Kredi kartı ile yapılan alışverişlerdeki komisyon oranları, son günlerde esnaf ve tüketiciler arasında önemli bir gerilim kaynağı haline gelmiş durumda. Bankaların POS cihazları üzerinden uyguladığı yüksek komisyon oranları, birçok işletmenin maliyetlerine olumsuz yansırken, esnaf bu maliyetleri ürün fiyatlarına ekleyerek tüketiciye yansıtmak zorunda kalıyor. Ancak, tüketicinin bu durum karşısında yasal hakları ve bunları nasıl kullanabileceği merak ediliyor. Hem küçük esnaf hem de vatandaş, bu konularda çıkmazın ortasında kalmış durumda.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) POS komisyonu yüzde 4’e kadar çıktı |
| 2) Komisyonu ürün fiyatına ekliyor |
| 3) Yasa ne diyor? |
| 4) IBAN takibi sonrası komisyon geri geldi |
| 5) Tüketiciler ne yapabilir? |
POS komisyonu yüzde 4’e kadar çıktı
Son dönemde, bankaların POS cihazları üzerinden uyguladığı komisyon oranları bazı anlaşmalarda yüzde 4’ü buldu. Bu durum, esnaf ve tüketiciler arasında büyük bir tartışma yaratıyor. Örneğin, taksitli satışlarda bu oran yüzde 5.5 ila 7.5 arasında değişebiliyor, dolayısıyla işletmelerin kâr marjları giderek azalıyor. Bankalar yalnızca bu komisyon oranları ile sınırlı kalmıyor, aynı zamanda yazılım, cihaz bakımı ve ekstre gönderimi gibi çeşitli kalemlerden de ücret talep edebiliyor.
Milli ekonomide etkileri büyük olan bu durum, küçük esnafı önemli ölçüde zora sokuyor. Özellikle gıda ve günlük tüketim maddeleri satan dükkanlar, bu tür yüksek maliyetler karşısında zor durumda kalıyor. Esnaf, komisyonlarda meydana gelen yükseliş karşısında fiyatlarını güncellemek zorunda kalıyor ki bu da direkt olarak tüketiciye yansıyor. İşletmelerin yalnızca komisyon oranları değil, diğer hizmet bedelleri de artıyor.
Komisyonu ürün fiyatına ekliyor
Artan maliyetler nedeniyle esnaf, ürün fiyatlarına ek ücret koymaya yöneliyor. Kartla yapılan ödemelerde, 10 ila 25 TL arasında ek ücretler talep edilmeye başlandı. Bu durum, hem tüketici için hem de esnaf için birçok sorunu beraberinde getiriyor. Ancak, bu tarz uygulamalar yasal olarak meşru değil.
Tüketiciler, bu ek ücretlerin yasal olmadığını bilmesine rağmen birçok işletme bu uygulamayı sürdürüyor. İşletmeler, kârlarını korumak adına komisyonları ürün fiyatlarına eklemekte ve bu nedenle satışlarını artırmaya çalışmakta. Ancak, bu durumun tüketiciye yansıması, sadakat kaybına ve satışların azalmasına neden oluyor.
Yasa ne diyor?
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 17. maddesi, esnafın kartlı ödemelerde müşteriden ek komisyon talep etmesini yasaklamaktadır. Bu durum, “nakit başka, kartla başka fiyat” uygulamasının haksız bir uygulama olduğunu ortaya koymaktadır. Yasal çerçevede hareket etmeyen esnaf, tüketiciler tarafından kolayca şikâyet edilebilir.
Ticaret Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı, bu konuda açık bir tutum sergiliyor. Şikâyet edilen esnaf, Tüketici Hakem Heyeti’ne veya Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na şikâyet edilebilir. Şikâyetlerin ardından haksız yere alınan ek ücretlerin faizi ile geri ödenmesi mümkün. Bu durum, hem tüketiciler için bir güvence oluşturmakta hem de esnafı yasal çerçevede hareket etmeye zorlamaktadır.
IBAN takibi sonrası komisyon geri geldi
Geçtiğimiz dönemlerde bazı esnaflar, POS komisyonlarından kaçınmak için ödemeleri doğrudan IBAN üzerinden kabul etmeye başlamıştı. Ancak, bu yöntem Vergi Denetim Kurulu tarafından yapılan denetimler sonucunda kayıt dışı ticaretin önlenmesi amacıyla kontrol altına alındı. Denetimlerde tespit edilen işletmelere ağır cezalar kesildi, bu durum esnafı zor durumda bıraktı.
Sonuç olarak, birçok esnaf yeniden POS cihazlarına yöneldi. Ancak, bu dönüşümle birlikte POS cihazı komisyonunu tüketiciye yansıtma durumu yeniden ortaya çıktı. Hem esnafın hem de tüketicinin yaşadığı bu zorlu süreç, sektörde önemli bir tartışma konusu haline gelmiş durumda.
Tüketiciler ne yapabilir?
Kartla ödeme yaptıktan sonra ek ücret talep edilen tüketicilerin bu durumu şikâyet etme hakları bulunmaktadır. Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak bu ücretlerin iadesini talep edebilirler. Ayrıca, BDDK veya Ticaret Bakanlığı’na şikâyetle yasal süreci başlatmaları mümkündür.
Tüketiciler, satıcılara karta farklı fiyat uygulamasının yasal olmadığını bildirmek suretiyle kendi haklarını koruma altına alabilirler. Bu durum, tüketicilerin bilinçlenmesi ve haklarını savunmaları açısından önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Bankaların uyguladığı komisyon oranları bazı durumlarda yüzde 4’ü bulabiliyor. |
| 2 | Esnaf, maliyetleri karşılamak amacıyla ürün fiyatlarına ek ücret yansıtmakta. |
| 3 | 5464 sayılı Kanun’a göre esnaf, kartlı ödemelerde ek komisyon talep edemez. |
| 4 | Esnaflar IBAN üzerinden işlem yapmaya çalıştı, ancak bu denetimle yasaklandı. |
| 5 | Tüketiciler, yasadışı ek ücretler için Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilir. |
Haberin Özeti
Kredi kartı ile yapılan alışverişlerdeki yüksek komisyon oranları, esnaf ve tüketiciler için ciddi bir sorun haline gelmiştir. Bankalar tarafından uygulanan komisyonların yüzde 4’e kadar yükselmesi, küçük esnafı zor duruma sokarken, bu maliyetlerin ürün fiyatlarına eklenmesi yasadışı bir durumu ortaya çıkarmaktadır. Tüketicilerin haklarını bilmesi ve yasal süreçleri nasıl başlatacaklarını anlaması, bu konuda önemli bir aşama olacaktır. Esnafın ve tüketicilerin bu komisyonlar üzerine fikir birliğine varması ve yasal çerçevede hareket etmesi gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Kredi kartı ile yapılacak alışverişlerdeki komisyon oranları ne kadar?
Kredi kartı ile yapılan alışverişlerdeki komisyon oranları bazı durumlarda yüzde 4’e kadar yükselebilir ve taksitli satışlarda bu oran yüzde 5.5 ila 7.5 arasında değişebiliyor.
Soru: Esnaf, kartlı ödemelerde ek komisyon talep edebilir mi?
Hayır, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’na göre esnaf, kartlı ödemelerde müşteriden ek komisyon talep edemez.
Soru: Tüketicinin ek ücret talep ettiğinde ne yapması gerekiyor?
Tüketici, ek ücret talep edildiğinde Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak iade talep edebilir.
Soru: Esnaf neden IBAN üzerinden ödeme almaya çalıştı?
Esnaf, yüksek POS komisyonlarından kaçınmak amacıyla direkt IBAN üzerinden ödeme almayı denedi. Ancak bu yöntem kayıt dışı ticaret nedeniyle denetime alındı.
Soru: Tüketicinin yasal hakları nelerdir?
Tüketiciler, yasa dışı ek ücret taleplerine karşı yasal süreç başlatarak haklarını koruma hakkına sahiptir. Bu yaparken BDDK veya Ticaret Bakanlığı’na şikâyet edebilirler.
