımcıların ihtiyaç duyduğu destek ve teşviklerin de etkisini azalması söz konusu olabilir.
Havalimanına Yapılan Yatırımlar
Zafer Havalimanı’nın inşaat süreci, büyük bir yatırım gerektirmiştir. Ancak söz konusu yatırımın karşılığında alınan hizmetin yeterli olmadığı net bir şekilde gözlemlenmiştir. Yavuzyılmaz, sadece 2012-2025 yılları arasında şirkete yapılan garanti ödemelerinin yaklaşık 76 milyon Euro olduğunu vurgulamaktadır. Önümüzdeki yıllarda yapılması planlanan yatırımlar ile birlikte, bu miktarın artması söz konusudur ve bu durum, kamu bütçesindeki açıkları daha da derinleştirme riski taşımaktadır.
Bunun yanındayken, 2044 yılında Kamu’ya devredilecek olan havalimanının, o tarihe kadar yapıcı firmaya yapılacak garantilerin toplamda 208 milyon Euro’ya ulaşacağı öngörülmektedir. İlerleyen yıllarda bu tür projelere yönelik kamu güveninin azalması ve özelleştirme yoluna gidilmesi gibi durumlar, stratejik kaynakların etkin kullanımını sorgulatarak gerçek bir tehdit oluşturmaktadır.
Gelecek Projeksiyonları
Kütahya’da inşa edilen Zafer Havalimanı’nın gelecekte nasıl bir yol haritası izleyeceği belirsizliğini koruyor. Havalimanının kamuya avantaj sağlamasını engelleyen bu kayıpların, hükümet yetkilileri tarafından ele alınması adına bir çözüm geliştirilmesi gerekiyor. Öte yandan, ileride yapılacak olan diğer havaalanları veya ulaşım projeleri açısından bu projenin durumu, yeni yatırımlar açısından önemli bir referans noktası teşkil edebilir.
Kamunun zararını en aza indirmek adına çeşitli alternatif çözümler üzerinde durulması gerekiyor. Kamuda saydamlığın artırılması ve hesap verebilirlik ile birlikte, böylece benzer projelerin daha fazla dikkatle gözlemlenmesi sağlanmalıdır. Yavaş yavaş bu probleme yönelik farkındalık oluşturulması, aynı zamanda diğer projelere dair kamu güveninin yeniden kazanılmasına yardımcı olabilir.
Kamu Kaynaklarının Yönetimi
Kamu kaynaklarının yönetimi, ülke ekonomisi için son derece kritik bir noktadadır. Sayıştay raporlarıyla da desteklenen gerçekler ışığında, Zafer Havalimanı’nın nasıl bu kadar düşük bir performans sergilediği ve kamunun neden zarara uğratıldığı konusunda daha fazla bilgi edinilmesi önem arz etmektedir. Bu anlamda, araştırmaların daha derinlikli hale getirilmesi ve kamu yönetimi tarafından daha iyi denetimler yapılması gerekmektedir.
Gelecekte benzer projelerde tekrar zarar yaşanmaması için, kamu kaynaklarının ne tür projelere yatırılması gerektiği yeniden gözden geçirilmelidir. Kamunun faydasını öncelikli olarak gözeten projelerin yürütülmesi, aynı zamanda toplumsal yarar ile ekonomik gereçlerin bir arada çalışmasını sağlayabilecektir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Zafer Havalimanı, garanti edilen yolcu sayısının %97 oranında altında kaldı. |
| 2 | Bu durum, kamuya milyonlarca euro zarara yol açtı. |
| 3 | Havalimanının inşaat maliyeti toplam 50 milyon Euro olarak belirlendi. |
| 4 | İç ve dış hatlarda toplam yolcu sayısı 37 bin 372 olarak kaydedilmiştir. |
| 5 | Kamuya devir tarihi 2044 yılıdır. |
Haberin Özeti
Zafer Havalimanı’nın düşük performansı, kamu kaynaklarının etkin kullanımı bağlamında ciddi eleştirilere yol açmaktadır. Yapılan garanti ödemelerinin, gerçekleşen yolcu sayısıyla kıyaslandığında oluşturduğu zararlar, hükümetin ulaşım politikalarındaki eksiklikleri gözler önüne sermektedir. Gelecek projeler açısından bu durum, önemli dersler vermektedir. Kamunun yararına olan sistemlerin geliştirilmesi ve denetim süreçlerinin güçlendirilmesi şart görünmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Zafer Havalimanı neden bu kadar düşük yolcu aldı?
Havalimanına yapılan yatırımın beklenen geri dönüşü sağlanamadı. Garanti edilen yolcu sayısının altında kalınması, havalimanının işletme verimliliği ile ilgili sorunları işaret etmektedir.
Soru: Havalimanı inşaatı için ne kadarlık bir yatırım yapıldı?
Zafer Havalimanı’nın inşaat maliyeti toplamda 50 milyon Euro olarak belirlenmiştir.
Soru: Garanti ödemeleri kimler tarafından üstleniliyor?
Havalimanına ilişkin garanti ödemeleri, Hazine tarafından karşılanmaktadır; bu da kamunun üzerine ek bir mali yük getirmektedir.
Soru: Gelecekte başka havaalanları yapılacak mı?
Gelecekte başka havaalanları yapılması planlanabilir, ancak Zafer Havalimanı örneği, bu tür projelerin daha dikkatli bir şekilde yürütülmesi gerektiğini göstermektedir.
Soru: Kamu kaynaklarının yönetimi neden bu kadar önemlidir?
Kamu kaynaklarının etkin bir biçimde yönetilmesi, kamu yararını gözetmek ve ekonomik istikrarı sağlamak adına kritik bir meseledir.
