Alışveriş merkezleri (AVM) ile perakende markaları arasındaki ciro tartışmaları giderek alevleniyor. Son dönemde fahiş kira artışları ve ortak giderlerdeki şeffaflık eksikliği, markaların AVM yönetimlerine eleştirilerini artırmasına neden oldu. Ancak bu kez yatırımcılardan, markaların ciro kiralarını ödememek için ciro beyanlarını düşük gösterdikleri yönünde suçlamalar geldi. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, bu durumu sözleşmelerin ihlali olarak değerlendirirken, AVM’lerin kira gelirlerinin azalmasına yol açtığını belirtti.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Kira gelirlerindeki düşüş |
| 2) Ciro kaçırma sorunları |
| 3) Düşük satışlar ve enflasyon |
| 4) Gelecek öngörüleri |
| 5) Turist alışverişindeki düşüş |
Kira gelirlerindeki düşüş
Alışveriş merkezleri, kiralarını perakende markalarının ciro beyanlarına göre belirliyor. Ancak Nuri Şapkacı, bazı markaların bu beyanları gerçek dışı bir şekilde düşük gösterdiğini iddia ederek kiracılarının kira gelirlerinin azalmasına neden olduğunu belirtti. “Kira gelirimiz azalıyor, bu da kiranın temerrüde düşmesi anlamına geliyor” şeklindeki açıklaması, AVM yönetimlerinin içinde bulunduğu mali sıkıntıyı gözler önüne seriyor.
Bu durum, AVM’lerin sadece finansal değil, operasyonel açıdan da zor durumda kalmasına neden oluyor. Ciro beyanlarındaki yanlışlıklar, kiralama sözleşmelerinin geçerliliğini ve AVM’nin ekonomik sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Yatırımcıların yorumları, bu sorunun zamanla büyüyebileceğini gösteriyor.
Ciro kaçırma sorunları
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği’nin yaptığı açıklamalara göre, bazı markalar cirodan kira ödememek için AVM dışı POS cihazları kullanıyor. Bu durumun özellikle yeme-içme sektöründe yaygın hale gelmesi, ciro kaçırma iddialarını güçlendiriyor. Şapkacı, “Bir AVM’de 150 marka varsa, 15-20 tanesinde bu tarz sorunlar yaşanıyor” diyerek, bunun yaygınlığını ortaya koyuyor.
Alışveriş merkezi yöneticileri, bu olumsuz durumları ortadan kaldırmak için yetkili mercilerle görüşmelerini sürdürdüklerini ifade ediyor. Ancak an itibarıyla bu tür durumları tespit etmenin ve gerekli cezai işlemleri uygulamanın zor olduğunu belirtiyorlar.
Düşük satışlar ve enflasyon
Alışveriş merkezleri, satışların ilk kez enflasyonun altında gerçekleştiğine de dikkat çekti. Nuri Şapkacı, “2022-2023-2024 yıllarında hemen her segmentte satışlar hep enflasyonun üstünde artış göstermişti. Ancak artık durum değişti” dedi. Bu değişimin, tüketicilerin alım gücündeki düşüşle bağlantılı olduğu düşünülüyor.
Düşük satışların ardındaki etkenler arasında artan maliyetler ve tüketici güvenindeki azalma da bulunuyor. Bu, AVM’lerin gelecekteki karlılığı üzerinde olumsuz bir etki yaratabilir.
Gelecek öngörüleri
Nuri Şapkacı, 2025’in zorlu geçeceğini ve takip eden 2026’nın daha büyük bir kırılma noktasına dönüşeceğini belirtti. Eğer ekonomik göstergelerde iyileşme olmazsa, mağaza kapanmaları ve metrekare küçülmeleri gündeme gelebileceğini vurguladı. Bu, hem yatırımcılar hem de perakendeciler için önemli bir risktir.
Öte yandan, yerel ve uluslararası markaların Türkiye pazarına girmek istemesi, durumu daha da karmaşık hale getiriyor. Eğer iyi AVM’ler oluşturulamazsa, mevcut pazar dinamikleri daha fazla etkilenecek gibi görünüyor.
Turist alışverişindeki düşüş
Nuri Şapkacı, turist alışverişinin de ciddi şekilde etkilendiğini belirtti. Pahalılığın etkisiyle, uluslararası alanda meydana gelen alışveriş kaybı, Türkiye’ye gelen turist sayısını da olumsuz etkiliyor. Geçmiş yıl, turist alışverişinde yüzde 35’lik bir düşüş yaşanırken, bu yıl da yüzde 10’luk bir kayıp bekleniyor.
Şapkacı, “Eğer iyi AVM’leri Dubai’de Avrupa’da olduğu gibi doğru şekilde kombine edemezsek, bu tür kayıplar daha da artacaktır” diyerek, sektördeki geleceği sorgulayan bir yorumda bulundu.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Kira gelirlerinin azalması, AVM’lerin mali sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. |
| 2 | Bazı markalar ciro kaçırmak için AVM dışı POS cihazları kullanıyor. |
| 3 | Satışlar ilk kez enflasyonun altında gerçekleşti. |
| 4 | 2025’te mağaza kapanmaları gündeme gelebilir. |
| 5 | Turist alışverişinde önemli bir düşüş yaşanıyor. |
Haberin Özeti
Alışveriş merkezleri ile perakende markaları arasındaki kira tartışmaları, özellikle ciro kaçırma iddialarıyla yeniden gündeme geldi. Yatırımcılar, bazı markaların ciro beyanlarının gerçeği yansıtmadığını savunuyor ve bu durum AVM’lerin finansal durumu üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. Düşük satış rakamları ve artan maliyetler, MARKA yönetimlerini zorlu bir sürece sokarken, turist alışverişlerindeki düşüş de sektörü daha da zorlayabilir. Merkezlerin gelecekteki mali sürdürülebilirliği ve büyümesi açısından önemli meydan okumalar söz konusu.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Neden alışveriş merkezleri ile markalar arasında ciro tartışmaları var?
Ciro tartışmaları, yüksek kira artışları ve marka beyanlarının gerçek dışı olması nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Soru: Ciro kaçırma ne anlama geliyor?
Ciro kaçırma, markaların satış rakamlarını düşük göstererek, daha az kira ödemek için yaptıkları bir uygulamadır.
Soru: AVM’ler bu durumu nasıl çözmeye çalışıyor?
AVM yönetimleri, yetkili mercilerle görüşerek bu durumu ortadan kaldırmaya çalışıyorlar.
Soru: Gelecekte mağaza kapanmaları bekleniyor mu?
Evet, ekonomik koşullar kötüleşirse mağaza kapanmaları gündeme gelebilir.
Soru: Yabancı turist alışverişleri neden azalıyor?
Pahalılık ve yüksek fiyatlar, yabancı turistlerin alışveriş yapma gücünü etkileyerek alışverişlerin düşmesine yol açıyor.
