Son dönemde ABD ile Çin arasındaki geçici tarife anlaşması, piyasalardaki belirsizlikleri bir nebze olsun azaltırken, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik yeni tarife açıklamaları yatırımcıların risk iştahını olumsuz etkilemiştir. Özellikle Trump’ın, 1 Haziran’dan itibaren AB’ye uygulanacak yeni tarife önerisi, piyasalarda dalgalanmalara yol açarken, güvenli liman varlıklarına olan talep artmaktadır. Analistler, Trump’ın bu konudaki değişken tutumunun küresel ekonomik görünümü etkilediğini ve ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin enflasyonist baskılara dikkat çektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, platinin ons fiyatı yılın en yüksek seviyesine ulaşarak yatırımcıları sevindirirken, baz metallere olan talep artmaya devam etmekte. Tüm bu gelişmelerin ışığında, piyasa katılımcıları gözlerini Fed’in açıklamalarına, G7 zirvesi sonrası ortak politika hedeflerine ve OPEC+ toplantısına çevirmiş durumdadır.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) ABD ve Çin Arasındaki Tarife Anlaşması |
| 2) Değerli Metallerdeki Dalgalanma |
| 3) Baz Metallerdeki Fiyat Artışı |
| 4) OPEC+ Zirvesinin Önemi |
| 5) Tarım Emtialarındaki Fiyatlama |
ABD ve Çin Arasındaki Tarife Anlaşması
ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşması, yatırımcılar arasında izlenen gelişmelerle birlikte piyasalardaki belirsizlikleri bir nebze olsun azaltmıştır. Bu anlaşma, her ne kadar olumlu bir adım gibi görünse de, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik yeni gümrük vergisi önerileri piyasalardaki güveni sarsmaktadır. Trump, 1 Haziran’dan itibaren AB’ye yüzde 50 oranında tarife uygulanmasını önerdiğini belirtmiş ve bu konuda hiçbir müzakere yapılmadığını ifade etmiştir.
Trump’ın, AB’nin ABD’ye zarar verdiğine yönelik yaptığı açıklamalar, yatırımcıların risk iştahını olumsuz yönde etkilemiştir. Uzmanlar, Trump’ın tarife politikalarının küresel piyasalarda dalgalanmalara yol açtığını ve bu durumun fiyatlamalarda belirgin bir şekilde hissedildiğini vurgulamaktadır. Bu belirsizliklerin yanı sıra, ABD Merkez Bankası (Fed) tarafında da tarife uygulamalarının global ekonomi üzerindeki olası etkilerine dair endişeler artmaktadır.
Fed yetkilileri, ek gümrük vergilerinin enflasyonist baskılar doğurabileceği konusunda uyarılarda bulunarak, yıl sonuna kadar faiz indirimi ihtimalini dışlamamışlardır. Bu da piyasaların odak noktasını oluşturmakta ve yatırımcıların kararlarını etkilemektedir. Özellikle, gelecek hafta açıklanacak olan Fed’in Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) tutanakları, ABD’nin büyüme verileri ve kişisel tüketim harcamaları piyasaların radarında yer almaktadır.
Değerli Metallerdeki Dalgalanma
Değerli metaller son haftalarda, Trump’ın gündeme getirdiği yeni gümrük vergisi tehditlerine rağmen değer kazanmıştır. Altının ons fiyatı, ABD’nin mali durumu hakkında artan endişeler ve ticaret savaşlarının derinleşebileceği kaygılarıyla birlikte yükseliş göstermiştir. Geçtiğimiz hafta, ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşmasının etkisiyle altının ons fiyatı 3,121 dolara kadar gerilemiş, ancak ardından belirsizliklerin artmasıyla birlikte değer kazanarak yatırımcısına yüzde 4,78 kazanç sağlamıştır.
Platinin ons fiyatı ise 1,096.4 dolara çıkarak son iki yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Bu, özellikle Çin’den gelen güçlü talep ve arz endişeleriyle desteklenmektedir. Nisan ayında, Çin’in platin ithalatı aylık bazda yüzde 47 artarak son bir yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Analistler, 2025 yılı itibarıyla platinde üst üste üçüncü kez arz açığı yaşanabileceğini öngörmektedir.
Paladyumun ons fiyatı ise bu hafta tamamlanan süreçte, 1,042 dolara çıkarak altı ayın zirvesine ulaşmıştır, ancak ardından tekrar bin doların altına inerek haftayı tamamlamıştır. Değerli metallerin tümünde genel olarak bir artış gözlemlenirken, ons bazında fiyatlar platinde yüzde 10.8, paladyumda yüzde 3.6 ve gümüşte yüzde 3.8 oranında artış göstermiştir.
Baz Metallerdeki Fiyat Artışı
Baz metal fiyatları, ABD dolarının zayıflaması ve Çin’in ekonomi canlandırma hamleleri sonrası değer kazanmıştır. Çin Merkez Bankası, 20 Mayıs’ta bir yıllık kredi faiz oranını yüzde 3.10’dan yüzde 3’e ve beş yıllık oranı yüzde 3.60’tan yüzde 3.50’ye düşürerek önemli bir adım atmıştır. Bu durum, dünyanın en büyük bakır tüketicisi olan Çin’de talep artış beklentisini beraberinde getirmiştir.
Morgan Stanley, Çin ekonomisinin 2025 büyüme tahminini yüzde 4.2’den 4.5’e yükseltirken, 2026 yılı büyüme tahminini de yüzde 4’ten 4.2’ye çıkarmıştır. Bu gelişmelerle birlikte baz metal fiyatları tezgah üstü piyasalarda bu hafta libre bazında bakırda yüzde 6.1, kurşunda yüzde 1.6, alüminyumda yüzde 1.4, çinkoda yüzde 1.3 ve nikelde yüzde 0.4 artış göstermiştir.
Analistler, özellikle baskı altında kalan bakır fiyatlarının gelecek dönemde artmaya devam edebileceğini öngörmektedir. Yine, endüstriyel metaller arasındaki fiyat değişikliklerinin, global talep ve arz dengesini etkilemesi beklenmektedir.
OPEC+ Zirvesinin Önemi
Petrol fiyatları, bu hafta boyunca jeopolitik gelişmelere bağlı olarak dalgalı bir seyir izlemiştir. Özellikle İran ile ABD arasındaki nükleer görüşmeler, petrol fiyatlarını etkileme potansiyeli taşımaktadır. İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik olası bir saldırıya hazırlanması petrol fiyatlarında yükselişlere neden olurken, diyalog ihtimalinin ortaya çıkmasıyla fiyatlar tekrar değer kaybetmiştir.
OPEC’in üçüncü büyük üreticisi olan İran’la ilgili gelişmeler, piyasalarda arz kaynaklı endişeleri hafifleterek petrol fiyatlarının düşüşünü aşılama potansiyeline sahip olmuştur. OPEC ve Rusya’nın öncülüğündeki müttefikleriyle birlikte OPEC+ grubunun 1 Haziran’daki toplantısında üretim artışı seçeneğini değerlendirmesi beklenmektedir. Beklenen ek üretim, temmuz ayında günde 411 bin varil artış olacağı tahmin edilmektedir.
Analistler, OPEC+ grubunun fiyat odaklı politikadan uzaklaşarak pazar payını koruma stratejisine geçmesi durumunun, petrol fiyatlarını daha fazla etkileyebileceğini ifade etmektedir. Ayrıca, ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin (EIA) verilerine göre, Amerika’daki ticari ham petrol stoklarının artışı, petrolle ilgili arz fazlası ve zayıf talep endişelerini artırarak fiyatların gerilemesine katkıda bulunmaktadır.
Tarım Emtialarındaki Fiyatlama
Tarım emtialarındaki fiyat hareketliliği, genel piyasa dinamiklerinin yanı sıra jeopolitik gelişmelere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Çin’in teşvik adımlarının yanı sıra, ormansızlaşma yasası konusundaki gelişmeler de dikkat çekmektedir. Avrupa Komisyonu’nun yeni ormansızlaşma karşıtı yasa tasarısı, yalnızca yüksek riskli ilan edilen ülkelerden gelen ürünlerin sıkı denetim altında tutulmasına olanak tanımaktadır.
Brezilya ve Endonezya’nın daha hafif kontrollerle karşılaşması, bu ülkelerdeki tarımsal üretim potansiyelini artırabilir. Bunun yanı sıra, Çin Tarım Bakanlığı, tarımsal afetleri önleme ve yardım için merkezi bütçeden 1.4 milyar yuan (194,4 milyon dolar) fon ayırdığını belirtmiştir.
Bu gelişmeler ışığında, Chicago Ticaret Borsası’nda soya fasulyesi fiyatları yüzde 1, mısır ve buğdayda yüzde 3.5, pirinçte ise yüzde 2.8 artış göstermiştir. Ancak kahve fiyatları, Brezilya’da başlayan hasadın etkisiyle arz artışı beklentileriyle baskı altında kalmıştır. Intercontinental Exchange’te ise şekerdeki artış yüzde 1.2, pamukta ise yüzde 2.2 olmuştur. Kahve fiyatları ise yüzde 1.6 azalarak piyasalarda dalgalanmalara neden olmuştur.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | ABD, Avrupa Birliği’ne yüzde 50 tarife önerdi. |
| 2 | Trump’ın tutumu piyasalarda dalgalanmalara yol açıyor. |
| 3 | Platin fiyatları son iki yılın zirvesine ulaştı. |
| 4 | OPEC+ toplantısında üretim artışı değerlendirilecek. |
| 5 | Tarım emtialarındaki fiyat değişiklikleri dikkatle izleniyor. |
Haberin Özeti
Son gelişmeler, ABD ile Çin arasındaki geçici tarife anlaşmasının yanı sıra, Trump’ın Avrupa Birliği’ne yönelik yeni tarifeleri gündeme getirmesi piyasalardaki belirsizlikleri artırmaktadır. Piyasalarda güvenli liman arayışları artarken, değerli metallerde yaşanan kazançlar dikkat çekmektedir. Baz metal fiyatlarının artışı, Çin’in ekonomi canlandırma politikalarının etkisiyle desteklenmektedir. OPEC+ zirvesinin ardından petrol fiyatlarının yönü merak edilirken, tarım emtialarındaki fiyatlama değişiklikleri de izlenmeye devam etmektedir. Tüm bu gelişmeler, yatırımcılar açısından belirsizliklerle dolu bir tablo çizmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: ABD’nin Avrupa Birliği’ne yüzde 50 tarife uygulama planı ne anlama geliyor?
Bu durum, ABD’nin ticaret stratejisini değiştirmesi anlamına gelmekte olup, AB ile olan ticari ilişkileri olumsuz yönde etkileyebilir.
Soru: Gümrük vergilerinin piyasalara etkisi nedir?
Gümrük vergileri piyasalarda dalgalanmalara yol açabilir ve yatırımcıların risk iştahını azaltarak güvenli liman varlıklarına yönelmelerine sebep olabilir.
Soru: Platin fiyatları neden yükseldi?
Platin fiyatları, özellikle Çin’den gelen güçlü talep ve arz endişeleri nedeniyle yükselmiştir.
Soru: OPEC+ toplantısında hangi konular ele alınacak?
OPEC+ toplantısında, üretim artışının yanı sıra mevcut üretim politikaları ve pazar payı korunma stratejileri de ele alınacaktır.
Soru: Tarım emtialarındaki fiyat değişikliklerinin nedeni nedir?
Tarım emtialarındaki fiyat değişiklikleri, jeopolitik gelişmeler ve piyasalardaki arz-talep dengesi ile doğrudan ilişkilidir.
