CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Türkiye’deki tarımda kullanılan kimyasal pestisitlerin miktarındaki tehlikeli artışı ve bunun halk sağlığı ile ihraç ürünleri üzerindeki etkilerini Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı. Genç, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı‘nın yazılı olarak yanıtlaması istemiyle bir soru önergesi sundu. Yapılan açıklamalara göre, Tarım ve Orman Bakanlığı verileri, Türkiye’nin yıllık pestisit tüketiminin son on yılda %40 artarak 39,4 bin tondan 55 bin ton üzerine çıktığını göstermektedir. Bu durum, Avrupa Birliği ülkelerinde pestisit kullanımlarının %20 azaldığı dönemde Türkiye’nin tersine bir eğilim göstermesi açısından dikkat çekici bir tablo sunmaktadır. Genç, bu noktada yoğun pestisit kullanılmasının gıda güvenliğini tehlikeye attığına dikkat çekerken, Türkiye’nin Avrupa Birliği Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) verilerine göre en çok pestisit kalıntısı bildirimi yapılan ülke olduğunu ifade etti.
Genç’in önergesinde, özellikle 2021 ve 2022 yıllarında bildirilen 557 pestisit ihbarının tamamının Türkiye menşeli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum, Türkiye’nin tarım ürünlerinin ihracatında karşılaştığı zorlukları ve denetim eksikliklerini ortaya koymaktadır. Ayrıca, Türkiye’nin tarım sektöründe kimyasal girdilere olan bağımlılığına dikkat çekilmiştir. Bunun yanı sıra, tarım alanlarının sadece %1,7’sinde organik ve iyi tarım uygulamaları yürütülürken, %98’den fazlasının pestisit temelli üretime dayandığı kaydedilmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) ve biyolojik mücadele projelerinin kapsamını oluşturan alanın toplam tarım arazisinin sadece %2’si düzeyinde kaldığı da belirtilmiştir.
Sonuç olarak, Genç, Türkiye’deki pestisit kalıntısı nedeniyle Avrupa Birliği tarafından geri çevrilen ürünlerin ne durumda olduğunu sorguladı. Bu ürünlerin gerçekten imha edilip edilmediği ya da iç piyasaya sürülüp sürülmediği konusunda kamuoyunda şüpheler bulunduğu ifade edilmektedir. Ülkedeki pestisitlerin insan sağlığı üzerindeki etkilerini de vurgulayan Genç, bu konuda yapılan yeterli epidemiyolojik araştırmaların bulunmadığına dikkat çekti.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Pestisit Kullanımındaki Artış |
| 2) Gıda Güvenliği ve Pestisit Kalıntıları |
| 3) Tarımsal Uygulamalardaki Durum |
| 4) Denetim Önerileri ve İhtiyaçlar |
| 5) Gelecek Planları ve Eylem Planları |
Pestisit Kullanımındaki Artış
CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Türkiye’de tarımda kullanılan kimyasal pestisit miktarındaki artışı gündeme taşıyarak, bu durumun toplumsal ve ekonomik etkilerini sorgulamaktadır. Türkiye’nin 2013 yılında 39,4 bin ton olan yıllık pestisit tüketimi, 2022’de 55 bin tonu aşmış ve bu süreçte %40’lık bir artış yaşanmıştır. Avrupa Birliği ülkelerinde ise pestisit kullanımı %20 oranında azalmışken Türkiye’deki artış dikkat çekici bir durumdur. Bu noktada Genç, bakanlığın daha fazla şeffaflık sağlaması gerektiğini ve toplum sağlığını koruma amaçlı önlemlerin ivedilikle alınması gerektiğini vurgulamaktadır.
Gıda Güvenliği ve Pestisit Kalıntıları
Türkiye, 2021 ve 2022 yıllarında Avrupa Birliği Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) verilerine göre en çok pestisit kalıntısı bildirilen ülke konumundadır. 2022’de bildirilen 557 pestisit ihbarının tamamının Türkiye menşeli olduğu belirtilmektedir. Bu durum, ülkenin ihracat ürünleri üzerinde olumsuz bir etki yaratarak, gıda güvenliği risklerini artırmaktadır. Genç, bu kalıntıların insan sağlığı üzerindeki etkilerinin araştırılması gerektiğini ve gereken önlemlerin alınmadığını dile getirmektedir.
Tarımsal Uygulamalardaki Durum
Tarım alanlarının yalnızca %1,7’sinde organik ve iyi tarım uygulamaları uygulanırken, %98’den fazlasının hâlâ pestisit temelli üretime dayandığı ifade edilmektedir. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Entegre Zararlı Yönetimi (IPM) ve biyolojik mücadele projelerinin kapsadığı alanın ise toplam tarım arazisinin sadece %2’si düzeyinde kaldığı kaydedilmiştir. Bu veriler, Türkiye’nin tarım sektöründeki pestisit bağımlılığını ortaya koymakta ve ciddi bir dönüşüm ihtiyacını işaret etmektedir.
Denetim Önerileri ve İhtiyaçlar
Genç, Türkiye’de gıda güvenliğini sağlamak adına hasat öncesi ve satış noktalarındaki pestisit denetimlerinin yeterli olup olmadığını sorgulamaktadır. Son üç yılda hangi gıda numunelerinde limit aşımının tespit edildiği ve en çok hangi ürün gruplarında sorun yaşandığı gibi konular merak edilmektedir. Ülke genelindeki denetim eksiklikleri, pestisitli ürünlerin iç piyasaya sürülme ihtimalini artırmakta ve halk sağlığı risklerini derinleştirmektedir.
Gelecek Planları ve Eylem Planları
Genç, Türkiye’nin pestisit bağımlılığını azaltmak üzere 2025–2030 dönemini kapsayan bir ulusal eylem planı olup olmadığını sorgulamaktadır. Bu kapsamda çiftçilere yönelik olarak sunulan destekler ve eğitimlerin yeterliliği üzerinde de durulmuştur. Ayrıca, biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması amacıyla yapılması gereken çalışmalar ve bu çalışmaların ne kadar geniş bir alanda geçerli olduğu üzerine de sorular yöneltilmiştir.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Pestisit tüketimi Türkiye’de son on yılda %40 arttı. |
| 2 | Türkiye, Avrupa’da en çok pestisit kalıntısı bildirilen ülke oldu. |
| 3 | Tarım alanlarının %98’i pestisit temelli üretime dayanıyor. |
| 4 | Denetim eksiklikleri, iç piyasaya pestisitli ürünlerin girmesine neden olabilir. |
| 5 | Ulusal bir eylem planının varlığı sorgulanmakta ve tartışılmaktadır. |
Haberin Özeti
Sonuç olarak, CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç tarafından önerilen pestisit kullanımı ve bu kullanımın halk sağlığı ve ihracat üzerindeki olumsuz etkileri, Türkiye’nin tarım alanındaki ciddi sorunlarına dikkat çekmektedir. Bakanlığın bu konuda gerçekleştirdiği çalışmaların şeffaf olmadığı ve gerekli önlemlerin alınmadığı yönünde endişeler bulunmaktadır. Türkiye’nin pestisit bağımlılığı, tarımın geleceği açısından büyük bir risk oluşturmakta ve bu konuda bir an önce somut adımlar atılması gerekmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Türkiye’de yıllık pestisit kullanımı ne kadardır?
2013 yılında 39,4 bin ton olan yıllık pestisit tüketimi, 2022 yılında 55 bin tonu aşmıştır.
Soru: Ab RASFF verilerine göre Türkiye’nin durumu nedir?
Türkiye, 2021 ve 2022 yıllarında Avrupa’da en çok pestisit kalıntısı bildiren ülke olmuştur.
Soru: Tarımda kullanılan pestisitlerin insan sağlığına etkileri hakkında bir araştırma yapıldı mı?
Bakanlık tarafından pestisitlerin insan sağlığı üzerindeki etkileri konusunda yeterli bilimsel araştırmalar yapılmamıştır.
Soru: Tarım alanlarında pestisit kullanım oranı nedir?
Tarım alanlarının %98’i hâlâ pestisit temelli üretime dayanmakta ve yalnızca %1,7’si organik uygulamalara yer vermektedir.
Soru: Türkiye’deki pestisit bağımlılığını azaltmak için ne tür planlar vardır?
2025-2030 dönemini kapsayan bir ulusal eylem planı olup olmadığı sorgulanmaktadır.
