Ticaret Bakanlığı, doğrudan satışlar için yeni bir yönetmelik taslağı oluşturdu. Bu taslak, tüketicilerin 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkını kullanabilmesini sağlıyor. Yeni düzenleme, doğrudan satış sisteminin daha güvenilir, adil ve şeffaf bir hale gelmesini hedefliyor ve bu alanda yaşanan mağduriyetlerin önüne geçmeyi amaçlıyor. Kamuoyunun görüşüne açılan taslak, doğrudan satış şirketlerine ve tüketicilere çeşitli haklar ve sorumluluklar getiriyor. Bu bağlamda, tüketici haklarını koruyacak önemli önlemler alınmış durumda.
| Makale Alt Başlıkları |
|---|
| 1) Gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler verilemeyecek |
| 2) Yetki belgesi olmayan şirketler faaliyette bulunamayacak |
| 3) Cayma hakkındaki geri ödemeler tek seferde yapılacak |
| 4) Cayma hakkının istisnaları neler? |
| 5) Tüketicinin bilgilendirilmesine yönelik düzenlemeler |
Gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler verilemeyecek
Ticaret Bakanlığı’nın yeni yönetmelik taslağının en önemli maddelerinden biri, doğrudan satış sisteminde yanıltıcı vaatlerin verilmesine izin verilmemesidir. Taslağın yürürlüğe girmesi halinde, doğrudan satış sistemiyle sunulan mal veya hizmetlerin, tüketiciler açısından pazarlanabilir nitelikte olması gerekecek. Bu durum, tüketicilerin aldatıcı beyanlardan korunmasını amaçlamakta.
Aynı zamanda, doğrudan satış sisteminde, kişilerin baskı ve rahatsızlık gibi unsurlarla sisteme katılmaya zorlanmaları yasaklanacak. Bu düzenlemenin hayata geçirilmesiyle, tüketiciler için güvenli bir alışveriş ortamı oluşturulması hedeflenmektedir. Doğrudan satış şirketleri, sunacakları ürün veya hizmetlerle ilgili açık ve dürüst bilgilerin yanı sıra geçerli bir satış modeli sunmak zorunda olacaklar.
Yetki belgesi olmayan şirketler faaliyette bulunamayacak
Yeni yönetmelikte, doğrudan satış yapabilmek için şirketlerin bir “satış yetki belgesi” alması zorunlu hale getiriliyor. Bu belgenin elde edilmesi için, şirketin tüketicinin sağlığı, güvenliği ve ekonomik çıkarlarını koruma amaçlı bazı ek bilgi ve belgeleri sunması gerekecek. Hem tüketicilerin hakkını korumak hem de sektörde güvenilirliği artırmak için bu belge uygulamasının önem taşıdığı belirtiliyor.
Ayrıca, doğrudan satıcıların sisteme katılabilmesi için 18 yaşını doldurmuş olmaları şart koşulacak. Bu noktada, satıcıların herhangi bir yükümlülük altına girmeden sistemden ayrılma hakkına da sahip olmaları, alanın daha kullanıcı dostu hale gelmesi için önemli bir detay olarak öne çıkmaktadır. Satıcılar, sisteme katıldıktan sonra belirli bir süre içinde çıkış yapabilirler ve bu durumda şirket, satıcıların ellerindeki kullanılmamış ürünleri geri almak zorunda olacaktır.
Cayma hakkındaki geri ödemeler tek seferde yapılacak
Taslakta, doğrudan satışlarda tüketici için kritik bir öneme sahip olan cayma hakkına ilişkin çeşitli düzenlemelere yer verilmektedir. Mevcut uygulamada 14 gün olan cayma hakkının süresi, yeni düzenlemeyle 30 güne çıkarılmakta. Bu artış, tüketicilerin daha etkin korunmasını amaçlıyor.
Cayma hakkı kapsamında, tüketicilerin mal veya hizmet tesliminden 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin geri iade talebinde bulunabilecekleri belirtiliyor. Ayrıca, cayma bildiriminde bulunulan mal ya da hizmetin, satıcıya ulaştığı tarihten itibaren, tüm ödemelerin iadesi zorunlu hale getiriliyor. Bu geri ödemelerin, tüketicinin kullanmış olduğu ödeme aracına uygun bir şekilde, herhangi bir masraf veya yükümlülük çıkarılmaksızın tek seferde yapılması gerektiği ifade ediliyor.
Cayma hakkının istisnaları neler?
Doğrudan satışlarla ilgili düzenlemelerin yanı sıra, tüketicilerin cayma hakkının kullanamayacağı bazı istisnalar da yer almakta. Buna göre, tüketicinin kişisel ihtiyaçları doğrultusunda özel olarak hazırlanmış mallarda, bozulabilir ürünlerde ve hijyen açısından uygun olmayan ürünlerde cayma hakkından yararlanamayacakları belirtiliyor.
Ek olarak, abonelik sözleşmesi kapsamındaki ürünler dışındaki süreli yayınların teslimatıyla ilgili sözleşmelerde de cayma hakkı geçerli olmamakta. Bu durum, tüketicilerin belirli hizmetleri satın alırken daha dikkatli olmaları gerektiği anlamına geliyor. Fabrika montajı veya kurulumu yapılarak tüketiciye sunulan ürünlerde de cayma hakkının bulunmadığı ifade ediliyor.
Tüketicinin bilgilendirilmesine yönelik düzenlemeler
Taslakta doğrudan satış şirketlerinin, tüketicileri bilgilendirmeye yönelik bir sistem kurma zorunluluğu da yer almakta. Tüketicilerin bilgilendirilmesi için posta, katalog, telefon gibi iletişim araçları kullanılacak. Bu systemin, tüketicilerin cayma hakkını ne şekilde kullanabilecekleri, hangi şartlarla bu hakkın geçerli olduğu gibi bilgileri sağlayacak bir sistem oluşturması gerektiği vurgulanıyor.
Bu tür düzenlemeler sayesinde, doğrudan satış faaliyetleri daha şeffaf hale gelecek ve tüketicilerin alışveriş deneyimi geliştirilmiş olacak. Tüketicilerin haklarının daha iyi korunması için çeşitli standartlar getirilmiş olacak. Böylece, doğrudan satış sisteminin sürdürülebilir bir şekilde büyümesi amaçlanmaktadır.
| No. | Önemli Noktalar |
|---|---|
| 1 | Tüketicilerin 30 gün içinde cayma hakkı bulunacak. |
| 2 | Sadece “satış yetki belgesi” olan şirketler doğrudan satış yapabilecek. |
| 3 | Yanıltıcı vaatlerle satış yapmak yasaklanacak. |
| 4 | Cayma hakkının istisnaları belirlenecek. |
| 5 | Tüketicilerin bilgilendirilmesi için sistem kurulacak. |
Haberin Özeti
Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı yeni yönetmelik taslağı, doğrudan satış sisteminin düzenlenmesi ve tüketici haklarının korunmasına yönelik önemli adımlar içermektedir. İlgili düzenlemeler, doğrudan satış yapan şirketlerin faaliyetlerini daha şeffaf hale getirirken, tüketicilerin de haklarını daha etkin bir şekilde kullanabilmeleri için gerekli önlemleri kapsamaktadır. Bu sayede, doğrudan satış sisteminde yaşanan mağduriyetlerin önüne geçilmesi ve güvenli bir alışveriş ortamının oluşturulması hedeflenmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru: Yeni yönetmelik ne zaman yürürlüğe girecek?
Yönetmelik taslağının yürürlüğe gireceği tarih henüz netleşmemiştir, fakat kamuoyunun görüşüne açılması süreci tamamlandığında geçiş yapılması bekleniyor.
Soru: Cayma hakkı kimleri kapsıyor?
Cayma hakkı, doğrudan satış yoluyla satın alınan tüm tüketici mallarını kapsamaktadır.
Soru: Tüketiciler cayma hakkını nasıl kullanabilir?
Tüketiciler, satın aldıkları mal veya hizmeti 30 gün içinde geri iade ederek cayma haklarını kullanabilirler.
Soru: İstisnalar ne tür ürünleri kapsar?
Kişisel ihtiyaçlara göre üretilmiş, bozulabilir ürünler veya hijyen gereksinimlerine uygun olmayan ürünler cayma hakkının istisnalarını oluşturur.
Soru: Şirketler nasıl satış yetki belgesi alabilir?
Şirketlerin satış yetki belgesi alabilmesi için gerekli belgeleri sunup başvuru yapmaları gerekmektedir.
