Hazine ve Maliye Bakanlığı, 10 Mayıs 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yeni bir yönetmelik değişikliği ile kamu kurumlarına dış finansman kaynakları kullanımında daha sıkı kriterler getirdi. Bu değişiklik, özellikle vadesi geçmiş borcu bulunan ve sosyal güvenlik primlerini zamanında ödemeyen kurumları etkiliyor. Yönetmelik, bu tür kamu kuruluşlarının yurt dışı finansman kaynaklarına erişimini sınırlarken, Hazine’nin bu kurumlara finansal destek vermesini de zorlaştırıyor. Yeni düzenleme ile birlikte, dış kaynak kullanmak isteyen kamu kurumlarının, belirli şartları yerine getirmesi gerekiyor.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Dış Kaynak Alma Kriterleri |
| 2) Başvurularda Yeni Koşullar |
| 3) Belediyelerin Durumu |
| 4) Uygulama Süreci |
| 5) Yönetmelik Değişikliğinin Kapsamı |
Dış Kaynak Alma Kriterleri
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan yönetmelik değişikliği ile birlikte, kamu kurumları için dış finansman kaynakları kullanma şartları öngörülmektedir. Bu yeni düzenleme, vadesi geçmiş borcu, vergi borcu veya sosyal güvenlik prim borcu olan kuruluşların yurt dışı finansmanına erişimini kısıtlıyor. Hibe hariç dış finansman ifadesi, bu kurumların dış borç, kalkınma bankaları gibi uluslararası kuruluşlardan alacakları kaynaklar üzerinde güçlü bir kısıtlama getiriyor.
Bu kriterler, kamu kurumlarının mali disiplinini sağlama amacı taşımakta; zamanında ödenmeyen borçlar nedeniyle Hazine’ye olan güveni sarsan durumların önlenmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, özellikle ödenmemiş SGK primleri veya vergi borçları bulunan kuruluşların, uluslararası finans kaynaklarına ulaşmaları zorlaşmaktadır.
Başvurularda Yeni Koşullar
Yönetmelik değişikliğine eklenen geçici madde ile birlikte, mevcut başvurular için yeni kriterlerin uygulanacağı belirtilmektedir. Kamu kurumları, yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren 20 gün içinde yeni koşulları sağladıklarını kanıtlayan belgeleri Hazine ve Maliye Bakanlığı’na sunmak zorundadır. Aksi takdirde, yapılan başvurular geçersiz sayılacaktır.
Bu durum, kamu kurumlarını borç durumlarını düzeltmeye yönlendirecek bir mekanizma oluşturmakta ve bu sayede kamu maliyesinde daha sağlam bir yapı hedeflenmektedir. Ayrıca, bu uygulama ile kamu kurumlarının mali durumlarının daha şeffaf hale gelmesi amaçlanmaktadır.
Belediyelerin Durumu
Yönetmelik, özellikle belediyeleri ve bunların bağlı kuruluşlarını büyük ölçüde etkilemektedir. Belediyeler, daha önce Hazine’den izin almak kaydıyla dış kaynak bulabiliyordu. Yeni düzenleme, bu süreci daha karmaşık hale getirirken, Hazine’nin dış kaynak taleplerine olumsuz yanıt verme olasılığını artırmaktadır.
Bu bağlamda, belediyeler dış finansman kaynaklarına ulaşmak için vadesi geçmiş borçlarının olmadığını belgelemek zorundadır. Bu durum, belediyelerin projelerinde gecikmelere veya iptallere sebep olabilir, dolayısıyla yerel yönetimlerin mali yönetimini daha dikkatli bir hale getirmeyi gerektiriyor.
Uygulama Süreci
Yeni yönetmelik, uygulama açısından çeşitli aşamalar içermektedir. Başvurular sonrasında, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın olumlu ya da olumsuz yanıtı, kamu kurumlarının dış kaynak erişimini belirleyecektir. Bu süreç, belirli bir denetleme mekanizmasıyla desteklenerek, kamu maliyesindeki disiplinin sağlanmasını hedeflemektedir.
Belge sunulmamışsa, başvuruların geçersiz sayılacak olması, başvuru sahiplerinin dikkatli olmalarını zorunlu kılmaktadır. Kamusal projelerde dış finansmanın doğru ve zamanında kullanımı, yerel ve ulusal düzeyde ekonomik istikrarı da etkileyecektir.
Yönetmelik Değişikliğinin Kapsamı
Yönetmelik değişikliği, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri dışındaki tüm idareler ile kamu iktisadi teşebbüslerini ve özel hukuk hükümlerine tabi kuruluşları kapsamaktadır. Bu kuruluşların, yurt dışından sağladıkları finansmanlar Hazine garantileri olmaksızın gerçekleşecektir. Bu durum, kamu sermayeli kuruluşların mali yönetimini daha zor bir hale getirebilir.
Bu düzenleme ile birlikte, dış kaynakların izlenmesi ve yönetilmesi açısından da yeni bir dönem başlamaktadır. Kamu yatırım ve kalkınma bankaları, büyükşehir belediyeleri ve yerel yönetim kuruluşları, daha dikkatli bir planlama ve yönetişim anlayışı geliştirmek zorundadırlar.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Yönetmelik, kamu kurumları için harici kaynaklara erişim şartlarını sıkılaştırdı. |
| 2 | Vadesi geçmiş borcu olan kuruluşlar, dış kaynaklardan yararlanamayacak. |
| 3 | Başvurusunu yapmayan ya da belgelerini sunmayan kurumların başvuruları geçersiz sayılacak. |
| 4 | Belediyeler, dış kaynak kullanmak için Hazine’ye belge sunmak zorunda. |
| 5 | Yönetmelik, kamu iktisadi teşebbüsleri ve yerel yönetim kuruluşlarını kapsıyor. |
Haberin Özeti
Yeni yönetmelik ile birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığı, kamu kurumlarının dış finansman kaynaklarına erişimini kısıtlayacak sıkı bir denetim mekanizması oluşturmuş durumdadır. Bu durum, borçları olan kamu kuruluşlarının mali yükümlülüklerini yerine getirmeyenler için imkanların daralmasına yol açacaktır. Yerel yönetimlerin yararlanabileceği finans kaynakları bir hayli azaltılacakken, bu yeni düzenlemenin kamu maliyesindeki disipline katkı sağlaması beklenmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Yeni yönetmeliğin amacı nedir?
Yönetmeliğin amacı, kamu kurumlarını mali disiplin konusunda teşvik etmek ve dış kaynak kullanımlarını kontrol altına almaktır.
Soru: Hangi devlet kurumları bu düzenlemeden etkileniyor?
Vadesi geçmiş borçları olan tüm kamu kurumları ve belediyeler bu düzenlemeye tabi tutulmaktadır.
Soru: Başvuru süreci nasıl işleyecek?
Kamu kurumları, yeni düzenlemenin yayımlandığı tarihten itibaren 20 gün içinde belgelerini sunmak zorundadır.
Soru: Belediyeler nasıl dış kaynak kullanabilir?
Belediyeler, vadesi geçmiş borçları olmadığını belgelendirdikleri takdirde dış kaynak kullanımı için başvurabilirler.
Soru: Mevcut başvurular yeni yönetmelikten nasıl etkilenecek?
Henüz sonuçlanmamış başvurular, yeni kriterlere tabi olacaktır ve belgelenmemiş başvurular geçersiz sayılacaktır.
